O Φρίντριχ Μερτς, παρότι είναι το απόλυτο φαβορί για τη θέση του καγκελαρίου, έχει ακόμη πολλούς λόγους να αγχώνεται για την ημέρα των γερμανικών εκλογών. Δεν είναι παράλογο. Το γερμανικό εκλογικό σύστημα είναι τέτοιο, που για τον Μερτς δεν αρκεί να κερδίσει ο ίδιος. Πρέπει και να χάσουν όλοι οι άλλοι. Ορισμένοι, δε, να χάσουν ακόμη και την κοινοβουλευτική συμμετοχή τους.

Εάν ο Μερτς θέλει να έχει ισχυρό έλεγχο στην εξουσία μετά τις εκλογές της 23ης Φεβρουαρίου, θα πρέπει να είναι σε θέση να σχηματίσει έναν συνασπισμό με τον οποίο θα μπορεί να συνεργαστεί. Για να συμβεί αυτό, γράφει το Politico, θα πρέπει να ηττηθούν τα μικρότερα κόμματα της Γερμανίας και κάποια από αυτά, σε βαθμό τέτοιο που δεν θα εκπροσωπούνται καν στο κοινοβούλιο.

Ο Μερτς έχει υπάρξει ειλικρινής σχετικά με το ιδανικό σενάριο: Η κεντροδεξιά Χριστιανοδημοκρατική Ενωση (CDU) πρέπει να τα πάει «τόσο καλά στις εκλογές», που να «χρειάζεται μόνο έναν εταίρο συνασπισμού, όχι δύο», είπε πέρυσι. Ακόμα καλύτερα για τον ίδιο θα ήταν να μπορεί να επιλέξει με ποιον εταίρο συνασπισμού θα συνεργαστεί.

«Θέλω να διασφαλίσω στρατηγικά ότι έχουμε τουλάχιστον δύο επιλογές, ενώ θα χρειαζόμαστε μόνο μία», είπε την Κυριακή 16 Φεβρουαρίου. Οσο για τις επιλογές που προτιμά, πρόσθεσε: «Πιθανόν τους Σοσιαλδημοκράτες και τους Πράσινους».

Φυσικά, σημειώνει το Politico, η πολιτική σπάνια λειτουργεί τόσο ιδανικά και τακτοποιημένα.

Για αρχή, αν και το CDU και το αδελφό του κόμμα από τη Βαυαρία, η Χριστιανοκοινωνική Ενωση (CSU), έχουν αξιοπρεπείς επιδόσεις στις δημοσκοπήσεις, μπορεί στις εκλογές να μην τα πάνε τόσο καλά όσο θα ήθελαν.

«Το μεγάλο ερώτημα είναι γιατί το CDU δεν κερδίζει περισσότερη υποστήριξη από αυτή που έχει», είπε ο Ρόμπερτ Γκριμ, διευθυντής πολιτικής και κοινωνικής έρευνας στην εταιρεία δημοσκοπήσεων Ipsos στη Γερμανία. «Το 30% δεν είναι πολύ για το CDU».

Αφετέρου, οι επόμενες κινήσεις του Μερτς δεν εξαρτώνται μόνο από την απόδοση του δικού του κόμματος, ούτε καν από αυτή του ακροδεξιού Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD), το οποίο είναι αυτή τη στιγμή δεύτερο στις δημοσκοπήσεις, αλλά έχει αποκλειστεί ως εταίρος συνασπισμού από τα βασικά κόμματα της χώρας. Αντίθετα, εξαρτάται από το πόσα μικρότερα κόμματα θα καταφέρουν να μπουν στο γερμανικό κοινοβούλιο, την Bundestag.

♦ Διαβάστε: Ηρθε η ώρα του Μερτς να γίνει καγκελάριος;

Στο «διά ταύτα», όσο λιγότερα, τόσο το καλύτερο για την προοπτική του συνασπισμού του Μερτς.

Πέρα από το CDU του Μερτς, το AfD, το SPD και τους Πράσινους, τρία κόμματα θα παλέψουν την Κυριακή 23 Φεβρουαρίου για την πολιτική τους επιβίωση. Το αριστερό Die Linke, η σκληροπυρηνική αριστερή Συμμαχία της Σάρα Βάγκενκνεχτ (BSW) και το φιλελεύθερο Ελεύθερο Δημοκρατικό Κόμμα (FDP), το οποίο μπήκε στην κυβέρνηση μετά τις εκλογές του 2021. Ολα αυτά τα κόμματα βρίσκονται, σύμφωνα με όλες τις δημοσκοπήσεις, επικίνδυνα κοντά στο 5%, το όριο που πρέπει να φτάσουν για να μπουν στο κοινοβούλιο των 630 εδρών.

Εάν δεν τα καταφέρουν, εξηγεί το Politico, οι έδρες τους θα κατανεμηθούν αναλογικά μεταξύ των κομμάτων που κερδίζουν εκπροσώπηση, ενισχύοντας έτσι έναν μελλοντικό κυβερνητικό συνασπισμό.

Με άλλα λόγια, ελάχιστες ποσοστιαίες μονάδες θα μπορούσαν να κάνουν τη διαφορά μεταξύ μιας ευρύτερης κατανομής της πολιτικής ισχύος στα έδρανα της αντιπολίτευσης ή μιας ολικής εξάλειψης για τα μικρά κόμματα που θα δώσει επιπλέον έδρες στην πλειοψηφία, υπό την ηγεσία του CDU.

Το βράδυ των εκλογών, λοιπόν, ο Μερτς όχι μόνο χρειάζεται μια νίκη των CDU/CSU, αλλά και καταστροφικές απώλειες για τα Die Linke, BSW και FDP.

Οι αποφασιστικές εκλογικές περιφέρειες

Ας εξηγήσουμε, όμως, το σύστημα, που είναι –όπως και σε άλλες χώρες– κάπως περίπλοκο.

Την ημέρα των εκλογών, οι Γερμανοί μπορούν να ρίξουν δύο ψήφους: Μία για το κόμμα που προτιμούν και μία για έναν υποψήφιο στην εκλογική τους περιφέρεια, ο οποίος μπορεί να κερδίσει ένα άμεσο εισιτήριο για την Μπούντεσταγκ.

Εάν ένα κόμμα λάβει τουλάχιστον το 5% των ψήφων, είναι μέσα. Εάν υπολείπεται του 5%, αλλά κερδίσει τρεις άμεσες εντολές μέσω των τοπικών υποψηφίων του, κερδίζει το δικαίωμα σε ένα κομμάτι εδρών, ανάλογα με το μερίδιό του. Αυτή η ρύθμιση έσωσε το Die Linke το 2021, όταν έπεσε κατά 0,1 ποσοστιαίες μονάδες κάτω από το όριο του 5%, αλλά σώθηκε χάρη στις τρεις έδρες της εκλογικής περιφέρειας που κέρδισε.

Παρά τις ιστορικές επιτυχίες του, ιδιαίτερα στην πρώην Ανατολική Γερμανία, η δημοτικότητα του Die Linke έχει μειωθεί στις πρόσφατες εκλογές, επισημαίνει το Politico. Σήμερα, το ακροαριστερό κόμμα, διάδοχος του Κόμματος Σοσιαλιστικής Ενότητας που κυβέρνησε την πρώην Ανατολική Γερμανία, αιωρείται γύρω από το όριο του 5%, πράγμα που σημαίνει ότι η επιβίωσή του θα μπορούσε να εξαρτηθεί και αυτή τη φορά από την κατάκτηση τριών εκλογικών εδρών σε κάποια περιφέρεια.

Πόσο πιθανό είναι να γίνει αυτό;

Το 2021, το Die Linke κατάφερε να κερδίσει έδρες σε μια εκλογική περιφέρεια χάρη στους υποστηρικτές των Πρασίνων και των Σοσιαλιστών, οι οποίοι έδωσαν τις πρώτες τους ψήφους στους ακροαριστερούς υποψηφίους επειδή ήθελαν να ενισχύσουν τις πιθανότητες ενός κόκκινου-πράσινου συνασπισμού που θα περιλάμβανε το Die Linke.

Τώρα, ωστόσο, «συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο», είπε στο Ρolitico ο Γιόακιμ Μπένκε, ειδικός στα εκλογικά συστήματα και καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Ζέπελιμ στο Φρίντριχσάφεν. «Αυτή τη φορά, οι ψηφοφόροι των Πρασίνων και των Σοσιαλδημοκρατών θα προσπαθήσουν να σώσουν τα δικά τους κόμματα και να αυξήσουν τις πιθανότητές τους να είναι εταίροι συνασπισμού του CDU».

Μια δημοσκόπηση του YouGov επιβεβαιώνει αυτή την ανάλυση, υποδηλώνοντας ότι το Die Linke θα μπορούσε να κερδίσει μόνο δύο από τις τρεις εκλογικές περιφέρειες, χάνοντας την εκπροσώπηση στη Βουλή.

Η δημοσκόπηση του YouGov υποδηλώνει επίσης ότι το Die Linke θα μπορούσε να χάσει το Λίχτενμπεργκ του Βερολίνου, μια έδρα που το κόμμα κατέχει σταθερά από την ίδρυσή του το 2007, από το ακροδεξιό AfD.

Ωστόσο, ο Μερτς δεν πρέπει να βιαστεί να πανηγυρίσει: Τα ποσοστά του Die Linke έχουν αυξηθεί τις τελευταίες εβδομάδες και μια άνοδος στις δημοσκοπήσεις –το κόμμα έφτασε το 7% στη δημοσκόπηση του Politico– υποδηλώνει ότι το όριο του 5% δεν είναι απρόσιτο.

Διαίρει και βασίλευε

Σε μια εξέλιξη που θα μπορούσε να βοηθήσει τον Mερτς, το εκλογικό σώμα του Die Linke έχει φυλλορροήσει προς την αριστερή Συμμαχία της Σάρα Βάγκενκνεχτ (BSW), η οποία με τη σειρά της μπορεί να δυσκολευτεί να φτάσει στο εκλογικό όριο.

Είναι η πρώτη φορά που το φιλικό προς τη Ρωσία κόμμα, το οποίο αποσχίστηκε από το Die Linke στα τέλη του 2023, μπαίνει στον αγώνα για να κερδίσει έδρες στη Bundestag.

Το 2024, κέρδισε έξι έδρες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και πήρε διψήφια ποσοστά ψήφου σε τρεις πολιτειακές εκλογές.

Ομως, σύμφωνα με την πρόβλεψη του YouGov, κανένας από τους υποψηφίους του δεν φαίνεται να έρχεται στην πρώτη ή ακόμη και στη δεύτερη θέση, σε καμία από τις 299 εκλογικές περιφέρειες της Γερμανίας, και πρόσφατες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το BSW βρίσκεται στο 5%, επικίνδυνα κοντά στο να μην καταφέρει να μπει στη Βουλή.

Απογοητευμένοι από τη Βάγκενκνεχτ, οι υποστηρικτές του Die Linke που την υποστήριξαν αρχικά μπορεί τώρα να επιστρέψουν στο πιο παραδοσιακό αριστερό κόμμα.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News