Η Γαλλία βρίσκεται αντιμέτωπη με μια από τις σοβαρότερες πολιτικές και οικονομικές κρίσεις της τελευταίας δεκαετίας. Ο πρωθυπουργός Φρανσουά Μπαϊρού αποφάσισε αιφνιδιαστικά να ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης στις 8 Σεπτεμβρίου, σε μια κίνηση υψηλού ρίσκου που ενδέχεται να καθορίσει το μέλλον της κυβέρνησής του.

Ο ίδιος προειδοποιεί ότι ενδεχόμενη ανατροπή θα βυθίσει τη χώρα στο πολιτικό χάος και σε οικονομική καταστροφή, την ώρα που οι αγορές ήδη αντιδρούν με άνοδο των επιτοκίων των γαλλικών ομολόγων σε επίπεδα που ξεπερνούν ακόμη και της Ελλάδας.

Στις πρώτες του δημόσιες δηλώσεις μετά την αιφνιδιαστική απόφασή του, τόνισε ότι οι Γάλλοι έχουν «δεκατρείς ημέρες για να αποφασίσουν αν θα επιλέξουν το χάος ή θα σταθούν στο πλευρό της συνείδησης και της ευθύνης».

«Δεν θα αποδράσουμε από τις ευθύνες μας», δήλωσε ο Μπαϊρού σε εκδήλωση που οργάνωσε η CFDT, ένα από τα μεγαλύτερα συνδικάτα της Γαλλίας. Ο ίδιος προσπαθεί να πείσει τους βουλευτές να στηρίξουν ένα εξαιρετικά αντιδημοφιλές πακέτο λιτότητας ύψους 43,8 δισ. ευρώ, με στόχο τον περιορισμό του δημοσιονομικού ελλείμματος, σύμφωνα με το Politico.

Σε μια δραματική παρέμβασή του, και ο γάλλος υπουργός Οικονομικών, Ερίκ Λομπάρ, προειδοποίησε ότι το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) θα μπορούσε να αναγκαστεί να παρέμβει στην οικονομία της Γαλλίας, εάν η κυβέρνηση καταρρεύσει. «Βρισκόμαστε ακριβώς στο επίκεντρο της μάχης», δήλωσε στο ραδιόφωνο France Inter, προσθέτοντας ότι «σε καμία περίπτωση δεν έχει παραιτηθεί» από την ιδέα ότι η κυβέρνηση μπορεί να χάσει την ψηφοφορία.

Οταν ρωτήθηκε σχετικά με τους φόβους ότι μια κατάρρευση της κυβέρνησης θα μπορούσε να οδηγήσει σε παρέμβαση του ΔΝΤ, ο Λομπάρ απάντησε: «Αυτός είναι ένας κίνδυνος που έχουμε μπροστά μας. Ενας κίνδυνος που θα θέλαμε να αποφύγουμε και που οφείλουμε να αποφύγουμε, αλλά δεν μπορώ να σας πω ότι δεν υπάρχει».

Η προειδοποίηση αυτή υπογραμμίζει την αυξανόμενη αβεβαιότητα γύρω από τη σταθερότητα της γαλλικής οικονομίας, καθώς η κυβέρνηση πασχίζει να εξασφαλίσει κοινοβουλευτική στήριξη για τα δημοσιονομικά της σχέδια.

Με την απόφαση να ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης δύο ημέρες πριν από τη σχεδιαζόμενη γενική απεργία και δύο εβδομάδες προτού επιστρέψει η Εθνοσυνέλευση στις εργασίες της, ο Μπαϊρού ποντάρει στο ότι, παρά τις διαφωνίες, οι νομοθέτες θα συμφωνήσουν τουλάχιστον πως η κρίσιμη οικονομική κατάσταση της χώρας χρειάζεται άμεση αντιμετώπιση.

Αν κερδίσει, θα είναι μια θεαματική δικαίωση της «αποκαλυπτικής» στρατηγικής του: προειδοποιεί  –σχεδόν σαν μοναχικός προφήτης– για την υπαρξιακή απειλή που διατρέχει η Γαλλία αν δεν ανακτήσει τον έλεγχο του χρέους της, έγραψε το BBC. Το πρόβλημα, όμως, είναι ότι κανείς δεν περιμένει να κερδίσει την ψήφο εμπιστοσύνης, ίσως ούτε και ο ίδιος.

Οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους. Οι τέσσερις φιλοκυβερνητικές ομάδες στη Βουλή διαθέτουν συνολικά 210 βουλευτές. Η αντιπολίτευση,  αριστερή και δεξιά, αριθμεί 353. Για να έχει ελπίδες, ο Μπαϊρού θα χρειαζόταν είτε τη στήριξη των Σοσιαλιστών (66 έδρες) είτε μια κίνηση από το ακροδεξιό κόμμα της Μαρίν Λεπέν (123 έδρες). Αν αυτό απείχε, η ψηφοφορία θα ήταν οριακή και ίσως διαχειρίσιμη, εφόσον και μερικές μικρότερες ομάδες έκαναν το ίδιο.

Αν όμως ο Μπαϊρού ελπίζει στους Σοσιαλιστές, εκείνοι θα έπρεπε να ψηφίσουν υπέρ της κυβέρνησης, κάτι που δεν πρόκειται να συμβεί. Η υπόθεση, άλλωστε, δείχνει ολοένα και πιο θεωρητική, καθώς σχεδόν όλοι οι ηγέτες της αντιπολίτευσης ξεκαθάρισαν το τελευταίο 24ωρο ότι δεν σκοπεύουν να σώσουν τον πολιορκημένο πρωθυπουργό, σημειώνει το BBC.

Και προσθέτει: Ισως ο Μπαϊρού απευθύνεται στο σύνολο της χώρας. Ισως θέλει να μείνει στην ιστορία ως ο άνδρας που, σαν άλλη Κασσάνδρα, προφήτευσε τον θάνατο της Γαλλίας από το χρέος, αλλά δεν εισακούστηκε ποτέ. Ή ίσως σκέφτεται τις προεδρικές εκλογές του 2027, ελπίζοντας ότι τότε οι ψηφοφόροι θα παραδεχτούν πως είχε δίκιο εξαρχής.

Δυστυχώς γι’ αυτόν, δεν υπάρχει κάποιο σημάδι ότι οι Γάλλοι αλλάζουν άποψη για το χρέος. Η συντριπτική πλειονότητα δεν θεωρεί το πρόβλημα τόσο επείγον όσο το παρουσιάζει ο πρωθυπουργός. Αλλά και όσοι το αναγνωρίζουν, δεν καταλαβαίνουν γιατί πρέπει να πληρώσουν οι απλοί πολίτες το κόστος.

Ακόμα και πριν από αυτή την τελευταία εξέλιξη, η χώρα όδευε προς ένα εκρηκτικό φθινόπωρο. Ενα νέο κίνημα με το σύνθημα «Bloquons Tout» («Να τα μπλοκάρουμε όλα») συγκρινόταν ήδη με τα «Κίτρινα Γιλέκα», που τόσο ταλαιπώρησαν την πρώτη θητεία Μακρόν.

Αγριεμένοι από τα σχέδια Μπαϊρού να καταργήσει δύο δημόσιες αργίες και να παγώσει τις δημόσιες δαπάνες, οι διαδηλωτές κάλεσαν σε «ημέρα δράσης» στις 10 Σεπτεμβρίου, με την υποστήριξη του Ζαν-Λικ Μελανσόν. Τα συνδικάτα ετοιμάζουν ξεχωριστές κινητοποιήσεις κατά της «λιτότητας».

Αν, βέβαια, η κυβέρνηση έχει πέσει στις 8 Σεπτεμβρίου, οι διαμαρτυρίες ίσως χάσουν το αντικείμενό τους. Η χώρα τότε θα έχει να αντιμετωπίσει άλλα, πιο πιεστικά προβλήματα. Το τι θα ακολουθήσει σε περίπτωση πτώσης της κυβέρνησης είναι δύσκολο να προβλεφθεί.

Σίγουρα θα πληθύνουν οι φωνές που ζητούν την παραίτηση του Εμανουέλ Μακρόν, εκτιμά το BBC, κάτι που εκείνος σχεδόν βέβαια θα απορρίψει. Πιθανόν θα επιχειρήσει να βρει νέο πρωθυπουργό· αλλά μετά την κατάρρευση τόσο του Μπαρνιέ όσο και του Μπαϊρού, ποιος θα τολμήσει να αναλάβει;

Η Μαρίν Λεπέν ηγείται των πιέσεων για νέα διάλυση της Βουλής, η οποία πλέον είναι συνταγματικά δυνατή. Μέχρι τον Ιούλιο κάτι τέτοιο ήταν απαγορευμένο, καθώς δεν επιτρεπόταν δεύτερη διάλυση εντός ενός έτους.

Oμως είναι μάλλον απίθανο σε νέες εκλογές να βελτιωθεί η θέση του κεντρώου μπλοκ, που παραμένει, έστω και χαλαρά, πιστό στον Μακρόν. Πολύ πιθανότερο είναι να ενισχυθεί η λαϊκιστική Δεξιά – αν και το πιο ρεαλιστικό σενάριο είναι ένας ακόμη τρικομματικός «κόμπος» χωρίς λύση. Υπό αυτές τις συνθήκες, η χώρα δείχνει καταδικασμένη σε παρατεταμένη αδράνεια και σε συνεχείς αναβολές αποφάσεων.

Και όλα αυτά σε μια συγκυρία που δεν θα μπορούσε να είναι χειρότερη, καθώς η Ευρώπη και η Δύση αντιμετωπίζουν κρίσιμα διλήμματα για την ασφάλεια, τη μετανάστευση, το χρέος και το κόστος των μεταπολεμικών κοινωνικών κρατών τους.

Σημειώνεται ότι τα τελευταία χρόνια οι διεθνείς χρηματοπιστωτικοί θεσμοί και οι οίκοι αξιολόγησης έχουν καλέσει επανειλημμένως τη Γαλλία να περιορίσει τις δημόσιες δαπάνες, εκφράζοντας φόβους ότι η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης θα μπορούσε να αντιμετωπίσει μια κρίση χρέους παρόμοια με εκείνη της Ελλάδας.

Την Τρίτη, η απόδοση των δεκαετών γαλλικών ομολόγων ξεπέρασε το 3,5% –υψηλότερη ακόμη και της Ελλάδας– ενώ η απόδοση των τριακονταετών άγγιξε το 4,4%, επίπεδα που είχαν να καταγραφούν από τον Μάιο του 2009.

Ο προϋπολογισμός του Μπαϊρού για το 2026 προβλέπει περικοπές δισεκατομμυρίων, σχεδιασμένες έτσι ώστε να καθησυχάσουν τους πιστωτές και να μειώσουν το έλλειμμα από το 5,8% του ΑΕΠ φέτος στο 4,6% το 2026, με τελικό στόχο την πτώση στο 3% έως το 2029, σύμφωνα με τους κανόνες της Ευρωπαϊκής Eνωσης.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News