Το «Endurance», το ξύλινο πλοίο του Ερνεστ Σάκλετον, που βυθίστηκε το 1915 στην άτυχη προσπάθεια του να διασχίσει την Ανταρκτική, ανακαλύφθηκε τελικά σε βάθος 3.008 μέτρων κάτω από τον πάγο και περίπου τέσσερα μίλια νότια της θέσης, την οποία είχε καταγράψει στο ημερολόγιό του ο Φρανκ Γουέρσλεϊ, καπετάνιος του εξερευνητικού σκάφους. Και μια τρομερή σύμπτωση:  Το θρυλικό ναυάγιο βρέθηκε ακριβώς  100 χρόνια μετά την ημέρα ταφής του αγγλοϊρλανδού εξερευνητή στo νησί Σάουθ Τζόρτζια, υπερπόντια κτήση της Βρετανίας στον νότιο Ατλαντικό.

Μέλη της βρετανικής επιστημονικής αποστολής «Endurance22» που αναζητούσε το θρυλικό ναυάγιο πανηγύρισαν καθώς το υποβρύχιό τους ανακάλυψε το πλοίο, που ήταν σε εξαιρετική κατάσταση. Η χρυσή πινακίδα με το όνομα του σκάφους εξακολουθεί να είναι ορατή μετά από 38.821 ημέρες στον πυθμένα του ωκεανού, γράφει στους The Times ο Τζακ Μπλάκμπερν. (Δείτε το βίντεο της αποστολής)

«Είναι μακράν το καλύτερο ξύλινο ναυάγιο που έχω δει ποτέ», δήλωσε ο Μένσαν Μπάουντ, επικεφαλής αρχαιολόγος της αποστολής. «Είναι όρθιο, υπερήφανο για τη θέση του στον βυθό, άθικτο και διατηρημένο σε εξαιρετική κατάσταση. Μπορείτε να δείτε ακόμη και το όνομά του “Endurance”. Είναι ένα ορόσημο στην ιστορία εξερεύνησης των Πόλων», πρόσθεσε.

Ο ιστορικός Νταν Σνόου, ο οποίος συμμετέχει στην αποστολή, είπε ότι η παγωμένη, σχεδόν άψυχη θάλασσα κάτω από τον πάγο, βοήθησε στη διατήρηση του πλοίου και ότι η ποιότητα της ανακάλυψης ήταν πέρα ​​από κάθε προσδοκία.

«Η βαφή δεν έχει φύγει, υπάρχουν προσωπικά αντικείμενα, όπως μια μπότα και μερικά σερβίτσια, η πυξίδα είναι σε τόσο καλή κατάσταση, που νομίζεις ότι θα μπορούσες να τη χρησιμοποιήσεις ακόμα και τώρα. Ακόμη και τα καρφιά, που συγκρατούν τις σανίδες στο σκάφος δεν φαίνονται σκουριασμένα», είπε ο ιστορικός στους βρετανικούς Times. «Απλώς προσθέτουν υφή και πλούτο στην αφήγηση αυτής της ιστορίας», πρόσθεσε.

Το ναυάγιο βρέθηκε αργά το βράδυ του Σαββάτου 5 Μαρτίου και μόλις επαληθεύτηκε, το πλήρωμα το σκανάρισε μέχρι το τελευταίο χιλιοστό. Και ενώ ο κόσμος το αγνοούσε, η είδηση της ανακάλυψης σάρωσε το παγοθραυστικό «SA Agulhas II», στο οποίο επιβαίνει η αποστολή, «σαν πυρκαγιά».

Μια μέρα συμβολική

Να σημειωθεί ότι ο Σάκλετον πέθανε από έμφραγμα σε ηλικία 48 ετών στις 4 Ιανουαρίου 1922 στη Σάουθ Τζόρτζια κατά τη διάρκεια της τελευταίας αποστολής του με το πλοίο Quest. Από μαρτυρίες φαίνεται ότι είχε υποστεί και άλλο έμφραγμα προηγουμένως, όταν βρισκόταν στο Ρίο Ντε Τζανέιρο, αλλά αρνήθηκε να πάει για κανονικές ιατρικές εξετάσεις.

Ο Λέοναρντ Χάσεϊ, ένας βετεράνος εξερευνητής που ταξίδευε μαζί του, προσφέρθηκε να μεταφέρει τη σωρό του στην πατρίδα του με ένα ατμόπλοιο, αλλά όταν έφθασε στο Μοντεβιδέο καθ’οδόν για τη Βρετανία, έλαβε ένα μήνυμα από την Εμιλι Σάκλετον, που του έλεγε ότι επιθυμούσε ο σύζυγός της να ταφεί στη Σάουθ Τζόρτζια. Ο Χάσεϊ επέστρεψε, λοιπόν, και η σωρός του Ερνεστ Σάκλετον  ετάφη στο νεκροταφείο Grytviken στις 5 Μαρτίου 1922, μετά από μια σύντομη λειτουργία στη Λουθηρανή Εκκλησία. Ακριβώς 100 χρόνια από την ημέρα εκείνη ανακαλύφθηκε το θρυλικό του πλοίο, το οποίο πολλές αποστολές είχαν προσπαθήσει να βρουν στο παρελθόν.

Η χαρά της ανακάλυψης

Ο κόσμος μαζεύτηκε και άρχισε αμέσως να πανηγυρίζει, είπε ο Σνόου: «Υπήρχε μια τεράστια αίσθηση ανακούφισης γιατί η σκληρή δουλειά όλων δεν ήταν μάταιη και δεν θα γυρνούσαμε πίσω με άδεια χέρια», πρόσθεσε.

Το ναυάγιο θα παραμείνει στον βυθό της θάλασσας. Σύμφωνα με τη διεθνή Συνθήκη της Ανταρκτικής, έχει χαρακτηριστεί μνημείο και δεν μπορεί να διαταραχθεί. Εξάλλου, το κόστος ανέλκυσης και στη συνέχεια της συντήρησής του θα ήταν απαγορευτικό.

Οι επιστήμονες της αποστολής, η οποία οργανώθηκε από το Falklands Maritime Heritage Trust, έχουν πλέον σκανάρει το ναυάγιο χρησιμοποιώντας τεχνολογία λέιζερ Lidar, η οποία θα επιτρέψει την κατασκευή ενός τρισδιάστατου μοντέλου. Το έχουν επίσης καταγράψει με κάμερες υψηλής ευκρίνειας 4k και το έχουν σκανάρει με σόναρ. «Εχουμε πολλά δεδομένα, Θα κρατήσουν απασχολημένους τους αρχαιολόγους για τα επόμενα χρόνια», λέει ο Σνόου στους Times.

Η ανακάλυψη έχει τονίσει τον ρόλο του «Endurance» όχι μόνο σαν σκάφος αλλά και σαν «σπίτι» για τους άτυχους εξερευνητές. Το πλοίο παγιδεύτηκε στον πάγο τον Ιανουάριο του 1915, όταν άρχιζε η προσπάθεια του Σάκλετον να διασχίσει την Ανταρκτική. Συνειδητοποιώντας ότι ήταν αποκλεισμένοι όσο θα διαρκούσε ο χειμώνας, το έκαναν βάση τους.

Οταν ο πάγος έλιωσε και πάγωσε ξανά την άνοιξη, το «Endurance» συνεθλίβη ανάμεσα σε κομμάτια πάγων και βυθίστηκε στη θάλασσα Γουέντελ στις 21 Νοεμβρίου του ιδίου έτους. Το πλήρωμα διέφυγε με σωσίβιες λέμβους στη νήσο Ελεφαντ, πριν κωπηλατήσουν 800 μίλια προς τη Σάουθ Τζόρτζια αναζητώντας βοήθεια. Προς έκπληξη όλων, και τα 28 μέλη του πληρώματος επέζησαν.

Ο καπετάνιος του» Endurance» Φρανκ Γουόρσλεϊ  κατέγραψε την τελευταία του θέση με τις παλιές μεθόδους πλοήγησης και τη θέση των αστεριών να τον καθοδηγούν. Η μέτρησή του, 68°39′ 30″S, 52°26’30″W, έδειχνε τέσσερα ναυτικά μίλια βόρεια από την πραγματική θέση του ναυαγίου, δηλαδή εντυπωσιακά κοντά δεδομένων των εργαλείων που είχε στη διάθεσή του, γράφει ο Τζακ Μπλακμπερν στους Times.

Το θρυλικό ναυάγιο βρέθηκε ακριβώς ένα μήνα μετά την αναχώρηση του νοτιοφρικανικού παγοθραυστικού με την τελευταία αποστολή από το Κέιπ Τάουν, και ο χρόνος τους τελείωνε. Ο πάγος της Ανταρκτικής σήμαινε ότι θα έπρεπε να φύγουν το αργότερο την Πέμπτη 10 Μαρτίου. Για να μεγιστοποιήσουν τον χρόνο αναζήτησής τους, οι τεχνικοί εργάζονταν 24 ώρες το 24ωρο, μερικές φορές σε θερμοκρασίες -35 βαθμών Κελσίου.

Αντιμετώπισαν σκληρές καιρικές συνθήκες, όπως και ο Σάκλετον, αλλά είχαν πολύ περισσότερες ανέσεις και σαφώς καλύτερη τεχνολογία στη διάθεσή τους, με συνέπεια ο σεβασμός των μελών της αποστολής για το πλήρωμα του «Endurance» να έχει μεγαλώσει πολύ περισσότερο.

«Ερχόμενοι με ένα μεγάλο, ατσάλινο παγοθραυστικό, περάσαμε μέσα από μια καταιγίδα στον Νότιο Ωκεανό και ήταν μια από τις πιο τρομακτικές και δυσάρεστες εμπειρίες της ζωής μου. Εκείνοι το έκαναν με μια μικρή βάρκα κωπηλατώντας και το έκαναν όταν είχαν ήδη κρυοπαγήματα και ήταν υποσιτισμένοι», είπε ο Σνόου.

«Δεν έχω ιδέα πώς επέζησαν στον πάγο. Δεν ξέρω πώς διατήρησαν τη διάθεση και τη θέλησή τους να συνεχίσουν. Είναι μια εξαιρετική ιστορία [όταν το σκέφτεσαι] οπουδήποτε στον κόσμο, αλλά όταν είσαι εδώ είναι αδύνατο να το πιστέψεις», πρόσθεσε.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News