Η Κατμαντού, η πρωτεύουσα του Νεπάλ, υπήρξε επί χρόνια μια απαραίτητη στάση των Δυτικών επισκεπτών που ήθελαν να ζήσουν τη μεγάλη περιπέτεια στο λεγόμενο hippie trail: το «μονοπάτι των χίπηδων» ήταν το χερσαίο ταξίδι που έκαναν μέλη της χίπικης κουλτούρας και άλλοι Δυτικοί τουρίστες, από τα μέσα της δεκαετίας του 1950 έως τα τέλη της δεκαετίας του 1970, ταξιδεύοντας από την Ευρώπη και τη Δυτική Ασία προς τη Νότια Ασία, το  Αφγανιστάν, το Πακιστάν, την Ινδία, το Νεπάλ, τη Σρι Λάνκα, το Μπαγκλαντές, έως και την Ταϊλάνδη.

Διάφορες πολιτικές εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή έκλεισαν τον δρόμο και η Κατμαντού έμεινε μόνη της, ψηλά στις πλαγιές των Ιμαλαΐων, ένας ακριβός πλέον προορισμός, δημοφιλής κυρίως μεταξύ των επίδοξων ορειβατικών κατακτητών του Εβερεστ. Μια πόλη που με τα χρόνια, ιδίως μετά τον τεράστιο σεισμό του 2015, κυριολεκτικά καταρρέει μέσα στην αποσύνθεση και τη φτώχεια.

Ο Μπαλέντα Σαχ γνώρισε πολύ καλά την Κατμαντού γυρίζοντας στις οροφές των κτιρίων της τα πολύ δημοφιλή βίντεο των τραγουδιών του. Τα τραγούδια του μιλούσαν για τη φτώχεια αλλά και για την πολιτική κατάσταση στη χώρα, με αποτέλεσμα να αποκτήσει σύντομα ένα τεράστιο νεανικό κοινό. Ενα από τα αυτά, το «Balidan», που σημαίνει «θυσία» στα νεπαλέζικα, έχει πάνω από επτά εκατομμύρια θεάσεις στο YouTube.

«Η κουλτούρα της χιπ-χοπ μουσικής είναι απαξιωτική προς την πολιτική. Και εγώ απαξίωνα τους πολιτικούς» έχει πει σε συνέντευξή του. Μόνο που τώρα είναι ένας από αυτούς. Ο Μπαλέν, όπως είναι το καλλιτεχνικό του όνομα, τον περυσινό Μάιο αποφάσισε να κάνει το αδιανόητο: έθεσε υποψηφιότητα για τη δημαρχία της Κατμαντού.

Η πολιτική του καμπάνια ήταν ιδιοφυής. Η καλλιτεχνική δημοφιλία του, οι σπουδές του και η εμπειρία του ως μηχανικού δημιούργησαν έναν ακαταμάχητο συνδυασμό που τον οδήγησε στη νίκη. Ο Μπαλέν «πουλάει» τον εαυτό του ως έμπειρο επαγγελματία και όχι ως επαγγελματία πολιτικό – κάτι που ούτως ή άλλως δεν είναι. Στα 33 του δεν έχει καμία προηγούμενη εμπλοκή στην πολιτική, και αυτό λειτούργησε μάλλον υπέρ του.

Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας εμφανιζόταν τυλιγμένος με τη σημαία του Νεπάλ, γεγονός που θορύβησε την εκλογική επιτροπή αλλά ενθουσίασε ακόμη περισσότερο το κοινό.

Οπως ήταν φυσικό, ο Μπαλέν δέχτηκε προτάσεις από σχεδόν όλα τα πολιτικά κόμματα της χώρας για να συνεργαστεί μαζί τους. Αρνήθηκε και επέμεινε στην απόφασή του να κατεβεί στις εκλογές ως ανεξάρτητος υποψήφιος. Δικαιώθηκε, καθώς η νίκη του υπήρξε συντριπτική: κυριολεκτικά κατατρόπωσε τους υποψηφίους των δύο μεγάλων κομμάτων, που λυμαίνονται επί δεκαετίες την εξουσία.

Ο Μπαλέν έδωσε ώθηση στη δημιουργία ενός πραγματικού κινήματος στο Νεπάλ. Σε μια χώρα όπου η εξουσία είναι συνώνυμη με τη διαφθορά, την ανικανότητα και τη διαδοχική εναλλαγή θέσεων στην πολιτική ηγεσία ανάμεσα σε άνδρες που διανύουν την 7η και την 8η δεκαετία της ζωής τους, ξαφνικά νέοι άνθρωποι αποφάσισαν να τη διεκδικήσουν: ένας πιλότος, ένας γιατρός, ένας επιχειρηματίας ηλεκτρονικού εμπορίου και ένας άλλος καλλιτέχνης του χιπ-χοπ έθεσαν υποψηφιότητα στις εθνικές εκλογές που έγιναν τον περασμένο Νοέμβριο.

Ολοι τους έχουν στον πυρήνα των πολιτικών τους προτάσεων την υπανάπτυκτη οικονομία του Νεπάλ και τη διαφθορά, παράγοντες που στέλνουν κάθε χρόνο εκατοντάδες χιλιάδες Νεπαλέζουν στο εξωτερικό, για μια πιο αξιοπρεπή ζωή. Τελικά, όλοι αυτοί οι νέοι, αρχικά ανεξάρτητοι υποψήφιοι, δημιούργησαν ένα νέο κόμμα λίγο πριν τις εκλογές. Και μπήκε στη Βουλή ως τέταρτο σε δύναμη.

Οι αναλυτές το αποκάλεσαν «επανάσταση κατά των πολιτικών». Ωστόσο, οι ίδιοι οι εκφραστές του το αποκαλούν «σύνδρομο Μπαλέν».

Η ξαφνική αυτή αλλαγή του νεπαλέζικου πολιτικού χάρτη μπορεί να μην παρουσιάσει αμέσως τα αποτελέσματά της. Για τον ίδιο τον Μπαλέν, έναν χρόνο μετά την ανάληψη της δημαρχίας, ορισμένοι θερωούν πως ήταν… πολύ περισσότερο υπέρ των φτωχών ως ράπερ από ό,τι είναι ως δήμαρχος. Αλλοι κρίνουν ως αδύνατο, μέσα σε ένα πολιτικό σύστημα αστάθειας και εγγενούς αδυναμίας της κεντρικής διοίκησης όπως αυτό του Νεπάλ, να καταφέρεις να βουλώσεις τις τρύπες στους δρόμους.

Ο πατέρας του Μπαλέν είναι γιατρός της Αγιουρβέδα και η μητέρα του νοικοκυρά. Ο ίδιος έχει πει ότι αντλούσε καλλιτεχνική έμπνευση μέσα στο λεωφορείο, όταν επέστρεφε από το σχολείο, παρατηρώντας τη φτώχεια στους δρόμους της Κατμαντού και συγκρίνοντάς τη με τη δική του άνετη οικονομική κατάσταση.

Αρχικά έγραφε ποίηση, αλλά όταν το ίντερνετ υψηλών ταχυτήτων έφθασε στο Νεπάλ ανακάλυψε τον Tupac και τον 50Cent στο YouTube και άρχισε να γράφει στίχους για ραπ τραγούδια. Πολύ σύντομα, αυτό το μείγμα νεπαλέζικης παραδοσιακής μουσικής και ραπ που τραγουδάει, τον έκαναν διάσημο όχι μόνο στην πατρίδα του, αλλά και στους Νεπαλέζους της διασποράς. Παράλληλα, αποφάσισε να σπουδάσει πολιτικός μηχανικός, αρχικά στο Πανεπιστήμιο της Κατμαντού, ενώ το μεταπτυχιακό του το έκανε στην Ινδία.

Το 2015, ο καταστροφικός σεισμός που χτύπησε το Νεπάλ είχε ως συνέπεια να χαθούν 8.702 ζωές και να προκληθούν ζημιές 4 τρισ. δολαρίων. Ο Μπαλέν και οι συνάδελφοί του μηχανικοί εργάστηκαν για την ανοικοδόμηση 2.500 σπιτιών. Τότε ήταν που πήρε την απόφαση να ασχοληθεί με την πολιτική. Προεκλογικά, υποσχέθηκε αυτονόητα για εμάς αλλά καθόλου για τους κατοίκους της Κατμαντού πράγματα: καθαρό νερό, καλύτερους δρόμους, αποχέτευση και ηλεκτρισμό σε όλα τα σπίτια.

Η διοίκησή του έχει ανοίξει πολλές περιφερειακές κλινικές και έχει δώσει σε σχολεία χρήματα για μαθήματα επαγγελματικού προσανατολισμού και παροχή δωρεάν προϊόντων εμμήνου ρύσεως.

Στα άλλα, όμως, τα πιο σημαντικά, δεν έχει γίνει μεγάλη πρόοδος. Η Κατμαντού είναι μία από τις πόλεις με τη μεγαλύτερη βροχόπτωση στον πλανήτη, όμως οι κάτοικοι δεν έχουν, κατά πλειονότητα, πρόσβαση σε τρεχούμενο νερό και εξαρτώνται από το εμφιαλωμένο. Ο Μπαλέν περιγράφει την κατάσταση ως «ανθρωπογενή καταστροφή» που προκλήθηκε από την ταχεία ανάπτυξη: οι αρχαίες δεξαμενές νερού της πόλης, στις οποίες βασίζεται τεράστιο μέρος του πληθυσμού, άρχισαν να στεγνώνουν όταν οι υγρότοποι της κοιλάδας στρώθηκαν με τσιμέντο.

Εναν χρόνο από την ανάληψη των καθηκόντων του, όμως, δεν έχει αλλάξει κάτι. Το μόνο που έχει αλλάξει είναι ότι ξεκίνησε μια εκστρατεία κατεδάφισης παράνομων και αυθαίρετων κτιρίων, που είχαν ανεγερθεί χωρίς πολεοδομικές άδειες. Η κίνηση αυτή, όσο κι αν φαίνεται αυτονόητη, προκάλεσε πολλές αντιδράσεις.

Ο Μπαλέν περιηγείται κάθε μέρα στην πόλη για να αξιολογήσει την κατάσταση. Αν και σπάνια δίνει συνεντεύξεις, πρόσφατα κάλεσε μια ομάδα από ρεπόρτερ των New York Times να τον συνοδεύσουν σε μία από αυτές τις περιοδείες.

«Στο Κατμαντού δεν υπάρχει σωστός σχεδιασμός» είπε ο Μπαλέν από το πίσω κάθισμα του μαύρου S.U.V. με το οποίο μετακινείται στην πόλη. «Μπορούμε να πούμε ότι μια πόλη έχει πραγματικά αναπτυχθεί, όταν έχει πάρκα. Η Κατμαντού είναι μια τσιμεντένια ζούγκλα».

Είναι βέβαιος ότι μπορεί να το διορθώσει. «Ο μόνος δομικός μηχανικός που έχουμε στον δήμο της Κατμαντού είναι ο δήμαρχος» είπε για τον εαυτό του. «Ετσι, είναι εύκολο για μένα να εκτελέσω τα σχέδιά μου, και μπορώ να το κάνω με τον δικό μου τρόπο».

Δεν είναι όλοι σύμφωνοι με την προσέγγισή του, η οποία έχει μειώσει την κυκλοφοριακή συμφόρηση στην πόλη αλλά έχει επιβαρύνει τους φτωχούς – ειδικότερα η κίνησή του να καθαρίσει τους πολυσύχναστους δρόμους, τους χώρους στάθμευσης και τα πεζοδρόμια από καροτσάκια πλανόδιων πωλητών και παράγκες αστέγων.

«Η παρέμβαση της αστυνομίας και η απομάκρυνση των ανθρώπων χωρίς να δίνονται εναλλακτικές λύσεις δεν αποτελεί λύση. Είναι απάνθρωπο» σχολίασε ένας πρώην σύμβουλός του.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News