Η ευρωπαϊκή διάκριση ήταν το όνειρο της Αταλάντα για πάνω από τρεις δεκαετίες: από το 1991, που συμμετείχε για πρώτη φορά στα Κύπελλα Ευρώπης. Πριν από τέσσερα χρόνια -και κάτι- το όνειρο αυτό πνίγηκε στα δάκρυα των κατοίκων του Μπέργκαμο. Η αναμέτρηση της ιταλικής ομάδας με τη Βαλένθια στο Τσάμπιονς Λιγκ, η οποία διεξήχθη στις 19 Φεβρουαρίου 2020 στο Μιλάνο, αποδείχτηκε υγειονομική βόμβα για την πόλη των 120.000 ψυχών και τις γύρω περιοχές.

Ενας στους πέντε θεατές του αγώνα μολύνθηκε από covid-19. Οι ανυποψίαστοι οπαδοί της Αταλάντα επέστρεψαν στα σπίτια τους, πυροδοτώντας την τρομακτική διασπορά του φονικού ιού που έστειλε στον θάνατο περίπου 6.000 ανθρώπους, από τους 43.000 (το 36% του πληθυσμού) που είχαν προσβληθεί.

«Δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι για να επουλώσουμε αυτή την πληγή, να ξεχαστεί ο πόνος, όμως ζωγραφίσαμε ένα χαμόγελο στα πρόσωπα των «μπεργκαμάσκι», τόνισε ο προπονητής της Αταλάντα, Τζιαν Πιέρο Γκασπερίνι, αμέσως μετά τον χθεσινό (22/5) θρίαμβο της ομάδας του στον τελικό του Γιουρόπα Λιγκ στο Δουβλίνο. Νίκησε (3-0) την πρωταθλήτρια Γερμανίας, Λεβερκούζεν, που ήταν αήττητη επί 51 διαδοχικούς αγώνες και φαβορί, και κέρδισε το πρώτο ευρωπαϊκό τρόπαιο της υπεραιωνόβιας ιστορίας της. Το πρώτο της σπουδαίο τρόπαιο μετά το Κύπελλο Ιταλίας του 1963.

Πρωταγωνιστής της βραδιάς ήταν ο 26χρονος εξτρέμ, Αντεμόλα Λούκμαν, σκόρερ και των τριών γκολ του τελικού. «Παιδί – θαύμα» στα 18 του, όταν πραγματοποίησε το επαγγελματικό του ντεμπούτο με τη φανέλα της Τσάρλτον, αλλά μεγάλη απογοήτευση στη συνέχεια: στην Εβερτον, στη Λειψία, στη Φούλαμ, στη Λέστερ. Το 2022 ο Γκασπερίνι του έδωσε την ευκαιρία να σώσει την καριέρα του, και ο νιγηριανής καταγωγής Λονδρέζος τίμησε την εμπιστοσύνη του προπονητή του. Αφησε πίσω του την ντόλτσε βίτα και έγινε… μοναχός του ποδοσφαίρου, όπως έχει πει ο ίδιος. «Φαγητό, ύπνος, προπόνηση και πάλι από την αρχή». Μόνον όταν τον επισκέπτονται οι γονείς του, παρεκκλίνει από τη ρουτίνα του.

Ο Λούκμαν, για τον οποίο η Αταλάντα πλήρωσε λιγότερα από 10 εκατομμύρια ευρώ, είναι ο πρώτος παίκτης στα χρονικά της διοργάνωσης, που κατάφερε να σκοράρει «χατ-τρικ» σε μονό τελικό. Εκανε «το παιχνίδι της ζωής του». Στο τέλος έπεσε στην αγκαλιά του 66χρονου «παππού», όπως αποκαλούν στο Μπέργκαμο τον ασπρομάλλη Γκασπερίνι, δείχνοντας την ευγνωμοσύνη του για τον άνθρωπο που τον τράβηξε από τον βάλτο.

Ο αρχιτέκτονας του θριάμβου ανέλαβε την Αταλάντα το 2016, και άλλαξε τη μοίρα της. Την οδήγησε στην υψηλότερη θέση που κατέλαβε ποτέ στην κατάταξη της Serie A, σε τρεις τελικούς του Κυπέλλου Ιταλίας, την έβγαλε ξανά στην Ευρώπη έπειτα από 26 χρόνια απουσίας, της χάρισε την πρώτη της συμμετοχή στους ομίλους του Τσάμπιονς Λιγκ, και τώρα το τρόπαιο του Γιουρόπα Λιγκ. Αλλά κι εκείνος ζει στο Μπέργκαμο τα καλύτερα χρόνια της προπονητικής του καριέρας. Τρεις δεκαετίες σε αυτή τη δουλειά, δεν είχε κερδίσει, ποτέ, τίποτα.

«Δεν το καταλαβαίνω αυτό το πράγμα, να σε κρίνουν από τα τρόπαια. Δεν είμαι καλύτερος τώρα, απ’ ό,τι ήμουν το απόγευμα», δήλωσε μεταξύ σοβαρού και αστείου. Ηταν το μεγάλο του παράπονο. Μόνο η Αταλάντα έκανε υπομονή μέχρι να φανούν τα αποτελέσματα της δουλειάς του – κάποτε ο Μοράτι τον έδιωξε από την Ιντερ έπειτα από μόλις πέντε αγώνες. Ακόμη και όταν η Αταλάντα είχε αρχίσει να παίζει υπέροχη μπάλα, τον Μάιο του 2019, η La Repubblica έγραφε: «Ο Γκασπερίνι είναι ο προπονητής που όλοι θέλουν να δουν στον πάγκο μιας μεγάλης ομάδας, αλλά όχι της δικής τους».

Εφέτος αποστόμωσε όλους όσοι τον είχαν αμφισβητήσει. Απέκλεισε την Σπόρτινγκ, που πήρε τον τίτλο στην Πορτογαλία, τη Λίβερπουλ (τις μέρες που ήταν πρώτη στην Πρέμιερ Λιγκ), τη Μαρσέιγ, και στον τελικό κατατρόπωσε τη Λεβερκούζεν, που κατέκτησε την Μπουντεσλίγκα γράφοντας ιστορία. «Εβαλε τα γυαλιά» στον Τσάμπι Αλόνσο, που θεωρείται ως το νέο μεγάλο όνομα της προπονητικής.

Η Αταλάντα του, που εδώ και 61 χρόνια δεν είχε κερδίσει ούτε ένα κυπελλάκι στη χώρα της, σήκωσε ευρωπαϊκή κούπα. Η τελευταία ιταλική ομάδα που είχε θριαμβεύσει στην Ευρώπη ήταν η Πάρμα του (γνωστού μας) Αλμπέρτο Μαλεζάνι, το 1999 στο Κύπελλο UEFA. Εκτοτε, το ιταλικό ποδόσφαιρο είχε δει μόνο τρεις εκπροσώπους του να φτάνουν σε τελικό: την Ιντερ στο Τσάμπιονς Λιγκ, τη Ρόμα στο Γιουρόπα Λιγκ και τη Φιορεντίνα στο Κόνφερενς Λιγκ. Αλλά καμία δεν είχε καταφέρει να νικήσει.

Η «Θεά», που πήρε το όνομά της από τη μυθική Αταλάντη, δεν διαθέτει δισεκατομμυριούχο ιδιοκτήτη, πανάκριβους σούπερ-σταρ, ή τα αστρονομικά μπάτζετ των μεγάλων ιταλικών και ευρωπαϊκών club. Τα έσοδά της από τις πωλήσεις παικτών υπερβαίνουν κατά πολύ τα έξοδα για την απόκτηση νέων. Είναι case study. Οδηγός επιτυχίας για τους μικρομεσαίους συλλόγους, που δεν μπορούν να αγοράσουν τους θριάμβους τους, και καμάρι των απανταχού ρομαντικών του ποδοσφαίρου.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News