Γενόσημο προϊόν είναι φαρμακευτικό προϊόν που έχει αναπτυχθεί με τέτοιο τρόπο, ώστε να είναι ίδιο με ήδη εγκεκριμένο προϊόν (το προϊόν αναφοράς) και είναι ασφαλές και αποτελεσματικό. Το γενόσημο προϊόν περιέχει την ίδια δραστική, όπως το προϊόν αναφοράς, σε ίδια ποσότητα. Η δραστική ουσία ενός φαρμάκου είναι το συστατικό που του προσδίδει τη θεραπευτική του αποτελεσματικότητα. Η χρήση των γενοσήμων φαρμάκων είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη στην Ευρωπαϊκή Ένωση με ποσοστό που ξεπερνά το 50%.

Όλα τα φάρμακα συμπεριλαμβανομένων και των γενοσήμων ανεξάρτητα από την χώρα παραγωγής τους (ΗΠΑ, Ινδία κα.), για να εισαχθούν και να κυκλοφορήσουν στην Ελλάδα, έχουν ελεγχθεί και εγκριθεί από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (Ε.Μ.Α.) και τον Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΟΦ), ο οποίος διενεργεί συστηματικά εργαστηριακούς έλεγχους και επιθεωρήσεις. Επιπλέον, μετά την αδειοδότηση και κυκλοφορία των φαρμάκων, ο ΕΟΦ διενεργεί εργαστηριακούς δειγματοληπτικούς ελέγχους και τακτικές και έκτακτες επιθεωρήσεις.

Είναι απαραίτητο να αυξηθεί η χρήση των γενοσήμων στη χώρα μας, με στόχο να φθάσει το 30% το 2012 – ενώ σήμερα στην Ελλάδα καταλαμβάνουν μόλις το 18% της αγοράς – προκειμένου να γίνει εναρμόνιση με τις χώρες της Ε.Ε., να εξορθολογιστεί η συνταγογράφηση, να μειωθεί η φαρμακευτική σπατάλη και να μειωθεί η ιδιωτική συμμετοχή στη δαπάνη του ασφαλισμένου.
Σημειώνεται ότι τα γενόσημα που κυκλοφορούν στην ελληνική αγορά είναι περίπου 3.000, σε επίπεδο συσκευασίας (στοιχεία 2011), σε σύνολο περίπου 7.300 φαρμάκων.

Με βάση τα παραπάνω, το κοινό θα πρέπει να γνωρίζει ότι ο ΕΟΦ λαμβάνει τα απαραίτητα μέτρα διαχρονικά για την προστασία τη Δημόσιας Υγείας και συγχρόνως εφιστά την προσοχή για την ορθή χρήση των φαρμάκων και την άμεση αναφορά οποιουδήποτε προβλήματος εμφανιστεί.

Σχετικά με την Ασφάλεια & αποτελεσματικότητα 
Σε ότι αφορά στην ασφάλεια και στην αποτελεσματικότητα τους, τα γενόσημα προϊόντα αδειοδοτούνται μετά τη λήξη της περιόδου «αποκλειστικότητας» του πρωτοτύπου φαρμάκου, η οποία διαρκεί συνήθως 10 χρόνια. Η αδειοδότηση των γενοσήμων πραγματοποιείται σύμφωνα με την ισχύουσα κοινοτική νομοθεσία από κάποια εθνική αρχή της Ε.Ε. ή από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΜΑ) και προβλέπει εξονυχιστική αξιολόγηση των επιστημονικών δεδομένων, μεταξύ των οποίων και μελέτη βιοϊσοδυναμίας (bioequivalence study) ή μελέτη εξαίρεσης από την υποβολή μελέτης βιοϊσοδυναμίας (biowaiver justification), ανάλογα με την περίπτωση του προς εξέταση γενόσημου.

Ο Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΟΦ), όπως και οι αντίστοιχοι Οργανισμοί Φαρμάκων των λοιπών Κρατών-Μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αξιολογούν τις μελέτες βιοϊσοδυναμίας οι οποίες αποτελούν κλινικές μελέτες, υποκείμενες σε έγκριση από τον ΕΟΦ και διενεργούνται για λογαριασμό των φαρμακευτικών εταιρειών σε συνεργασία με Κρατικά Νοσοκομεία ή Ιδιωτικές Κλινικές στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό.

Ο μετεγκριτικός έλεγχος ποιότητας, αποτελεσματικότητας και ασφάλειας πραγματοποιείται από τον ΕΟΦ, με εργαστηριακούς ελέγχους δειγμάτων φαρμάκων, με τακτικές και αιφνίδιες επιθεωρήσεις σε εργοστάσια παραγωγής και χώρους διακίνησης και με το σύστημα Φαρμακοεπαγρύπνησης, σύμφωνα με το οποίο κάθε γιατρός ή κάτοχος άδειας κυκλοφορίας υποχρεούται να παρακολουθεί την ασφάλεια και αποτελεσματικότητα των φαρμάκων και να αναφέρει σχετικά στον ΕΟΦ.

*Ο Γιάννης Τούντας είναι Αν. Καθηγητής Κοινωνικής Ιατρικής ΕΚΠΑ και Πρόεδρος του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων.
 

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News