Χωρίζουν ξανά και ξανά αλλά παραμένουν ερωτευμένοι. Ο Ουτσιγιάμα Γιουκάρι και η Κόικε Γιούκιο, δάσκαλοι αμφότεροι, ζουν ευτυχισμένοι στην πόλη Ναγκάνο της κεντρικής Ιαπωνίας. Ωστόσο, έχουν πάρει τρεις φορές διαζύγιο για να μπορεί η Κόικε να κρατήσει το επώνυμό της!

Οπως αναφέρει ρεπορτάζ του Economist, στο μεγαλύτερο διάστημα της σχέσης τους, οι δύο δάσκαλοι ζουν εκτός γάμου. Αλλά κάθε φορά που αποκτούν παιδί, ξαναπαντρεύονται –καθώς αυτό απλοποιεί την καταχώριση της γέννησης– και στη συνέχεια παίρνουν ξανά διαζύγιο…

Σε πολλές χώρες, τα παντρεμένα ζευγάρια αντιμετωπίζουν κοινωνικές πιέσεις να υιοθετήσουν κοινό επώνυμο. Η Ιαπωνία συνιστά ιδιαίτερη περίπτωση, καθώς το καθιστά υποχρεωτικό βάσει νόμου. Τον περασμένο Μάιο, κόμματα της αντιπολίτευσης κατέθεσαν στην Κάτω Βουλή πρόταση για αλλαγή της νομοθεσίας προς το πιο ευέλικτο.

Αλλά ο σκεπτικισμός που εκφράζει για το ζήτημα το κυβερνών Φιλελεύθερο Δημοκρατικό Κόμμα (LDP) απέρριψε τις νομοθετικές πρωτοβουλίες της αντιπολίτευσης. Μετά τη χαμένη αυτή ευκαιρία, οι ακτιβιστές διπλασίασαν τις εκκλήσεις τους για μεταρρυθμίσεις. Οι έρευνες δείχνουν ότι οι υπερσυντηρητικοί υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής αντιστέκονται στη θέληση της πλειοψηφίας των Ιαπώνων.

Οι κανόνες στην Ιαπωνία δεν απαιτούν ρητά από μια γυναίκα να πάρει το επώνυμο του συζύγου της. Αλλά στο 95% των περιπτώσεων, τα ζευγάρια επιλέγουν να συμμορφωθούν με τον νόμο. Αυτό προκαλεί περισσότερη δυσαρέσκεια, ειδικά την ώρα που οι γυναίκες ολοένα και ανεβαίνουν στην ιεραρχία των επαγγελμάτων τους.

Η αλλαγή επωνύμου αποτελεί πρόβλημα για γυναίκες που έχουν μοχθήσει για να χτίσουν ισχυρή επαγγελματική φήμη. Η χρήση ενός ψευδώνυμου για τα νομικά έγγραφα και ενός άλλου για το γραφείο είναι μια εφικτή εναλλακτική, αλλά προκαλεί σύγχυση. Το μεγαλύτερο επιχειρηματικό λόμπι της Ιαπωνίας, Keidanren, ισχυρίζεται ότι το στάτους κβο «εμποδίζει την πρόοδο των γυναικών».

Οι ακτιβιστές δεν σταματούν εκεί – ισχυρίζονται ότι η κατάργηση των κανόνων για τα ονόματα θα βάλει φρένο στη σταδιακή εξαφάνιση των πιο ασυνήθιστων επωνύμων. Μια έρευνα επισημαίνει ότι σε βάθος χρόνου, όλοι οι Ιάπωνες θα μοιράζονται το πιο κοινό επώνυμο της χώρας – Σάτο. Βουλευτές της αντιπολίτευσης αναφέρουν στον Economist ότι όσοι θεωρούν εαυτούς ως συντηρητικούς, οφείλουν να φροντίζουν τη συντήρηση των πιο σπάνιων και μοναδικών ιαπωνικών ονομάτων.

Το τελευταίο επιχείρημα των ακτιβιστών είναι ότι μια μεταρρύθμιση ίσως βοηθήσει στην αύξηση των γεννήσεων στην Ιαπωνία, που αντιμετωπίζει σοβαρό δημογραφικό πρόβλημα όπως και πολλές άλλες χώρες βέβαια (της δικής μας περιλαμβανομένης).

Η Μοριχάνα Ερίκο, 29 ετών από το Τόκιο, λέει στον Economist ότι η σκέψη να εγκαταλείψει το επώνυμό της την έκανε να ξανασκεφτεί τον γάμο. Το επώνυμό της συνδυάζει τους ιαπωνικούς χαρακτήρες των λέξεων «μύτη» και «δάσος» – και μόνο μερικές εκατοντάδες Ιαπώνων το έχουν.

Μελέτη που διεξήχθη από μια ΜΚΟ καταλήγει στο συμπέρασμα ότι το να επιτραπεί στις γυναίκες να διατηρήσουν τα ονόματά τους θα μπορούσε να ωθήσει περίπου 590.000 άτομα που συζούν αυτήν τη στιγμή να επιλέξουν νόμιμους γάμους. Στην Ιαπωνία, το έντονο κοινωνικό στίγμα αποθαρρύνει τις γεννήσεις εκτός γάμου – οπότε η κατάργηση της νομοθεσίας πιθανώς θα έκανε τις γυναίκες πιο γόνιμες.

Περισσότεροι από τους μισούς Ιάπωνες τάσσονται υπέρ της χαλάρωσης της νομοθεσίας, σύμφωνα με μια αξιόπιστη μελέτη. Πολλοί πολιτικοί υποστηρίζουν επίσης την αλλαγή, αλλά το πρόβλημα έγκειται στην απροθυμία του κυβερνώντος LDP να αμφισβητήσει την ακροδεξιά πτέρυγα του – ιδίως ενόψει των επερχόμενων εκλογών για την Ανω Βουλή τον Ιούλιο, όπως επισημαίνει ο Economist.

Ο αντίλογος των υπερσυντηρητικών είναι ότι η φιλελευθεροποίηση των κανόνων θα προκαλούσε σύγχυση στα παιδιά και θα χαλάρωνε τους οικογενειακούς δεσμούς. Στα τέλη του περασμένου έτους, η Sankei Shimbun, μια εφημερίδα της Δεξιάς, έκανε δημοσκόπηση ρωτώντας τα παιδιά πώς θα ένιωθαν αν τα μέλη της οικογένειάς τους άρχιζαν να χρησιμοποιούν διαφορετικά επώνυμα. Ανέφερε ότι το 49% των παιδιών δήλωσε ότι δεν θα τους άρεσε.

Το ζήτημα έχει μετατραπεί σε τοτέμ για ένα σημαντικό τμήμα της ιαπωνικής πολιτικής Δεξιάς, όπως αναφέρουν στον Economist πολιτικοί και πανεπιστημιακοί αναλυτές – όσο πιο έντονα το κοινό ζητά την μεταρρύθμιση, τόσο πιο πεισματικά εκείνοι κινητοποιούνται για να την εμποδίσουν.

Τα επώνυμα των παντρεμένων ζευγαριών αποτέλεσε καυτό θέμα σε πρόσφατη εκδήλωση της Nippon Kaigi, μιας υπερσυντηρητικής ομάδας με δεσμούς με το Φιλελεύθερο Δημοκρατικό Κόμμα. Οι προσπάθειες αλλαγής των κανόνων για τα ονόματα μπορεί να «καταστρέψουν τις παραδοσιακές αξίες, αλλά και την ίδια τη χώρα», ανέφερε ένας φλογερός ομιλητής, συμπληρώνοντας ότι πρόκειται για «κομμουνιστικό σχέδιο».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News