Μέσα σε μια συμφωνία από κουδουνίσματα, περίπου 300 μαύρες, καφέ και πιτσιλωτές κατσίκες τρέχουν κατά μήκος ενός ασφαλτοστρωμένου δρόμου στη βόρεια Καταλονία της Ισπανίας, σταματώντας πού και πού για να μασουλήσουν με όρεξη τα ξερά φυτά που βρίσκονται στις άκρες του δάσους.

Δεν πρόκειται για ένα τυχαίο κοπάδι, σημειώνει ο Αλμπερτ Γκέα στο Reuters. Περιπλανιέται από πόλη σε πόλη και αποτελεί μέρος ενός πιλοτικού προγράμματος που ξεκίνησε στην πόλη Ματαρό, στο πλαίσιο μιας ευρύτερης προσπάθειας, χρηματοδοτούμενης από την Ευρωπαϊκή Ενωση, για τη μείωση του κινδύνου πυρκαγιών. Ο Χοσέ Αντόνιο Ρίθις, δημοτικός σύμβουλος του Ματαρό υπεύθυνος για τη γεωργία, δήλωσε ότι το πρόγραμμα είναι επιτυχημένο και «ήρθε για να μείνει».

Κάθε καλοκαίρι, ο καυτός ήλιος προκαλεί πυρκαγιές σε όλη τη νότια Ευρώπη, καταστρέφοντας τεράστιες εκτάσεις, καθώς η κλιματική αλλαγή εντείνεται. Ομως πέρυσι στην Καταλονία, παρότι η περιοχή βρισκόταν στον τρίτο χρόνο της χειρότερης ξηρασίας του αιώνα, ο αριθμός των εστιών πυρκαγιάς μειώθηκε. Η περιφερειακή κυβέρνηση απέδωσε την πτώση σε βελτιωμένα μέτρα πρόληψης πυρκαγιών, με τις κατσίκες να αποτελούν μέρος τους.

Οι κατσίκες φημίζονται για την αδηφαγία τους –τρώνε ακόμη και αγκαθωτά φυτά, όπως κάκτους και γαϊδουράγκαθα–, γεγονός που τις καθιστά ιδανικές για τον καθαρισμό της βλάστησης και άλλων εύφλεκτων υλικών, δημιουργώντας έτσι φυσικά αντιπυρικά φράγματα. Η πρακτική της χρήσης ζώων για την απομάκρυνση εύφλεκτης χαμηλής βλάστησης χρονολογείται εδώ και αιώνες, αλλά ορισμένοι αγρότες εγκαταλείπουν τα μηχανήματα, που προτιμώνται στις μέρες μας, και επιστρέφουν στις κατσίκες και σε άλλα ζώα, αναζητώντας πιο βιώσιμες τεχνικές καλλιέργειας. Στην ισπανική περιοχή της Γαλικίας άγρια άλογα αναλαμβάνουν αυτόν τον ρόλο.

Σφυρίζοντας με μικρές κοφτές νότες, ο Φρανσέσκ Τεξιντό και ο Πέδρο Αλμπα, και οι δύο 38 ετών, δίνουν εντολές στα σκυλιά να κατευθύνουν τις κατσίκες γύρω από την περίμετρο μιας οικιστικής περιοχής στην πυρόπληκτη κομητεία Μαρέζμε, κατά μήκος των ακτών της κεντρικής Καταλονίας. Οι δυο συνέταιροι αποφάσισαν πρόσφατα να ενώσουν τα κοπάδια τους και να ασπαστούν τον νομαδικό τρόπο ζωής που προϋποθέτει η ένταξη στο πρόγραμμα.

Η ιστορία του Τεξιντό ξεκίνησε πριν από 14 χρόνια με ένα μικρό πείραμα αιγοβοσκής στα προάστια της Βαρκελώνης, στην Μπανταλόνα. Ωστόσο οι υπόλοιποι της αρχικής ομάδας κουράστηκαν σύντομα από τον απαιτητικό τρόπο ζωής και ο Τεξιντό έμεινε μόνος του με το ταπεινό κοπάδι των επτά κατσικιών.

«Στην αρχή δεν ήταν καν επάγγελμα. Το έκανα σαν χόμπι, για να μάθω», λέει στο Reuters. Ο Τεξιντό εργαζόταν ως δάσκαλος σκι, ιστιοπλοΐας και ιστιοσανίδας. «Οταν είσαι εκπαιδευτής, φροντίζεις μια ομάδα παιδιών ή ενηλίκων και πρέπει να προσπαθείς να τους κάνεις να συμπεριφέρονται όσο το δυνατόν καλύτερα», λέει αστειευόμενος, προσθέτοντας ότι προτιμά το τωρινό αίσθημα ελευθερίας του.

Ο Αλμπα άφησε επίσης πίσω του μια εντελώς διαφορετική ζωή: ήταν περιοδεύων μουσικός, αλλά όταν χτύπησε η πανδημία οι ταξιδιωτικοί περιορισμοί έγιναν ο κανόνας. Αντιμέτωπος με μια απρόσμενη αλλαγή καριέρας, έθεσε ως προτεραιότητα να βρει μια δουλειά που θα του επέτρεπε να περνάει χρόνο με τον μικρό του γιο. Ετσι, ξεκίνησε αγοράζοντας μερικές κατσίκες από τον Τεξιντό, τον οποίο γνώρισε σε ένα πάρτι.

Τώρα όχι μόνο μπορεί να παίρνει μαζί το παιδί του, αλλά καταναλώνει και υψηλής ποιότητας γάλα και κρέας, ενώ δεν ασχολείται καθόλου με τη γραφειοκρατία, την οποία απεχθάνεται. Οι αιγοβοσκοί πληρώνονται από τους δήμους που χρησιμοποιούν τις υπηρεσίες τους και από τυροκόμους που εκτιμούν ιδιαίτερα το γάλα από τις περιπλανώμενες κατσίκες. Ωστόσο, αυτά τα έσοδα συνεπάγονται και περισσότερη γραφειοκρατία σε θέματα φορολογίας και υγειονομικών κανονισμών.

Τα ζώα, που βρίσκονται συνεχώς σε κίνηση, βόσκουν σε μεγάλη ποικιλία φυτών και δεν χρειάζονται συμπληρωματική τροφή, όπως τριφύλλι, με αποτέλεσμα πιο γλυκό, πιο λιπαρό και πλουσιότερο σε πρωτεΐνες τυρόπηγμα, με μεγαλύτερη απόδοση και με γεύσεις που αλλάζουν ανάλογα με την εποχή, εξηγούν οι δυο συνεταίροι. «Αυτό που αρχικά φαινόταν μειονέκτημα, έγινε το μεγαλύτερό μας πλεονέκτημα», λέει ο Τεξιντό αναφερόμενος στην έλλειψη μόνιμης έδρας για τις κατσίκες.

Το μεγαλύτερο μέρος των εσόδων από τις πωλήσεις γάλακτος και τα χρήματα των δήμων για το πρόγραμμα πρόληψης πυρκαγιών δαπανάται για την αγορά καλύτερου εξοπλισμού. Τελικά, κανείς από τους δύο δεν το κάνει για τα χρήματα. «Αν μετρήσεις τις ώρες, δεν βγαίνει», λέει ο Αλμπα. «Το κάνουμε επειδή πιστεύουμε σε έναν άλλο τρόπο ζωής και διαχείρισης της γης».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News