Η Microsoft καθιερώνει μέχρι και «πράκτορες» Τεχνητής Νοημοσύνης, ειδήμονες επιμένουν ότι το κυριότερο εργασιακό προσόν είναι η ικανότητα προσαρμογής στις αλλαγές, νέες μορφές οργάνωσης της συνδικαλιστικής δράσης επιχειρούν να διασφαλίσουν αξιοπρεπή εργασία, τα θεμελιώδη δικαιώματα των εργαζομένων προσεγγίζονται υπό νέα οπτική. Οι ρυθμοί με τους οποίους μεταβάλλεται η φύση της αγοράς εργασίας είναι ραγδαίοι, όχι μόνο εκτός, αλλά και εντός συνόρων. Η κινητικότητα είναι ορατή, με βασικές αλλαγές στο εργασιακό πλαίσιο, κοινωνικές συμφωνίες, αλλά και με προσπάθεια προσέλκυσης όσων έφυγαν, τα δύσκολα χρόνια της κρίσης.

Τους τελευταίους μήνες, η υπουργός Εργασίας Νίκη Κεραμέως έχει αναδειχθεί σε κεντρικό πρόσωπο του σκηνικού αυτού, με πλέον πρόσφατη ψηφίδα στο μωσαϊκό «δράσεων» αυτή του Rebrain Greece, στην άλλη όχθη του Ατλαντικού. «Η Κεραμέως έχει βγάλει «φτερά», ταξιδεύει παντού. Εχει επενδύσει προσωπικά στο στοίχημα του Rebrain Greece», εξηγούν κυβερνητικές πηγές. «Γνωρίζει άλλωστε από πρώτο χέρι τις ανάγκες της εγχώριας αγοράς. Συνεργάζεται με τις κατά τόπους πρεσβείες για τη διάχυση – ενημέρωση που αφορά τις εκδηλώσεις στην ελληνική κοινότητα κάθε χώρας, ενώ συνοδεύεται από δεκάδες εταιρείες – μόνο στη Νέα Υόρκη, την πλαισίωσαν περισσότερες από 35 -, που παρέχουν επαγγελματικά κίνητρα».

Η Νέα Υόρκη ήταν ο πέμπτος σταθμός, μετά το Λονδίνο, τη Στουτγάρδη, το Αμστερνταμ, το Ντίσελντορφ. Κατά παράδοξο τρόπο, παρότι το Μεγάλο Μήλο είναι μακρινό –  όσο μεγαλώνει η απόσταση από τη μητέρα πατρίδα, τόσο πιο απίθανη και «ζόρικη» γίνεται η επιστροφή – υπήρξε κοσμοσυρροή. Ενδιαφέρθηκαν περισσότεροι από 1.500 εγγεγραμμένοι, αλλά και περίπου 300 άτομα που δεν είχαν προηγουμένως δηλώσει τη συμμετοχή τους. Από την Αλάσκα, τη Β. Καρολίνα, την Καλιφόρνια, τη Φλόριντα, από κάθε γωνιά των ΗΠΑ και του Καναδά, ταξίδεψαν οι άνθρωποι αυτοί -ώρες πολλές- για να συναντήσουν την πιθανότητα του να γυρίσουν στις ρίζες τους. Γενικότερα, τα στοιχεία αποτυπώνουν ισχυρή τάση επιστροφής: μέχρι σήμερα έχουν επαναπατρισθεί 420.000 από τους 660.000 που πέταξαν μακριά, και η ευκαιρία κρίνεται ιδανική για την ενίσχυση αυτής της τάσης.

Το παρασκήνιο της εκδήλωσης στη Νέα Υόρκη, όπως το μεταφέρει στο Protagon αυτόπτης μάρτυρας, θέλει μάλιστα έναν από τους συμμετέχοντες να απευθύνει ευχαριστίες προς την κυρία Κεραμέως για το γεγονός ότι η ελληνική Πολιτεία έστρεψε την προσοχή της στην άτυπη κοινότητά τους. «Είναι η πρώτη φορά που ασχολείται κάποιος μαζί μας», της εξήγησε ο ματαιωμένος από την ελληνική πραγματικότητα μηχανικός, γιατρός, επιχειρηματίας, ποιος ξέρει, πάντως πολίτης που κάποτε αποχαιρέτησε τη χώρα.

Είναι σίγουρο ότι η ευγνωμοσύνη του αβρού κυρίου «Χ» θα μπορούσε να μετεξελιχθεί σε κίνητρο ή και απόφαση επιστροφής; Από το «ευχαριστώ» ως την έκδοση του one way ticket είναι μακρά η απόσταση. Οσοι αισιοδοξούν επιμένουν ότι δεν ζητείται από τους ανθρώπους αυτούς να γυρίσουν για ψίχουλα. Η εξίσωση θέλει τις εταιρείες να δίνουν μισθούς σχετικά ικανοποιητικούς (διότι αν μη τι άλλο γνωρίζουν πώς αμείβονται οι επαγγελματίες εκτός συνόρων), και την κυβέρνηση να εξασφαλίζει παροχές – πχ. μείωση φόρου εισοδήματος κατά 50% τα πρώτα επτά χρόνια. Στο φόντο κάνει βεβαίως δουλειά ο νόστος, οι έντονοι οικογενειακοί, φιλικοί, κοινωνικοί δεσμοί, άρρηκτα συνδεδεμένοι με την ιδιοσυγκρασία του λαού που βλέπει την Ακρόπολη. Μπανάλ ίσως, αλλά και ο ήλιος…

Οι συλλογικές συμβάσεις και ο όρος εχεμύθειας

Σε κατ’ ιδίαν συνομιλίες, προτού αναχωρήσει για τις ΗΠΑ, η Νίκη Κεραμέως δεν έκρυβε την ικανοποίησή της για την επίτευξη μιας συμφωνίας που χαρακτηρίστηκε «ιστορική» στον κόσμο της εργασίας, συμφωνίας ανάμεσα στην κυβέρνηση και τους εθνικούς κοινωνικούς εταίρους για την ενίσχυση των συλλογικών συμβάσεων. Βάζοντας τέλος στους μνημονιακούς περιορισμούς.

Το φωτογραφικό ενσταντανέ της υπουργού με τη συμφωνία ανά χείρας, ανάμεσα στον Σπύρο Θεοδωρόπουλο του ΣΕΒ και τον Γιάννη Παναγόπουλο της ΓΣΕΕ τα μαρτυρούσε όλα. Δίπλα τους, ο Γιώργος Καββαθάς της ΓΣΕΒΕΕ, ο Σταύρος Καφούνης της ΕΣΕΕ, ο Γιάννης Παράσχης του ΣΕΤΕ και η Λουκία Σαράντη του ΣΒΕ. Ουδείς τους παραβίασε τον απαράβατο όρο που είχε τεθεί, περί απόλυτης εχεμύθειας κατά τους επτά μήνες που τους πήρε να συμφωνήσουν. Είχε κριθεί ότι η δημοσιότητα και τα παρελκόμενά της θα μπορούσαν να δυναμιτίσουν και την παραμικρή έννοια ισορροπίας στο δωμάτιο των διαπραγματεύσεων. Ενήμερος ήταν μόνο ο Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης.

Στη χώρα υπήρχε κακό προηγούμενο, απουσία κουλτούρας διαλόγου, ως εκ τούτου αρχικώς οι προσδοκίες ήταν χαμηλότατες. Η Κεραμέως εμφανίστηκε για τους δικούς της λόγους αρνητική στην παραδοσιακή λύση, να νομοθετήσει μονομερώς, και επέλεξε τη ζύμωση με τους κοινωνικούς εταίρους. Κινήθηκε στη σωστή κατεύθυνση, υπήρχε καταφανώς θέληση για συμφωνία από όλους, με διόλου εύκολες υποχωρήσεις και επίπονους συμβιβασμούς – τις αρχές του 2026 θα γίνει και νόμος του κράτους.

Ο πολιτικός αιφνιδιασμός εξασφάλισε στη συμφωνία το μέγιστο δυνατό γκελ, μαγνητίζοντας ακόμη και την Κομισιόν. Στην τελευταία συνεδρίαση, αυτή της 1^ης Δεκεμβρίου, του Συμβουλίου Υπουργών Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης της Ευρωπαϊκής Ενωσης, η Επίτροπος Εργασίας και Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ρωξάνα Μινζάτου συνεχάρη δημοσίως την Ελλάδα για την επίτευξη της εθνικής κοινωνικής συμφωνίας, χαρακτηρίζοντάς την «πηγή έμπνευσης» για τον κοινωνικό διάλογο σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Η κυρία Μινζάτου έδωσε εύσημα στη χώρα, θυμίζοντας ότι η πατρίδα μας δεν ανήκει στο σκανδιναβικό μοντέλο, σύμφωνα με το οποίο συνηθίζεται να κάθονται κυβέρνηση και κοινωνικοί εταίροι γύρω από το ίδιο τραπέζι – εδώ είναι Νότος. «Το μήνυμα που εκπέμπετε δεν αφορά μόνο την Ελλάδα, αλλά ολόκληρη την Ευρώπη», είπε χαρακτηριστικά η ρουμάνα Επίτροπος.

Το 13ωρο και το σφυροκόπημα στη Βουλή

Τα σχόλια δεν είναι όμως πάντα διθυραμβικά, ούτε οι δάφνες εξασφαλισμένες. Το αμέσως προηγούμενο διάστημα, η κυρία Κεραμέως σφυροκοπήθηκε ανελέητα από τα κόμματα της αντιπολίτευσης για το νέο εργασιακό σχέδιο νόμου (νόμο πια), που έφερε στη Βουλή. Η πλέον διάσημη διάταξή του και πόλος κριτικής ήταν η πρόβλεψη για 13ωρη απασχόληση σε έναν εργοδότη (κατ’ εξαίρεση, έως 37 ημέρες τον χρόνο, κατ’ αναλογία, όχι πάνω από 3 ημέρες τον μήνα, με συν 40% αύξηση στις αποδοχές του), κάτι που ίσχυε μέχρι σήμερα, πλην όμως σε δύο ή περισσότερους εργοδότες.

Η ίδια η υπουργός διαρρήγνυε τα ιμάτια της, καθώς από τις 97 διατάξεις – κατά δική της δήλωση – του τότε νομοσχεδίου η αντιπολίτευση επέμενε να αλληθωρίζει, εστιάζοντας μόνο σε μία, ενώ η ΓΣΕΕ ανυποχώρητη κήρυττε απεργία, με μότο «ο χρόνος εργασίας είναι η ζωή μας» – και με ωραίο σποτάκι. Τι τη διεύρυνση των δικαιούχων άδειας μητρότητας και επιδόματος λοχείας επεσήμαινε η υπουργός, τι το αφορολόγητο στο επίδομα γονικής άδειας, τι την παρουσία συντονιστή υγείας σε μεγάλα τεχνικά έργα… Δεν της έκαναν ασφαλώς τη χάρη, είχαν όμως την πολιτική ευφυία να ψηφίσουν όλες τις διατάξεις που έκριναν ότι είχαν θετικό πρόσημο για τους εργαζομένους.

Ποιος είπε ότι η καρέκλα του υπουργείου Εργασίας δεν είναι ηλεκτρική; Αλλά και ποιος ισχυρίστηκε ότι δεν την βλέπει ως πρόκληση η κυρία Κεραμέως; Κάθεται ένα – ενάμιση χρόνο εκεί. Αν δεν της άρεσε, θα καθόταν πίσω από στοίβες βιβλίων να μελετά αποκλειστικά δικογραφίες στο δικηγορικό της γραφείο.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News