Σε εκτενές κείμενό της η Repubblica ξεδίπλωσε σενάριο βάσει του οποίου «δύο αυταρχικές δυνάμεις που κάνουν πολλά, όμως λένε λίγα», η Τουρκία και η Κίνα, εργάζονται αθορύβως προς εξυπηρέτηση της Ρωσίας στο Ουκρανικό, τουλάχιστον όσον αφορά τη διπλωματική κατάληξή του. Το ανισοβαρές αυτών των «δύο δυνάμεων» είναι προφανέστατο και δεν χρειάζεται να επεκταθούμε, ωστόσο πρέπει να επισημάνουμε ότι το ιταλικό ρεπορτάζ έδωσε μεγαλύτερη σημασία στον ρόλο της Τουρκίας, χώρας –εκτός των άλλων– και ΝΑΤΟϊκής.

Η ένταξη της Κίνας σε αυτό το σενάριο δικαιολογήθηκε με τις πρόσφατες δηλώσεις του προέδρου της, Σι Τζινπίνγκ, κατά τη συνάντησή του με τον καγκελάριο της Γερμανίας Ολαφ Σολτς και τις αναφορές του στον «συντονισμό» τους «για την προώθηση της διάσκεψης ειρήνης στην Ελβετία, αλλά και άλλων διεθνών διασκέψεων ειρήνης».

Από αυτή τη φράση του Σι οι Ιταλοί κατάλαβαν ότι η Κίνα ενδέχεται να συμμετάσχει σε συγκεκριμένη διάσκεψη για το Ουκρανικό, η οποία θα γίνει στην Ελβετία στις 15-16 Ιουνίου, και ότι «θα πάρει τη θέση της Ρωσίας», η οποία αποκλείστηκε από το φόρουμ αυτό και κατήγγειλε μεθόδευση της κυβέρνησης των ΗΠΑ («Η διάσκεψη αυτή είναι αμερικανικό σχέδιο» δήλωσε προ ημερών η Μαρία Ζαχάροβα του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών).

Η Repubblica έγραψε περί «σχεδίου Ερντογάν», ο οποίος «ελπίζει στη στήριξη της Ευρώπης, κυρίως όμως στη στήριξη των χωρών του ‘‘παγκόσμιου Νότου’’», και μνημόνευσε δημοσιεύματα άλλων μέσων: του Foreign Affairs, περί διαρκούς κινητικότητας του τούρκου προέδρου από το 2022 και τη Συμφωνία της Κωνσταντινούπολης μέχρι σήμερα, του Novaya Gazeta Europe, μέσου που διευθύνει ο επικριτής της διακυβέρνησης Πούτιν και νομπελίστας Ντμίτρι Μουράτοφ, και του πρακτορείου Reuters, το οποίο μετέδωσε ότι ο Ερντογάν, την παραμονή των δημοτικών εκλογών του περασμένου Μαρτίου, θα ανακοίνωνε «κάποια συμφωνία μεταξύ Κιέβου και Μόσχας, με τη μεσολάβηση του ΟΗΕ, για να εγγυηθεί την ασφάλεια της εμπορικής ναυτιλίας στη Μαύρη Θάλασσα».

Γιατί δεν ανακοίνωσε ο Ερντογάν την… επιτυχία του; «Τελευταία στιγμή υπαναχώρησε το Κίεβο», όμως «η τουρκική διπλωματία κάνει αθόρυβη δουλειά» και έτσι «αναμένονται αποτελέσματα». Υποτίθεται ότι στόχος όλων των αόκνων και προπάντων παρασκηνιακών προσπαθειών της Τουρκίας είναι ένας, η επίτευξη διαπραγματεύσεων μεταξύ των εμπολέμων, δηλαδή της Ουκρανίας και της Ρωσίας.

Το «σχέδιο Ερντογάν», το οποίο διακίνησε η Novaja Gazeta Europe, είναι συνέχεια της Συμφωνίας της Κωνσταντινούπολης και περιλαμβάνει τα εξής σημεία: τη δέσμευση των ΗΠΑ και της Ρωσίας να μη χρησιμοποιήσουν πυρηνικά όπλα και να ανανεώσουν τη συνθήκη περί περιορισμού των στρατηγικών όπλων Start 3, την απαγόρευση ανάμειξης στις εσωτερικές υποθέσεις άλλων κρατών, το πάγωμα της σύγκρουσης κατά μήκος της γραμμής του μετώπου, ουδέτερο καθεστώς για την Ουκρανία μέχρι το 2040 και δημοψήφισμα για την εξωτερική πολιτική και για τα εδάφη που προσάρτησε η Ρωσία, ανταλλαγή κρατουμένων και, τέλος, συγκατάθεση της Ρωσίας όσον αφορά την ένταξη της Ουκρανίας στην Ευρωπαϊκή Ενωση.

Το Κρεμλίνο κινεί τα νήματα ή ο Λευκός Οίκος;

Το ρωμαϊκό μέσο επικαλέστηκε «διάφορες πηγές» οι οποίες έχουν τη ζωηρή εντύπωση ότι το «σχέδιο Ερντογάν» δεν είναι παρά «μια καλά μεταμφιεσμένη πρόταση του αμερικανού προέδρου Τζο Μπάιντεν». Η Repubblica δεν διευκρίνισε αν αυτές οι πηγές εννοούν πως ο Ερντογάν είναι άβουλο ενεργούμενο του Μπάιντεν ή πως αυτοσχεδίασε με δικές του στοχεύσεις πάνω σε σχέδιο του Λευκού Οίκου, πάντως η ουκρανική ιστοσελίδα Enovosty.com έγραψε πως η «μεταμφίεση» των επιδιώξεων των ΗΠΑ σε «τουρκική διπλωματία» προκύπτει από το ότι «το όλο σχέδιο αποσκοπεί στην αναδημιουργία του διεθνούς συστήματος ασφαλείας», ενώ έκανε και την πολιτική εκτίμηση πως «πρόκειται για [αμερικανική] προσφορά στη Ρωσία, που αφορά παγκόσμια συμφωνία».

Κατά την εκτίμηση του ουκρανικού σάιτ, το θεωρητικώς αμερικανικό σχέδιο του Ερντογάν «προβλέπει ειρήνη εις βάρος της Ουκρανίας, συνεπώς μη αποδεκτή από το Κίεβο» – κάτι αντιφατικό, οπωσδήποτε, όπως και να το εξετάσει κανείς.

Από πλευράς τους, οι κυβερνητικοί του Κιέβου απέρριψαν το «σχέδιο Ερντογάν» και το χαρακτήρισαν «απόπειρα ρωσικής παραπληροφόρησης», υποστηρίζοντας ότι οι πρώτοι που έγραψαν για την ύπαρξή του, στις 23 Μαρτίου, «ήταν το κανάλι Telegram και άλλα που βρίσκονται πολύ κοντά τις ρωσικές μυστικές υπηρεσίες». Πάντως ένας από αυτούς, ο σύμβουλος του Βολοντίμιρ Ζελένσκι, Μιχαήλο Πόντολιακ, δεν το διέψευσε. Δήλωσε ότι το Κίεβο απορρίπτει οποιοδήποτε σχέδιο πλην του «σχεδίου δέκα σημείων» που παρουσίασε ο πρόεδρος της Ουκρανίας τον περασμένο Σεπτέμβριο.

Βάσει εκείνου του σχεδίου Ζελένσκι, οι κυβερνητικοί του Κιέβου απαιτούν «έντιμη, αξιόπιστη και πλήρη παύση των εχθροπραξιών» και με αυτή τη φράση εννοούν την απόσυρση των ρωσικών στρατευμάτων από ολόκληρη την ουκρανική επικράτεια, επάνοδο στα σύνορα του 1991 και αποκατάσταση του ουκρανικού ελέγχου στη Μαύρη Θάλασσα, στη Θάλασσα του Αζόφ και στα στενά του Κερτς. «Επιπλέον», παρατήρησε ο Πόντολιακ, «το τουρκικό σχέδιο περιλαμβάνει πάγωμα του πολέμου, ωστόσο τίποτε δεν αποκλείει την κλιμάκωση των εχθροπραξιών».

Το «σχέδιο Ερντογάν», σύμφωνα με ρωσικές πηγές τώρα, φαίνεται ότι όχι μόνο ακολουθεί τη Συμφωνία της Κωνσταντινούπολης, αλλά και αποδέχεται σε μεγάλο βαθμό τις εγγυήσεις ασφαλείας που είχε προωθήσει η Μόσχα προς τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ τον Δεκέμβριο του 2021, δύο μήνες πριν από την έναρξη του πολέμου. Δεν είναι τυχαίο ότι τις τελευταίες ημέρες, πρώτα ο πρόεδρος της Λευκορωσίας Αλεξάντρ Λουκασένκο και κατόπιν ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ επανειλημμένως αναφέρθηκαν στη Συμφωνία της Κωνσταντινούπολης με θετικό τρόπο, λέγοντας ότι μπορεί να γίνει η βάση για τις μελλοντικές διαπραγματεύσεις.

Οι όροι της Ρωσίας είναι συγκεκριμένοι: πρέπει να ληφθούν υπ’ όψιν οι κατακτήσεις της στον πόλεμο, δηλαδή οι τέσσερις ουκρανικές περιφέρειες τις οποίες ενσωμάτωσε στην Ομοσπονδία. Το τουρκικό σχέδιο, σχολίασε η Repubblica, έχει ένα μειονέκτημα στο σημείο αυτό: «Δεν μπορεί να είναι αποδεκτή λύση για το Κρεμλίνο, διότι αναβάλλει την τύχη των περιοχών αυτών μέχρι το 2040, όταν ο Πούτιν θα έχει φύγει από την πολιτική σκηνή».

Το μέσο της Ρώμης επικαλέστηκε και άλλα media ώστε να δώσει πληρέστερη εικόνα. «Με δεδομένο ότι η Ρωσία στοχεύει να κατακτήσει άμεσα συγκεκριμένες πόλεις, δεν θα υπάρξουν διαπραγματεύσεις μέχρι τον Μάιο τουλάχιστον. Τα πάντα εξαρτώνται από τον στρατιωτικό παράγοντα», δηλαδή από την έκβαση των ρωσικών επιχειρήσεων στο μέτωπο. Και σε ό,τι αφορά την ελβετική διάσκεψη, οι Ρώσοι επιδιώκουν να της υποβληθούν τα συμπεράσματά της ώστε να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις ενός άλλου φόρουμ, στο οποίο θα συζητήσουν οι αντιμαχόμενοι. «Η Ρωσία θέλει σε αυτό το φόρουμ και την Κίνα με την Ινδία».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News