Με το βραβευμένο (με το βρετανικό BAFTA) ντοκιμαντέρ «My Octopus Teacher», των Πίπα Εχρλιχ και Τζέιμς Ριντ, ασχολείται δημοσίευμα της Repubblica. To θεωρούμενο «συγκινητικό» θέμα του φιλμ αφορά την ψυχική ανάταση ενός ταλαιπωρημένου από κατάθλιψη άνδρα (είναι Νοτιοαφρικανός και πρωταγωνιστεί ο ίδιος στο φιλμ) μέσω της στενής σχέσης που ανέπτυξε στον βυθό με ένα χταπόδι – θηλυκό.

Το ότι το μαλάκιο ήταν θηλυκό εξηγεί εν μέρει τον λόγο για τον οποίο δεν κατέληξε στην κατσαρόλα ή στη σχάρα, αφού είναι γνωστό, στους ψαράδες και στους μαγείρους τουλάχιστον, ότι η ασιτία και η ακινησία του πάνω από τα αυγά του, κάθε άνοιξη και καλοκαίρι, του στερούν τις απαραίτητες για τη γαστριμαργική απόλαυσή μας ιδιότητες, τη χορταστική σάρκα και την ιδιαίτερη νοστιμιά.

Αυτό που δεν εξηγείται αμέσως είναι πώς το θηλυκό χταπόδι κατάφερε να γίνει «δάσκαλος» του άνδρα, όπως λέει ο τίτλος του φιλμ, δηλαδή κάτι περισσότερο και από «φίλος» με τον οποίο άνετα λύνεις το Μεσανατολικό πάνω από το καραφάκι του ούζου και το πιάτο με το (αρσενικό) χταπόδι, ψητό, βραστό, κοκκινιστό και ξιδάτο. Το ρεπορτάζ μπορεί να βοηθήσει και να λύσει τις όποιες απορίες. Ο Νοτιοαφρικανός ήρωας του ντοκιμαντέρ ονομάζεται Κρεγκ Φόστερ και είναι σκηνοθέτης.

Το στόρι είναι η πραγματική ιστορία του Φόστερ που, όταν βούτηξε στα κρύα νερά του Κέιπ Τάουν, συνάντησε το νεαρό θηλυκό χταπόδι. Του τράβηξαν την προσοχή οι κινήσεις του, διέγνωσε την ευφυΐα του και αποφάσισε να επισκέπτεται τη φωλιά του κάθε ημέρα επί έναν χρόνο. Κάποια στιγμή μεταξύ τους αναπτύχθηκε εμπιστοσύνη και το μαλάκιο επέτρεψε στον άνθρωπο να παρακολουθήσει τη ζωή του, τον άφησε να το δει πώς ζει.

Ε, το φιλμ δείχνει τον θετικό αντίκτυπο αυτής της εμπειρίας στη ζωή του πρωταγωνιστή. Ο Φόστερ αφέθηκε ανενόχλητος από το χταπόδι να δει μέχρι και τη φύλαξη των αυγών του, ακόμη και το νομοτελειακό τέλος του, όταν ψόφησε και ένας καρχαρίας που περνούσε έπραξε το καθήκον του απέναντι στη μητέρα φύση: απλώς άρπαξε το κουφάρι του χταποδιού και εξαφανίστηκε στα ωκεάνια χάη για τα περαιτέρω.

Ο Φόστερ μιλάει για μαθήματα που πήρε από το χταπόδι όσον αφορά το ευάλωτο της ύπαρξης και την ασημαντότητα του βίου: «Το εννοώ», διατείνεται, «ο φίλος μου το χταπόδι με δίδαξε να ζω» – και, επ’ αυτού, δεν υπάρχει ουζοπότης που θα διαφωνήσει μαζί του.

Η συντάκτρια της Repubblica γράφει ότι ο Φόστερ «είχε χάσει το νόημα της ύπαρξής του και το βρήκε στον βυθό χάρη στη συνάντηση με το χταπόδι». Υπάρχει δε και συνέχεια στο νόημα, αφού το ντοκιμαντέρ θα διεκδικήσει και Οσκαρ. Η ταινία έχει προβληθεί στο Netflix, ενώ έχει σχολιαστεί, αναλόγως «συγκινητικά», και στα κοινωνικά δίκτυα. Οι λόγοι της αναχώρησης του Φόστερ με προορισμό τα βαθιά νερά αφορούν οικογενειακά του προβλήματα, «όταν απομονώθηκε από τη γυναίκα του και τον γιο του».

Επειτα από την υποθαλάσσια σχέση του, ο Φόστερ βελτίωσε και τη σχέση του με τον γιο του, ενώ ίδρυσε και τη ΜΚΟ Sea Change Project. Η συντάκτρια μάς πληροφορεί ότι το σάιτ της ΜΚΟ δέχθηκε χιλιάδες ηλεκτρονικά μηνύματα από φυσιολάτρες, βιολόγους, αλλά και ψυχολόγους που λένε ότι δείχνουν το φιλμ σε ασθενείς τους με διαταραχές. Ακόμη και η κυβέρνηση της Νότιας Αφρικής επαίνεσε τους συντελεστές της παραγωγής, δηλώνοντας «εθνική υπερηφάνεια».

Υπάρχει και το ιδιαίτερο ηθικό δίδαγμα περί «ανδρικής αδυναμίας», αν δεις την ιστορία από συγκεκριμένη οπτική γωνία: ένας άνδρας διδάσκεται «από μία γενναία, έξυπνη και σοφή θηλυκή ύπαρξη, και υπό αυτήν την έννοια το φιλμ είναι μια υπέροχη φεμινιστική ιστορία».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News