Το καλοκαίρι που μας πέρασε, μια φωτογραφία έκανε τον γύρο του κόσμου. Γυναίκες που υπηρετούν στον στρατό της Ουκρανίας παρήλαυναν με στρατιωτική στολή και τακούνια. Οπως συμβαίνει συνήθως με τέτοιες εικόνες, ο σχολιασμός πολύ εύκολα ξεφεύγει από την ουσία και στρέφεται στο ανούσιο. Στο επιφανειακό του πράγματος. Στην εμφάνιση και στη σύνδεση με τη σεξουαλικότητα.

Τίποτε από όλα αυτά δεν υποδήλωνε αυτή η εικόνα, ούτε καμία άλλη αντίστοιχη, που μας έρχεται από λαούς όπου ο στρατός στελεχώνεται και με γυναίκες. Τώρα, όμως, που έχει ξεσπάσει ένας πόλεμος, βλέπουμε λίγο πιο πέρα από το τακούνι και το ντεκολτέ, που ίσως αχνοφαίνεται μέσα από τη στρατιωτική στολή. Βλέπουμε την ισότητα των φύλων και τον δυναμικό ρόλο που έχουν οι γυναίκες στους σύγχρονους πολέμους. Μια πραγματικότητα από την οποία βγαίνει, ωστόσο, ένα δυσάρεστο συμπέρασμα.

Περίπου 32.000 γυναίκες υπηρετούν στον στρατό της Ουκρανίας και πολλές από αυτές τώρα είναι στο πεδίο των μαχών. Επί της ουσίας, το 15% του στρατιωτικού δυναμικού της χώρας είναι γυναίκες, ένα ποσοστό που αυξάνεται διαρκώς τα τελευταία οκτώ χρόνια, που η χώρα ζει υπό τον φόβο μιας πολεμικής κρίσης. Οι Ουκρανές υπηρετούν στον στρατό της χώρας τους από το 1993, αλλά ο αριθμός τους έχει υπερδιπλασιαστεί από το 2014, όταν η Ρωσία προσάρτησε την Κριμαία.

Το κράτος της Ουκρανίας ζητά από τις γυναίκες να ακολουθήσουν στρατιωτική θητεία, ανεξαρτήτως του επαγγέλματός τους. Και ο νέος νόμος ορίζει ότι οι γυναίκες μεταξύ 20 και 40 ετών μπορούν να κινητοποιηθούν ως τακτικοί στρατιώτες, ενώ όσες είναι 20 έως 50 ετών μπορούν να γίνουν αξιωματικοί. Εξαιρέσεις δίνονται σε γυναίκες με παιδιά και σε όσες σπουδάζουν.

Κατά τον ίδιο τρόπο, και το Ισραήλ έχει στελεχώσει το στρατό του με γυναίκες. Την τάση ακολουθούν και άλλες χώρες, ενώ ξεπηδούν κινήματα που προσπαθούν να δώσουν στη γυναίκα ίσες ευκαιρίες και δικαιώματα μέσα σε ένα στράτευμα. Από το να μην αντιμετωπίζεται στερεοτυπικά, μέχρι το να της παρέχονται τα κατάλληλα εσώρουχα.

Εκείνο που αντικατοπτρίζεται σε αυτή τη συνθήκη, που γίνεται κοινός τόπος σιγά-σιγά, δεν είναι άλλο από αυτό που λέει η Τζένι Μάθερς, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Aberystwyth, η οποία έχει ως ερευνητικό αντικείμενο τον πόλεμο σε σχέση με τα φύλα. Η Μάθερς θεωρεί ότι η ολοένα αυξανόμενη παρουσία γυναικών στον στρατό αρκετών χωρών σηματοδοτεί μια ψυχολογική και συμβολική αλλαγή. Οπως χαρακτηριστικά αναφέρει, το άνοιγμα της στρατιωτικής θητείας σε γυναίκες κάνει αντιληπτό «ότι οι καιροί είναι πραγματικά απελπιστικοί: Ακόμη και οι γυναίκες πρέπει να πολεμήσουν».

Αυτή είναι η πραγματική ανάγνωση των εικόνων με γυναίκες στρατιώτες, που έρχονται μπροστά μας όλο και πιο συχνά. Και όσο κι αν θέλουμε να τις βλέπουμε με τη δυναμική ματιά της ισότητας των φύλων, είναι μια τάση που θα πρέπει να μας ανησυχεί και να μας στενοχωρεί. Προφανώς και η γυναίκα θα προσφέρει σ’ έναν πόλεμο και ο ρόλος της θα είναι καθοριστικός και στην πρώτη γραμμή, και στα μετόπισθεν. Προφανώς και δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται σεξιστικά όταν υπηρετεί, ούτε να την υποτιμούν όταν πολεμά στην πρώτη γραμμή.

Αλλά το γεγονός ότι όλο και περισσότερες γυναίκες φορούν στρατιωτική στολή και πιάνουν τα όπλα, για να γίνουν μηχανές πολέμου, θα πρέπει να ιδωθεί ως μια δυστοπική εξέλιξη των καιρών μας.

ΥΓ. Η Αντριάνα Σούζακ είναι ήταν εθελόντρια στρατιώτης στην επιχείρηση ανακατάληψης της ουκρανικής πόλης Σχάστια το 2014. Δηλώνει έτοιμη να ριχτεί στη μάχη για να βάλει τους εχθρούς σε φέρετρα και λέει ότι ο πόλεμος είναι μέρος της καθημερινότητάς της. Ο άντρας της, φέτος, αντί να της πάρει δώρο επετείου, της πήρε ένα αλεξίσφαιρο γιλέκο.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News