Μετά την ανατροπή του δικτάτορα Μπασάρ αλ Ασαντ από τους αντάρτες πέρυσι, οι κάτοικοι της Συρίας υποδέχτηκαν τους νέους ηγέτες με ένα μείγμα ανησυχίας και συγκρατημένης αισιοδοξίας. Η νέα κυβέρνηση, με επικεφαλής τον πρώην τζιχαντιστή μαχητή Αχμεντ αλ-Σάρα, έδωσε αόριστες υποσχέσεις για την προστασία των πολλών θρησκευτικών μειονοτήτων της χώρας και την επιβολή ειρήνης μετά από 13 χρόνια εμφυλίου πολέμου.

Με αυτές τις διαβεβαιώσεις ο Αλ Σάρα κέρδισε την υποστήριξη ΗΠΑ, Ευρώπης και αραβικού κόσμου, που ήραν τις κυρώσεις κατά της χώρας. Οταν οι δυνάμεις του άρχισαν να δολοφονούν μέλη της οργάνωσης του Ασαντ, πολλοί Σύροι θεώρησαν ότι ήταν μια βίαιη μεν, λογική δε κίνηση αντεκδίκησης εναντίον υποστηρικτών του προηγούμενου καθεστώτος.

Ακολούθησε η σφαγή στην επαρχία Σουέιντα το περασμένο καλοκαίρι. Ξεκίνησε ως διαμάχη ανάμεσα σε πολιτοφυλακές, αλλά σύντομα κυβερνητικά στρατεύματα κατέκλυσαν την περιοχή και με πρόσχημα την καταστολή των μαχών άρχισαν να σφάζουν αμάχους. Περίπου 2.000 μέλη της θρησκευτικής κοινότητας των Δρούζων έχασαν τη ζωή τους – ένα από τα πιο θανατηφόρα ξεσπάσματα θρησκευτικής βίας από τότε που ανέλαβε η νέα ηγεσία.

Ηταν ένα σημείο καμπής για τη Συρία, γράφουν οι New York Times. Πολλοί Σύροι συνειδητοποίησαν ότι οι ένοπλες φιλοκυβερνητικές ομάδες στοχοποιούν και δολοφονούν μειονότητες δίχως ιδιαίτερες συνέπειες. Τώρα η οργή για τις μαζικές εξοντώσεις θέτει σε κίνδυνο τον έλεγχο της κυβέρνησης αλ-Σάρα σε αρκετά τμήματα της Συρίας. Οι δρούζοι απειλούν με πλήρη απόσχιση της Σουέιντα από τη χώρα και απαγορεύουν την είσοδο του στρατού στην επαρχία.

Οι συνέπειες άρχισαν να επεκτείνονται και σε άλλες επαρχίες της χώρας. Μετά τις μαζικές δολοφονίες στη Σουέιντα, οι δυνάμεις της κουρδικής μειονότητας στα βορειοανατολικά επιβράδυναν τις διαπραγματεύσεις για ένταξή τους στη νέα κυβέρνηση. Και οι δύο περιοχές δεν συμμετείχαν στις βουλευτικές εκλογές που ξεκίνησαν αυτόν τον μήνα.

Εκατοντάδες βίντεο από την αιματοχυσία της Σουέιντα αποκαλύπτουν φρικαλεότητες, με κυβερνητικούς στρατιώτες αλλά και ένοπλους με πολιτικά να εκτελούν αμάχους Δρούζους με συνοπτικές διαδικασίες. Πολλοί από τους μαχητές βιντεοσκόπησαν τους εαυτούς τους κατά τη διάρκεια των εγκλημάτων τους και ανάρτησαν τα βίντεο σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης, προκαλώντας τρόμο σε όλες της θρησκευτικές και πολιτικές κοινότητες της Συρίας.

Σε ένα βίντεο οι κυβερνητικοί στρατιώτες αναγκάζουν τα μέλη μιας τριμελούς οικογένειας να ανεβούν στο μπαλκόνι του σπιτιού τους και να πηδήξουν. Σε ένα άλλο, ένοπλος με πολιτικά ρωτά έναν ηλικιωμένο: «Είσαι Σύρος ή Δρούζος;». «Και τα δύο», του λέει εκείνος και ο ένοπλος  τον εκτελεί εν ψυχρώ φωνάζοντας «ο Θεός είναι μεγάλος… Αυτή είναι η μοίρα των γουρουνιών σαν και σένα».

Σύμφωνα με το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, από τους περίπου 2.000 νεκρούς της Σουέιντα οι 1.000 ήταν άμαχοι Δρούζοι και τουλάχιστον πέντε ήταν άμαχοι βεδουίνοι. Δρούζοι μαχητές πήραν και αυτοί τα όπλα και εκτέλεσαν τουλάχιστον τρεις αμάχους και δεκάδες κυβερνητικούς στρατιώτες, κάνοντας, μάλιστα, και παρέλαση ανάμεσα στα πτώματα τους.

Η κυβέρνηση στη Δαμασκό καταδίκασε τη βία και υποσχέθηκε να ερευνήσει τις φρικαλεότητες «που διαπράχθηκαν από μια άγνωστη ομάδα με στρατιωτική ενδυμασία στη Σουέιντα», με τον αλ-Σάρα να δεσμεύεται ενώπιον της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ να φέρει «κάθε χέρι που είναι λερωμένο με το αίμα αθώων ενώπιον της Δικαιοσύνης». Αλλά οι κυβερνητικές διαβεβαιώσεις δεν καθησύχασαν τους Δρούζους και δεν σταμάτησαν τις απειλές τους για απόσχιση από τη χώρα.

Για δεκαετίες η θρησκευτική ένταση σιγοβράζει –και συχνά ξεσπά–, με καταστροφικές συνέπειες για τη Συρία. Η χώρα είναι ένα συνονθύλευμα εθνοτήτων και θρησκειών, με την πλειονότητα του σουνιτικού μουσουλμανικού πληθυσμού να ζει ανάμεσα σε σιίτες μουσουλμάνους, χριστιανούς, Δρούζους και αλουίτες – μέλη της αίρεσης της οικογένειας Ασαντ, που είχαν τεράστια επιρροή υπό το καθεστώς του σύρου δικτάτορα.

Κατά τη διάρκεια της 50ετούς και πλέον δικτατορίας των Ασαντ, η κυβέρνηση υποδαύλιζε τους σεκταριστικούς φόβους για να διατηρήσει την εξουσία, ισχυριζόμενη ότι η σουνιτική πλειοψηφία καταπίεζε όλες τις συριακές μειονότητες. Ο εμφύλιος πόλεμος ενέτεινε αυτές τις διαιρέσεις, με ορισμένους από τους σε μεγάλο βαθμό σουνίτες μουσουλμάνους αντάρτες να ασπάζονται την τζιχαντιστική ιδεολογία.

Η ανατροπή του καθεστώτος από τον αλ-Σάρα στα τέλη της περυσινής χρονιάς έφερε τους Σουνίτες για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες καταπίεσης στην εξουσία – και πολλές συριακές μειονότητες άρχισαν να αισθάνονται εξαιρετικά ευάλωτες. Ο νέος ηγέτης της χώρας επιχείρησε να κατευνάσει τις ανησυχίες τους, αλλά αντιμετώπισε προβλήματα στον συντονισμό της ανομοιογενούς ομάδας των ανταρτών του και στη μετατροπή τους σε πειθαρχημένο εθνικό στρατό.

Ενας νέος σουνιτικός μουσουλμανικός εθνικισμός άρχισε να αναδύεται, ενθαρρύνοντας τους σουνίτες εξτρεμιστές σε όλη τη χώρα. Μέσα σε λίγους μήνες η κατάσταση τέθηκε εκτός ελέγχου. Οι κυβερνητικές δυνάμεις συμμετείχαν σε μια επίθεση στις συριακές ακτές τον περασμένο Μάρτιο που οδήγησε σε 1.400 νεκρούς αλουίτες. Το ξέσπασμα της εκδικητικής βίας οδήγησε πολλούς Σύρους να καταλάβουν ότι η νέα κυβέρνηση δεν ήταν σε θέση να προστατεύσει τις μειονότητες.

Δύο μήνες αργότερα, ένα άλλο ξέσπασμα θρησκευτικής βίας λίγο έξω από τη Δαμασκό σκότωσε πάνω από 100 ανθρώπους – οι περισσότεροι εκ των οποίων ήταν Δρούζοι που ακολουθούν ένα θρησκευτικό παρακλάδι του σιιτικού Ισλάμ. Στα μέσα Ιουλίου ακολούθησε η σφαγή στη Σουέιντα, η οποία ξεκίνησε με αψιμαχίες ανάμεσα σε ένοπλους βεδουίνους μιας σουνιτικής μειονότητας και πολιτοφύλακες Δρούζους που ουσιαστικά ελέγχουν την πόλη εδώ και χρόνια.

Κυβερνητικά στρατεύματα και φιλοκυβερνητικές δυνάμεις ατάκτων ανταρτών άρχισαν να κυνηγούν Δρούζους για να τους ξυρίσουν τα παραδοσιακά μουστάκια τους, και να τους εκτελούν αδιακρίτως, με μεγάλο μέρος του επακόλουθου μακελειού να καταγράφεται από τους ίδιους σε βίντεο. Σύντομα το Εθνικό Νοσοκομείο και το νεκροτομείο της Σουέιντα πλημμύρισαν από πτώματα μέχρι τους εξωτερικούς χώρους.

Το Ισραήλ ενεπλάκη στη διαμάχη εξαπολύοντας αεροπορικές επιδρομές στις συριακές κυβερνητικές δυνάμεις για να προστατεύσει τους Δρούζους. Οι επιθέσεις των Ισραηλινών αποτελούσαν μέρος των προσπαθειών υποστήριξης των Δρούζων, ώστε εκείνοι να αποτρέψουν τους ισλαμιστές από το να εδραιωθούν στη νότια Συρία. Στη συνέχεια και σουνίτες μαχητές συνέρρευσαν στην πόλη για να βοηθήσουν τους ένοπλους βεδουίνους και τις κυβερνητικές δυνάμεις.

Το μακελειό της Σουέιντα ήταν το πιο προβεβλημένο από τα περιστατικά βίας που πλήττουν τη Συρία τους τελευταίους μήνες. Λιγότερο γνωστή είναι η ανασυγκρότηση αποκεντρωμένων ομάδων ανταρτών του Ισλαμικού Κράτους στα βορειοανατολικά της Συρίας από τα τέλη του καλοκαιριού, οι οποίες έχουν πραγματοποιήσει συνολικά 117 επιθέσεις εναντίον των Κούρδων στην περιοχή, σύμφωνα με το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Πολλοί Σύροι που επέλεξαν να επιστρέψουν στη χώρα τους μετά την πτώση του καθεστώτος Ασαντ το έχουν ήδη μετανιώσει. Η νέα κυβέρνηση των ανταρτών μπορεί να πέτυχε μια χλιαρή διεθνή αναγνώριση και την υπόσχεση οικονομικής ενίσχυσης από τις ΗΠΑ, αλλά η έλλειψη εμπιστοσύνης μεταξύ των κοινοτήτων και η αδυναμία της κυβέρνησης να πειθαρχήσει τους μαχητές της συνθέτουν ένα εκρηκτικό κοκτέιλ που απειλεί να ξανακυλήσει τη Συρία σε έναν καταστροφικό εμφύλιο.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News