Ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ έπρεπε να βγει από τη μέση. Σύμφωνα με το σχέδιο, ο τελευταίος σοβιετικός ηγέτης, έργο ζωής του οποίου ήταν η μεταρρυθμιστική «περεστρόικα» της ΕΣΣΔ, θα δολοφονούνταν το πρωί της 7ης Οκτωβρίου 1989, κατά τη διάρκεια δημόσιας ομιλίας του στο Ανατολικό Βερολίνο, ενώπιον του ηγέτη της Λαοκρατικής Δημοκρατίας της Γερμανίας Εριχ Χόνεκερ.

Αυτοί που ήθελαν νεκρό τον Γκορμπατσόφ ήταν ανώτερα στελέχη εντός του Πολίτμπιρο και της KGB που εναντιώνονταν στα ανοίγματα του ηγέτη τους ενώ εκείνοι που επρόκειτο να βάψουν τα χέρια τους με αίμα ανήκαν στην τρίτη γενιά μελών της ακροαριστερής ένοπλης οργάνωσης Φράξια Κόκκινος Στρατός. Με το άλλοθι της δολοφονίας του ηγέτη τους, οι Σοβιετικοί θα εισέβαλλαν με τα τεθωρακισμένα στην Ανατολική Γερμανία, ώστε να ανακτήσουν την πλήρη έλεγχο μιας χώρας που ανήκε στο Σύμφωνο της Βαρσοβίας. Εάν η συνωμοσία πετύχαινε, κατά πάσα πιθανότητα το Τείχος του Βερολίνου δεν θα έπεφτε έναν μήνα μετά, στις 9 Νοεμβρίου 1989, και η ευρωπαϊκή ιστορία θα είχε πάρει σίγουρα διαφορετική τροπή. Αλλά τα σχέδια των συνωμοτών τελικά δεν ευοδώθηκαν. Χάρη σε έναν πρώην μυστικό πράκτορα της περιβόητης SAS, της επίλεκτης μονάδας του βρετανικού στρατού, που εκείνη την περίοδο επιχειρούσε στο Ανατολικό Βερολίνο και κατάφερε να αποτρέψει τη συνωμοσία δολοφονίας του 87χρονου, σήμερα, Γκορμπατσόφ.

Προασπιστής της ελευθερίας

Αυτά, τουλάχιστον υποστηρίζει ο ίδιος ο πράκτορας, σχεδόν τριάντα χρόνια μετά, στο βιβλίο του «Pilgrim Spy» που κυκλοφόρησε στις αρχές του μήνα στη Βρετανία. Ο 66χρονος, πρώην άνδρας της SAS, θέλοντας να κρατήσει την ανωνυμία του, υπογράφει με το ψευδώνυμο Τομ Σορ. Στον πρόλογο της μαρτυρίας του σημειώνει πως αυτή την ιστορία δεν την είχε πει στο παρελθόν, ούτε στη σύζυγό του, και μιλώντας στον Guardian εξήγησε πως αποφάσισε να την αποκαλύψει τώρα γιατί «οι περισσότεροι από τους εμπλεκόμενους είναι νεκροί ή απόμαχοι, δεν αποκαλύπτονται επιχειρησιακά μυστικά και δεν τίθενται σε κίνδυνο ζωές. Ενιωσα πως ήταν ένα σημαντικό επεισόδιο για την Ευρώπη που έπρεπε να γίνει γνωστό, γιατί, χωρίς εμένα να εξιστορήσω τα γεγονότα, θα χανόταν στην ιστορία».

Σύμφωνα με τη μαρτυρία του, ο Σορ στάλθηκε στην Ανατολική Γερμανία το 1989 από τις βρετανικές υπηρεσίες ασφαλείας με αποστολή να μάθει λεπτομέρειες για μια επικείμενη σοβιετική στρατιωτική επιχείρηση. Τέτοια στοιχεία ο βρετανός κατάσκοπος δεν βρήκε. Αλλά ήρθε σε επαφή με μέλη του κινήματος υπέρ της δημοκρατίας στη Λειψία. Τους επέτρεψε και να χρησιμοποιούν τον ασύρματο των ειδικών δυνάμεων στον οποίο είχε πρόσβαση, ώστε να τους βοηθήσει να απευθύνουν κάλεσμα για τις ειρηνικές «διαδηλώσεις της Δευτέρας» που πραγματοποιούνταν στη Λειψία και οι Ανατολικογερμανοί πίστευαν πως θα μπορούσαν να έχουν ως κατάληξη μια αναίμακτη επανάσταση στη χώρα τους.

«Λίγες εβδομάδες αργότερα έκανα συντήρηση στον ασύρματο σε απομονωμένη τοποθεσία όταν ξαφνικά ήρθα αντιμέτωπος με δύο ενόπλους. Κατάφερα να τους εξουδετερώσω, στη διάρκεια της ανάκρισης, όμως, μου είπαν πως ήταν μέλη της Φράξιας Κόκκινος Στρατός. Είχαν διεισδύσει στο κίνημα της ελευθερίας, ήξεραν για τον ασύρματο, τον ήθελαν. Μετά ακολούθησε το πραγματικό σοκ. Καθώς συνέχισα να τους ανακρίνω, απλά το ξεφούρνισαν. Οταν οι άνθρωποι απειλούνται θα σου πουν ό,τι χρειάζεται να σου πουν για να σωθούν». Γνωρίζοντας, πλέον, για τη συνωμοσία δολοφονίας του Γκορμπατσόφ κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στο Ανατολικό Βερολίνο για τους εορτασμούς της συμπλήρωσης 40 χρόνων από την ίδρυση της Λαοκρατικής Δημοκρατίας της Γερμανίας, ο βρετανός πράκτορας αποφάσισε να δράσει άμεσα, μόνος του και δίχως να έχει λάβει σχετική εντολή από τους ανωτέρους του, ώστε να αποτρέψει τη δολοφονία του σοβιετικού ηγέτη.

Ο Σορ σκότωσε, τελικά, τους δύο ενόπλους που του αποκάλυψαν τη συνωμοσία ενώ στη συνέχεια εξουδετέρωσε και τον επικεφαλής των συνωμοτών, παγιδεύοντας το αυτοκίνητό του με μια χειροβομβίδα. «Εσωσα, κατά πάσα πιθανότητα τη ζωή του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ» αναφέρει χαρακτηριστικά στο βιβλίο ο πρώην κατάσκοπος και δηλώνει σήμερα «υπερήφανος που διαδραμάτισα έναν μικρό ρόλο στην απελευθέρωση ενός έθνους».

Λογοκλόπος της Wikipedia

Κάποιοι, ωστόσο, στη Βρετανία έχουν εντελώς διαφορετική άποψη – αναφέρουν σε δημοσίευμά τους οι λονδρέζικοι TIMES– υποστηρίζοντας, μάλιστα, πως όλα όσα αφηγείται ο Σορ στο βιβλίο του αποτελούν είτε αποκυήματα της φαντασίας του είτε αποτέλεσμα λογοκλοπής. Πρώτον, γιατί ο φερόμενος ως σωτήρας της ζωής του Γκορμπατσόφ δεν έχει κανένα αποδεικτικό στοιχείο προς επίρρωση των ισχυρισμών του και, δεύτερον, γιατί η ιστορία του είναι εξαιρετικά κοινότοπη (ή ιδανική) για να είναι αληθινή.

«Το βιβλίο ακολουθεί μια γραμμή που είναι ιδιαίτερα οικεία εάν έχει διαβάσει κανείς ένα κατασκοπευτικό μυθιστόρημα (ή, όπως εγώ, έχει γράψει τέσσερα, που εκτυλίσσονται κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου). Ενας μοναχικός βρετανός πράκτορας που κινείται μυστικά πέραν του Σιδηρού Παραπετάσματος και σώζει τον κόσμο από μια καταστροφή… Υπάρχει ακόμα και ένα φιλί με μια όμορφη γυναίκα πράκτορα με στόχο να αποφύγουν την προσοχή της αστυνομίας. Αυτό συμβαίνει στην Πράγα. Το κωδικό όνομά της είναι….Κάφκα. Αλήθεια!» ανέφερε χαρακτηριστικά την προηγούμενη εβδομάδα στο Twitter o Τζέρεμι Ντανς, βρετανός συγγραφέας κατασκοπευτικών μυθιστορημάτων. Πρόσθεσε επίσης πως η πλοκή του Pilgrim Spy έχει πολλά κοινά στοιχεία με την πλοκή του Quiller KGB, ενός βιβλίου που πρωτοκυκλοφόρησε το 1985 με την υπογραφή του Ανταμ Χολ (ένα από τα πολλά ψευδώνυμα του επίσης βρετανού συγγραφέα Ελέστον Τρέβορ).

Ο Σορ, ωστόσο, δήλωσε από την πλευρά του πως δεν έχει καν ακουστά το βιβλίο. Παραδέχτηκε όμως ότι μπορεί να βασίστηκε υπερβολικά στη Wikipedia, όπως επισήμανε επίσης ο Τζέρεμι Ντανς, για τη συγγραφή της μαρτυρίας του ενώ αίσθηση προκαλεί και το γεγονός ότι στον πρόλογο του βιβλίου του δεν παρέλειψε να αναφέρει πως η ιστορία του ενδεχομένως να προκαλέσει εντύπωση ή και αντιδράσεις.

Εκπρόσωπος του εκδοτικού οίκου Hodder & Stoughton είπε ότι πριν από την έκδοση του βιβλίου ελέγχθηκε και η ταυτότητα του Τομ Σορ, ο οποίος υπήρξε στέλεχος της SAS, και η ορθότητα των ισχυρισμών του. Ο ίδιος, από την πλευρά του, ερωτώμενος από τους TIMES εάν παρέσχε αποδεικτικά στοιχεία στον εκδότη του για όλα όσα αναφέρει στο βιβλίο του, απάντησε: «Λοιπόν, κανένα. Εάν εργάζεσαι μόνος υπό αυτές τις συνθήκες, θα είναι πάντα δύσκολο να παρουσιάσεις αποδείξεις». Επέμεινε, όμως πως «το βιβλίο είναι γεμάτο γεγονότα και περιγραφές που μόνον κάποιος που ήταν εκεί τη συγκεκριμένη περίοδο μπορεί να γνωρίζει».

Ερωτώμενος, ωστόσο, εάν θα υπέγραφε μια ένορκη βεβαίωση ή οποιοδήποτε άλλο νομικό έγγραφο υπέρ της εγκυρότητας της μαρτυρίας του, υπογράμμισε πως «όχι, γιατί εάν υπογράψω μια ένορκη βεβαίωση, θα είναι σαν να δίνω μια ενυπόγραφη ομολογία 117.000 λέξεων για τη δολοφονία των τεσσάρων ανθρώπων που σκότωσα. Αυτό δεν πρόκειται να συμβεί». Πάντως, ακόμα και ένας διοικητής της SAS, μιλώντας στην Daily Mail, χαρακτήρισε τους ισχυρισμούς του Τομ Σορ «σκουπίδια».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News