Καθώς η απόφαση του (αρμόδιου) υπουργείου Περιβάλλοντος για τον χαρακτηρισμό ως διατηρητέας της χρήσης των ιστορικών κινηματογράφων του κέντρου της Αθήνας, «Ιντεάλ», «Αστορ» και «Ιριδα», εκκρεμεί (όπως και η συζήτηση του θέματος στο Κεντρικό Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής του υπουργείου, μετά την ένσταση που κατέθεσε ο ΕΦΚΑ – ιδιοκτήτης των κτιρίων όπου στεγάζονται), η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, κληθείσα να πάρει θέση, τάχθηκε υπέρ της διατήρησής τους ως σημαντικών τοπόσημων της πρωτεύουσας.

Σε αντίθετη περίπτωση, τόνισε, θα αλλοιωθεί περαιτέρω ο ήδη τραυματισμένος χαρακτήρας του ιστορικού κέντρου της Αθήνας.

Στην απάντησή της, η κυρία Μενδώνη επανέλαβε ότι η σχετική αρμοδιότητα ανήκει στο υπουργείο Περιβάλλοντος, δεδομένου ότι το ισχύον θεσμικό πλαίσιο δεν επιτρέπει στο υπουργείο Πολιτισμού να κηρύξει εν χρήσει κάποιο κτίριο ως μνημείο, παρά μόνον εάν το συγκεκριμένο έχει κηρυχθεί μνημείο βάσει των διατάξεων του νόμου ν. 4858/2021 περί προστασίας των αρχαιοτήτων και εν γένει της πολιτιστικής κληρονομιάς. Και στις περιπτώσεις των εν λόγω κινηματογράφων, σημείωσε, δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις που θέτει ο νόμος για την κήρυξη τους ως μνημεία.

«Αποτελεί επιθυμία όλων μας, όσων μεγαλώσαμε και ζούμε εδώ, η Αθήνα να διατηρήσει την ιστορική της φυσιογνωμία και το άυλο πολιτιστικό της απόθεμα, μέρος των οποίων αποτελούν οι αίθουσες και των πέντε κινηματογράφων. Δεν θέλουμε να αποκοπούν από τη ζώσα πραγματικότητα της πόλης μας», κατέληξε στη δήλωσή της η υπουργός Πολιτισμού.

Αναλυτικά η απάντηση της υπουργού για τον κίνδυνο να χαθούν τρία ακόμη τοπόσημα της πρωτεύουσας –«Ιντεάλ», «Αστορ» και «Ιριδα»– με ιστορία δεκαετιών (το Ιντεάλ λειτουργεί εδώ και 101 χρόνια) έχει ως εξής:

«Προφανώς, ως υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού και ως πολίτης, είμαι απολύτως υπέρ της διατήρησης της χρήσης και λειτουργίας όλων των ιστορικών κινηματογράφων, στο κέντρο της Αθήνας. Όταν, στις 12 Φεβρουαρίου 2012, δεκάδες κτίρια παραδόθηκαν στον βανδαλισμό και στις φλόγες, ανάμεσά τους και οι δυο ιστορικοί και διατηρητέοι κινηματογράφοι ΑΠΟΛΛΩΝ και ΑΤΤΙΚΟΝ, η καταστροφή στο πολιτιστικό απόθεμα αλλά και στη μνήμη της πόλης μας ήταν ανήκεστη. Το λαμπρό διατηρητέο κτίριο το οποίο φιλοξενούσε τις δύο αίθουσες είχε κτιστεί σε σχέδια του Ερνέστου Τσίλερ-1870-81). Από τότε η οδός Σταδίου σκοτείνιασε. Έμειναν τα καμένα ερείπια, τα χάσκοντα παράθυρα να μας θυμίζουν ότι ο αστικός ιστός των Αθηνών δε μπορεί να αφήνεται στον καιρό…

Παρά τις άοκνες προσπάθειες της κυβέρνησης και τις θεσμικές διευκολύνσεις που ανέλαβε για την επαναλειτουργία τους, οι λινάτσες, στην πρόσοψή τους, μετά από έντεκα ολόκληρα χρόνια, δεν πληγώνουν μόνον εμάς ως πολίτες αλλά και το ιστορικό κέντρο της Αθήνας. Αν διακοπεί η λειτουργία του ΙΝΤΕΑΛ -αν και διαβάζω ότι υπάρχει σαφής δέσμευση για την εξακολούθηση της λειτουργίας του- και του ΑΣΤΟΡ, θα αλλοιωθεί έτι μάλλον ο χαρακτήρας του ιστορικού κέντρου, που έχει ήδη πολύ κακοποιηθεί. Η Αθήνα, ως ζωντανός οργανισμός, πρέπει να εξελίσσεται, διατηρώντας τα τοπόσημά της, όχι ως νοσταλγική ανάμνηση αλλά ως ιμάντα σύνδεσης του παρελθόντος με το μέλλον της.

Η συνέχιση της λειτουργίας των κινηματογραφικών αιθουσών μπορεί να αποδώσει υπεραξία, στην όποια αξιοποίηση των κτιρίων που τα περιβάλλουν. Την ΙΡΙΔΑ, στη γωνία Ιπποκράτους και Ακαδημίας, την θυμάμαι από τα φοιτητικά μου χρόνια, ως αίθουσα πανεπιστημιακής διδασκαλίας.

Το ισχύον θεσμικό πλαίσιο δεν επιτρέπει στο ΥΠΠΟΑ να κηρύξει εν χρήσει, κάποιο κτίριο, παρά μόνον εάν το συγκεκριμένο έχει κηρυχτεί μνημείο βάσει των διατάξεων του νόμου ν. 4858/2021 περί προστασίας των αρχαιοτήτων και εν γένει της πολιτιστικής κληρονομιάς.

Στις περιπτώσεις των τριών κινηματογράφων δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις που θέτει ο νόμος για την κήρυξη τους ως μνημεία. Η αρμοδιότητα κήρυξης-χρήσης ενός κτιρίου ανήκει στο υπουργείο Περιβάλλοντος.

Αποτελεί επιθυμία όλων μας, όσων μεγαλώσαμε και ζούμε εδώ, η Αθήνα να διατηρήσει την ιστορική της φυσιογνωμία και το άυλο πολιτιστικό της απόθεμα, μέρος των οποίων αποτελούν οι αίθουσες και των πέντε κινηματογράφων. Δεν θέλουμε να αποκοπούν από τη ζώσα πραγματικότητα της πόλης μας».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News