Βράδυ Σαββάτου, πρώτη στάση στο εστιατόριο «Φαραώ», για πρώτη φορά. «Βασιλιάς Ληρ» έπειτα, στο Εθνικό Θέατρο, για πρώτη φορά και αυτός.

Ανήκω στη mainstream γενιά που η επαφή με τους κλασικούς είναι μια θύμηση της νιότης που έχει ξεθωριάσει. Οπότε ή παράσταση σε σκηνοθεσία Γιάννη Χουβαρδά ήταν λευκή σελίδα που έπρεπε να γεμίσει. Δεν ήταν όμως τελείως άγραφη, δεν ήταν άσπιλη, γιατί είχα διαβάσει μια αρνητικότατη κριτική την προηγούμενη μέρα.

Ηταν εκτενέστατη , με αναφορές σε άλλους διάσημους κριτικούς των έργων του Σαίξπηρ, για τις συσχετίσεις με την τωρινή πραγματικότητα, και άλλες βαρυσήμαντες διαπιστώσεις.

Εχετε προσπαθήσει να διαβάσετε κριτικές; Είναι συνήθως από τα πιο δύσληπτα γραπτά, μαζί με τις περιγραφές αρχιτεκτονικών περιοδικών. Εκεί πραγματικά χάνεται η μπάλα ανάμεσα στις αφηρημένες , τεμνόμενες και υποκείμενες γραμμές που αναλύουν έναν χώρο υποδοχής.

Μερικές φωτογραφίες αρκούν.

Είναι η δεύτερη κριτική έργου που προσπαθώ να αποκαθάρω από μέσα μου. Η πρώτη ήταν το INK του Δημήτρη Παπαϊωάννου. Εξαιρετικά πιο δύσκολο, γιατί δεν είχε λόγια. Προσπαθούσες να γεννήσεις φράσεις και σκέψεις μέσα από βρεγμένα σώματα που παλεύουν.

Το χαρτί, λοιπόν, του «Βασιλιά Ληρ» ήταν λερωμένο με την αρνητική κριτική και αυτοί οι λεκέδες θόλωναν και τη ματιά μου. Στη δυστοπία της προκατάληψης είχε προστεθεί και η ένδεια προσοχής, γιατί οι ενεργειακές ανάγκες επεξεργασίας των τροφών από την προηγούμενη πρώτη επίσκεψη στο εστιατόριο ήταν απαιτητικές.

Αδυναμία πνευματικής εγρήγορσης, αρνητική προδιάθεση και ο Βασιλιάς ξεκινάει να μοιράζει τα κομμάτια του βασιλείου του στις τρείς κόρες ζητώντας να του περιγράψουν τα αισθήματά τους για αυτόν.

Κολακείες, μεγαλοστομίες, κοινοτοπίες από τα στόματα των δύο μεγαλυτέρων θυγατέρων, που ανταμείβονται πλουσιοπάροχα. Η μικρότερη τον αγαπούσε κυριαρχικά αλλά το εξέφραζε κυνικά.

Τα γηρατειά και τα αξιώματα αγαπούν την κολακεία και την ασπόνδυλη γλαφυρότητα. Ετσι, η τρίτη κόρη αποκληρώνεται, ενώ οι δύο τιμημένες στη συνέχεια τον απογοητεύουν και τον προσβάλλουν.

Αρχίζω να μαζεύω ενέργεια και να χτίζω συναισθήματα για να γκρεμίσω την αρνητική προδιάθεση.

Λίγο πριν το διάλειμμα, ο ξέφρενος χορός του Αλέκου Συσσοβίτη με κάνει να αναθεωρήσω και να ξεκαθαρίσω.

Μου αρέσει. Οχι γιατί οι ερμηνείες είναι συγκλονιστικές, ούτε γιατί τα λόγια τα αρχαϊκά και μαζί ποιητικά είναι αυτά που κάνουν τη διαφορά. Η υπόθεση είναι δουλεμένη, γιατί Σαίξπηρ είναι αυτός και οι ανατροπές ανεβάζουν την ένταση. Εντούτοις, ούτε από την πλοκή επιταχύνουν οι ρυθμοί.

Οι ρυθμοί ξεφεύγουν από τη συνολική εμπειρία. Οι κάμεραμαν που συνεχώς τραβούν τους πρωταγωνιστές, και οι σκηνές προβάλλονται παράλληλα με τη ζωντανή δράση.

Δεν ξέρεις ποιον να παρακολουθήσεις. Πού να εστιάσεις, στο ζωντανό ή στο έμμεσο; Στον ηθοποιό με τις κανονικές διαστάσεις ή στο μαξιμαλισμέ γκρο πλαν στην οθόνη;

Η δράση δεν λαμβάνει πάντα χώρα μπροστά σου, αλλά στο βάθος, εκεί που δεν βλέπεις, ακόμα και στα υπόγεια της σκηνής και αναμεταδίδεται ζωντανά.

Τα περιβάλλοντα αλληλοεπιδρούν και εσύ παλεύεις να συντονιστείς και να επικεντρώσεις το βλέμμα.

Τα κοστούμια θέλουν να προκαλέσουν και μάλλον τα καταφέρνουν, αφού το στέμμα αντικαθίσταται από ένα φιδίσιο παλτό.

Η μουσική είναι παρούσα και απούσα ταυτόχρονα.

Ολο αυτό ακούγεται χαοτικό, αγχωτικό και κουραστικό. Και το φως λιγοστό.

Είναι όμως και πρωτόγνωρο, είναι νέο, είναι φρέσκο, είναι διαφορετικό.

Για αυτό μου άρεσε. Βούτηξα στο σκοτάδι , ζαλίστηκα λίγο από τις εστιάσεις των ματιών, αλλά η εμπειρία η πρωτότυπη ήταν εκεί.

Γιατί την πρωτοτυπία που μας ακουμπά έστω και λίγο την αναζητάμε. Και όταν την απαντάμε, ζωντανεύουμε.

Φταίει ότι ήταν η πρώτη μου φορά του «Βασιλιά Ληρ»; Αν υπάρξει και δεύτερη, ίσως ξαναγράψω.

Θεωρώ όμως, για να μην αδικήσω και τους επαγγελματίες κριτικούς, πως όσο θα αυξάνονται οι φορές που ίσως θα παρακολουθώ «Βασιλιά Ληρ», τόσο και τα δικά μου τα γραπτά θα γίνονται πιο πολύπλοκα και πιο βαριά.

Γιατί το χαρτί δεν θα είναι πια λευκό.

* O Κωνσταντίνος Ζανετόπουλος είναι  σύμβουλος στρατηγικής

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News