558
| Getty Images /National Archives / Ideal Images / CreativeProtagon

Γιατί η Μέση Ανατολή κρατά δέσμιες τις ΗΠΑ

Protagon Team Protagon Team 18 Οκτωβρίου 2025, 15:04
|Getty Images /National Archives / Ideal Images / CreativeProtagon

Γιατί η Μέση Ανατολή κρατά δέσμιες τις ΗΠΑ

Protagon Team Protagon Team 18 Οκτωβρίου 2025, 15:04

Ο ρόλος των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή φαίνεται αμετάβλητος και η εμπλοκή τους στην περιοχή αναπόφευκτη, παρά τις φιλότιμες προσπάθειες πολλών προέδρων να περιορίσουν αμφότερα. Η ιστορική συνάντηση του Φραγκλίνου Ρούζβελτ με τον βασιλιά Ιμπν Σαούντ της Σαουδικής Αραβίας, πάνω στο USS Quincy, πριν από 80 χρόνια, σήμανε την αρχή μιας σχέσης που έχει βαθιές ρίζες και συνεχίζει να δεσμεύει τη στρατηγική των ΗΠΑ.

Ακόμα και πρόεδροι όπως ο Μπαράκ Ομπάμα και ο Ντόναλντ Τραμπ, που εξελέγησαν με δεδηλωμένο σκεπτικισμό απέναντι στην αμερικανική παρουσία, αναγκάστηκαν να εμπλακούν ξανά, καθώς οι εξελίξεις φαίνεται να υπαγορεύουν τη διαρκή ανάμειξη των ΗΠΑ.

Η αποτυχία των ΗΠΑ να απομακρυνθούν από τη Μέση Ανατολή δεν οφείλεται σε πολιτική αδράνεια, γράφουν οι Financial Times σε άρθρο του Janan Ganesh, αλλά σε εξωτερικούς παράγοντες που υπερβαίνουν τα σχέδια του εκάστοτε προέδρου. Οταν ξέσπασε ο πόλεμος Ισραήλ-Χαμάς στη Γάζα, η αμερικανική κυβέρνηση δεν μπορούσε να παραμείνει αμέτοχη χωρίς να υπονομεύσει την αξιοπιστία της διεθνώς. Παρά τις θεωρητικές στρατηγικές μεταφοράς πόρων στον Ινδο-Ειρηνικό ή την «απεμπλοκή» των αμερικανικών δυνάμεων, η πραγματικότητα έχει δείξει ότι οποιοδήποτε γεγονός στη Μέση Ανατολή απαιτεί άμεση παρέμβαση.

Ο βασιλιάς Ιμπν Σαούντ της Σαουδικής Αραβίας μιλάει στον μεταφραστή λοχία Γουίλιαμ Α. Εντι υπό το βλέμμα του προέδρου των ΗΠΑ Φραγκλίνου Ρούζβελτ στις 14 Φεβρουαρίου 1945, στο καταδρομικό USS Quincy (National Archives/Interim Archives/Getty Images / Ideal Image)

Η εμπλοκή αυτή υπογραμμίζεται από τους περίπου 40.000 αμερικανούς στρατιώτες που παραμένουν στην περιοχή και τις επιχειρήσεις όπως η επίθεση στις ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις.

Η ισχύς και η δυνατότητα επιρροής των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή συνδέεται με την ανάγκη πολλών χωρών για αμερικανική στήριξη, είτε πρόκειται για προστασία, ανακούφιση από κυρώσεις ή τεχνολογία για την προσαρμογή σε ένα μετα-πετρελαϊκό επιχειρηματικό περιβάλλον. Αυτή η μοναδική επιρροή καθιστά αδύνατο για τις ΗΠΑ να κρατήσουν αποστάσεις, ακόμα και αν το ήθελαν, καθώς η εθνική υπερηφάνεια και το αίσθημα υπεροχής ως υπερδύναμης συχνά υπερβαίνουν τις θεωρητικές συζητήσεις περί «απομόνωσης». Κατά τη διάρκεια της Ιστορίας, οι Βρετανοί και οι Γάλλοι αποσύρθηκαν από τις αποικίες τους για οικονομικούς λόγους, ενώ η Ιαπωνία και η Γερμανία υπέστησαν στρατιωτική ήττα που τις ανάγκασε να περιορίσουν τις φιλοδοξίες τους. Αντίθετα, η Μέση Ανατολή προσφέρει στις ΗΠΑ έναν χώρο όπου, ως υπερδύναμη, εξακολουθεί να μπορεί να ασκήσει σημαντική επιρροή.

Η διατήρηση αυτής της εμπλοκής δείχνει επίσης μια ιστορική συνέχεια, σημειώνουν οι FT. Παρά τις προσπάθειες των προέδρων Ομπάμα και Τραμπ να μειώσουν την αμερικανική παρουσία στη Μέση Ανατολή, οι συνθήκες και οι γεωπολιτικές εξελίξεις τους ανάγκασαν να παραμείνουν ενεργοί. Η στρατηγική της απομάκρυνσης δεν είχε ποτέ πρακτική εφαρμογή: η παραμονή στη Μέση Ανατολή δεν είναι αποτυχία, αλλά η συζήτηση περί «αποδέσμευσης» είναι ουτοπική. Ο Ρούζβελτ με τη συνάντησή εκείνη δέσμευσε ουσιαστικά 14 διαδόχους του στην περιοχή, και κάθε αλλαγή που υπόσχεται ο 15ος διάδοχός του πρέπει να αξιολογείται με προσοχή.

Η εμπλοκή των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα της αδυναμίας μιας υπερδύναμης να εγκαταλείψει πλήρως μια περιοχή στρατηγικής σημασίας, καταλήγει ο Ganesh. Παρά τις θεωρητικές και ιδεολογικές διαφωνίες με την εμπλοκή, η πραγματικότητα υπαγορεύει συνεχή παρουσία, διπλωματική επιρροή και στρατιωτική ισχύ.

Η ιστορία των 80 ετών από τη συνάντηση στον USS Quincy δείχνει ότι οι πολιτικές επιλογές υπακούν σε δομές και γεγονότα που υπερβαίνουν τον έλεγχο κάθε μεμονωμένου προέδρου, και ότι η Μέση Ανατολή παραμένει δεσμευτική για τις ΗΠΑ, ακριβώς λόγω της μοναδικής ισχύος και του γεωπολιτικού τους ρόλου εκεί.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News

Διαβάστε ακόμη...

Διαβάστε ακόμη...