566
|

Ο Μάλθους, το σεξ και η πατάτα

Avatar protagon.import 24 Μαρτίου 2012, 00:59

Ο Μάλθους, το σεξ και η πατάτα

Avatar protagon.import 24 Μαρτίου 2012, 00:59

Για όσους είχαν την τύχη κάποια στιγμή στην ζωή τους να διδαχθούν οικονομικά,σίγουρα υπάρχει μία οικονομική θεωρία η οποία τους έχει μείνει αξέχαστη. Ο Τόμας Μάλθους, ισχυριζόταν τον 18ο αιώνα, πως η μόνη λύση του αιώνιου οικονομικού προβλήματος είναι η σεξουαλική αποχή. (Κι εγώ έτσι δύσπιστα κοίταξα τον καθηγητή στο αμφιθέατρο κάποτε, αλλά μην βιαστείτε να αποχωρήσετε από την αίθουσα). Ο Μάλθους υποστήριζε λοιπόν, πως η ολοένα και μειούμενη αποδοτικότητα της γης, δεν θα καταφέρει να συντηρήσει μακροπρόθεσμα τον διαρκώς αυξανόμενο πληθυσμό της, με αποτέλεσμα, η ανάγκη για δημογραφικό έλεγχο, να θεωρείται κατά την γνώμη του, επιτακτική.

Φυσικά, η μαλθουσιανή θεωρία, μην έχοντας προβλέψει την τεχνολογική επανάσταση και τις ραγδαίες εξελίξεις αναφορικά με την εκμετάλλευση των γεωργικών, θαλάσσιων και πλουτοπαραγωγικών πόρων, διαψεύστηκε στη συνέχεια. Κάπου εδώ όμως αρχίζουν οι ερωτήσεις και οι απορίες μου. Ήταν ο Άγγλος οικονομολόγος και δημογράφος ένας φύσει απαισιόδοξος και καταστροφολόγος θεωρητικός ή είχε κατά βάθος υποψιαστεί την απληστία του ανθρώπινου είδους; Γιατί, μπορεί ουσιαστικά τα προϊόντα να επαρκούν σήμερα για όλους αλλά δεν φτάνουν ποτέ σε όλους. Θα μπορούσε λοιπόν ο Μάλθους, κατά λάθος, να προβλέψει την άδικη κατανομή των βασικών αγαθών όπως τα τρόφιμα και το πόσιμο νερό;

Το «κίνημα της πατάτας» επιβεβαιώνει μήπως, ότι βγάζοντας από τη μέση την ανθρώπινη κερδοθηρία ή εν πάσει περιπτώσει ελαχιστοποιώντας την, τα αγαθά ξαφνικά είναι προσβάσιμα από όλους; Και κατά πόσο αυτή η πεποίθηση θα έβγαζε από τα ρούχα τους τους προγενέστερους, σύγχρονους αλλά και μεταγενέστερους του Μάλθους, φιλελεύθερους οικονομολόγους του Laissez faire – Laissez passer;

Η λύση λοιπόν στο δημογραφικό πρόβλημα, κατά τον Μάλθους, βρισκόταν στην αύξηση των θανάτων και τον έλεγχο των γεννήσεων. Βεβαίως και  δεν εννοούσε την σκόπιμη άμβλυνση της θνησιμότητας αλλά την «εκμετάλλευση» των μεγάλων επιδημιών, λιμών και πολέμων. Όσον αφορά στην μείωση των γεννήσεων, είχε προτείνει την αντισύλληψη και -αν και κληρικός- την έκτρωση. Σε αυτό το σημείο ξεπηδούν νέα ερωτηματικά. Μήπως, η σημερινή κατάσταση, είναι μία ενστικτώδης διαδικασία αυτοσυντήρησης του πληθυσμού και εφαρμογής ουσιαστικά των ριζοσπαστικών για την εποχή του, προτάσεων του Μάλθους; Αποδεχόμενοι την γιγάντωση της εγκληματικότητας, της βίας και των αυτοκτονιών σε συνδυασμό με την επιβεβαιωμένη πλέον και ολοένα εντεινόμενη υπογεννητικότητα, δεν καταβάλλουμε ασυνείδητα μία τελευταία απέλπιδα προσπάθεια να σώσουμε το τομάρι μας και να δώσουμε μία παράταση ζωής στο ειδεχθές είδος μας;

Eίναι αδιαμφισβήτητο το γεγονός, πως η επιστήμη και η τεχνολογία αναζητούν συνεχώς νέες αποδοτικότερες μεθόδους καλλιέργειας και εκμετάλλευσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, προς όφελος της ανθρωπότητας. Ανακύπτουν όμως, δύο ακόμα ερωτήματα. Κατά πόσον οι νόμοι της ελεύθερης αγοράς και οι τιμές που διαμορφώνονται για τα αγαθά, αποκλείουν εσκεμμένα ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού από την απολαβή τους; Και κατά πόσον οι μεγάλες πολυεθνικές που εφαρμόζουν τις νέες τεχνολογίες, δρουν εις βάρος των μικρών καλλιεργητών οι οποίοι στις περισσότερες περιπτώσεις, όχι μόνο δεν μπορούν να πουλήσουν τα αγαθά που παράγουν, αλλά πολλές φορές δεν είναι σε θέση να συντηρήσουν ούτε καν τις οικογένειές  τους; Είναι χαρακτηριστικό, ότι στην Ινδία του σήμερα, κάθε μισή ώρα αυτοκτονεί ένας αγρότης. (Πήγη: Ντοκιμαντέρ «Πικροί Σπόροι» του Μίτσα Εξ Πελέντ).

Θα κλείσω παραθέτοντας ένα απόσπασμα από το περίφημο δοκίμιο του Τόμας Μάλθους για την Αρχή Του Πληθυσμού που δημοσιεύτηκε το 1798. «Το μέγεθος του εργατικού δυναμικού θα είναι δυσανάλογα μεγαλύτερο από τις ανάγκες της αγοράς, με συνέπεια την κατακόρυφη πτώση της τιμής της εργασίας και την ταυτόχρονη άνοδο των τιμών των αγαθών. Αυτή η απελπιστική για την ανθρωπότητα περίοδο, θα είναι αποθαρρυντική για οποιαδήποτε προσπάθεια γάμου και η εκάστοτε σκέψη για δημιουργία οικογένειας, απαγορευτική».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News