Μια πόρτα μονίμως ανοιχτή, στο ίδιο επίπεδο του πεζοδρομίου. Κοιτάς με την άκρη του ματιού σου καθώς περνάς απέξω. Μέσα φαίνεται το σαλόνι του ημιυπόγειου σπιτιού. Ενας καναπές, μια τηλεόραση και ο ανεμιστήρας. Και ανάμεσά τους ένας ηλικιωμένος κύριος που προσπαθεί να βρει λίγη δροσιά.

Στον ακάλυπτο των πολυκατοικιών τα παιδιά που έχουν ξεμείνει στην πόλη παίζουν μπουγέλο και πλατσουρίζουν σε λεκάνες με νερό. Μια κυρία απέναντι ψεκάζεται με το ποτιστήρι, ένας άλλος πλένει τη βεράντα του ανά μισάωρο. Οσοι δουλεύουν κλιματισμό είναι κλεισμένοι μέσα με παράθυρα ερμητικά κλειστά. Οι υπόλοιποι είναι έξω και ακούν τον ήχο των κλιματιστικών των προνομιούχων. Ενας κόσμος χωρισμένος στα δύο, στην τεχνητή δροσιά και τη φυσική ζέστη, τα καλοκαίρια μας.

Το Διαδίκτυο είναι γεμάτο συμβουλές για το πώς θα κρατηθείς δροσερός στον καύσωνα, χωρίς τη βοήθεια κλιματιστικού. Μην ανοίγεις τα παράθυρα, περιόρισε τη χρήση της κουζίνας, βάλε παγάκια μπροστά στον ανεμιστήρα και τα σεντόνια στο ψυγείο. Ας μην κοροϊδευόμαστε. Καμία πατέντα δεν θα σε σώσει όταν το θερμόμετρο αναγράφει συν-πλην 40°C. Σε αυτές τις συνθήκες θα βρεθείς εσύ και το σαρκίο σου να βράζετε μέσα στο καζάνι μιας επίγειας Κολάσεως. Μόνο ένας «μεσσίας» μπορεί να σε σώσει και λέγεται ψύξη.

«Μην ανοίγετε κλιματισμό, σκεφτείτε το περιβάλλον», λέει ο οικολόγος και τον κοιτάς σαν ξωτικό στο καυτό δάσος. «Αν δεν ανάψω, θα εξαϋλωθώ, αγαπητέ», θες να του βροντοφωνάξεις. Οχι απλώς θα πατήσεις το κουμπί που θα βγάλει το δροσερό αεράκι από τη σχισμή του μηχανήματος, θα το βάλεις και στους 15 βαθμούς να παγώσεις σαν να είσαι σε χιονισμένη βουνοκορφή.

Αν το άντεχε η τσέπη σου θα άφηνες το κλιματιστικό ανοιχτό συνέχεια. Το κλίμα είναι το τελευταίο που σκέφτεσαι όταν γύρω σου καίγεται το Σύμπαν. Κακώς, αλλά η ανάγκη υπερισχύει των ευγενών σκέψεων. Ανάγκη επιβίωσης, κυριολεκτικά. Η θερμική εξάντληση την οποία βιώνει ο άνθρωπος του σύγχρονου κόσμου, τον σκοτώνει.

Κάθε χρόνο ο όρος επανέρχεται στην επικαιρότητα για να υπενθυμίσει ότι εδώ κάτι πρέπει να γίνει. Γιατί υπάρχουν άνθρωποι που ζουν σε ένα συνεχές θερμικό στρες και όλοι ξέρουμε ότι οι πατέντες τύπου «μείνε δροσερός χωρίς κλιματιστικό» είναι αστείες όταν ζεις σε διαμερίσματα που πυρακτώνονται και βράζουν το καλοκαίρι.

«Cooling poverty», ο όρος που έρχεται να προσδιορίσει ακόμα μια ανισότητα που προκύπτει από την αδυναμία των φτωχότερων να έχουν πρόσβαση σε συστήματα ψύξης. Εκείνοι που έχουν το μικρότερο μερίδιο ευθύνης στην υπερθέρμανση του πλανήτη, πληρώνουν το μεγαλύτερο τίμημα της ζέστης, το ειρωνικό συμπέρασμα.

Η θερμική καταπόνηση είναι αποτέλεσμα ανεπαρκών υποδομών και διαφέρει από την ενεργειακή φτώχεια που σχετίζεται με το οικογενειακό εισόδημα και το κόστος της ενέργειας. Αυτά τα δύο μαζί, όμως, ενώνονται για να αποτελειώσουν τους οικονομικά και κοινωνικά αδύναμους.

Δέκα νέες μονάδες κλιματισμού πωλούνται κατά μέσο όρο κάθε δευτερόλεπτο, αναφέρει το Bloomberg. Φαντάζει ασύλληπτο αλλά αν βάλεις κάτω τον πλανήτη, καταλαβαίνεις ότι αυτός ο ρυθμός πωλήσεων αφορά μόνο ένα κομμάτι του. Υπάρχει ένα εξίσου μεγάλο, αν όχι μεγαλύτερο κομμάτι πληθυσμού που βγάζει την μπέμπελη και προσπαθεί να το αντιμετωπίσει με αυτοσχέδιους τρόπους.

Και παρ’ όλο που η χρήση ενέργειας προβλέπεται να τριπλασιαστεί ως το 2050, μελέτες εκτιμούν ότι ένας στους τρεις παγκοσμίως θα ζουν σε κατάσταση θερμικού στρες γιατί θα αδυνατούν να καλύψουν τις ανάγκες τους για ψύξη. Στην Ευρώπη υπολογίζεται ότι 60 εκατομμύρια άνθρωποι περνάνε τα καλοκαίρια χωρίς αυτή την, αναγκαία πια για την ευζωία τους, άνεση.

«Το κλιματιστικό δεν θα μας σώσει», φωνάζει ο περιβαλλοντολογικά ευαισθητοποιημένος και εδώ, έχει δίκιο. Η ψύξη είναι ένα στοίχημα με πολλά επίπεδα. Χρειάζεται να την προβλέψεις και να την εντάξεις στην υποδομή των κατασκευών, να την απλώσεις σε όλο το αστικό περιβάλλον για να προστατεύσεις τους πολίτες όλων των βαθμίδων από το θερμικό στρες και τον πλανήτη ταυτόχρονα.

Εχετε μπει σε σπίτι με ειδική εξωτερική θερμική μόνωση; Ούτε ανεμιστήρα χρειάζεσαι τα καλοκαίρια. Αν υποθέσουμε ότι θα μπορούσαν όλοι να έχουν τέτοια μόνωση, η χρήση κλιματισμού θα μειωνόταν θεαματικά. Και βέβαια, δεν είναι μόνο τα σπίτια, είναι και οι δημόσιοι χώροι, τα μέσα μεταφοράς, είναι πολλά τα οποία θα συνέβαλαν στην καλυτέρευση της κατάστασης, αν υπήρχε πλάνο που θα έβλεπε μπροστά κι ένας σχεδιασμός που θα έκανε τις πόλεις ανθεκτικές στη ζέστη.

Μέχρι τότε, η δροσιά το καλοκαίρι θα είναι προνόμιο των λίγων. Οι πολλοί θα παλεύουν με τις βεντάλιες και τα λάστιχα και θα ανοίγουν διάπλατα  τις πόρτες των σπιτιών τους, περιμένοντας ένα αεράκι ανακούφισης, μετρώντας αντίστροφα τις μέρες μέχρι να περάσει ο λίβας. Ο φτωχός και η ζεστή μοίρα του είναι το μότο του σύγχρονου καλοκαιριού.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News