Πριν ο Ντόναλντ Τραμπ αναλάβει και επίσημα τα καθήκοντά του, την 20η Ιανουαρίου, οι Αμερικανοί (και όλος ο κόσμος) αναρωτιόταν τι είδους κυβέρνηση θα είχαν. Τώρα ξέρουν…

Οπως γράφει ο Economist, «ο Τραμπ ηγείται ενός επαναστατικού εγχειρήματος με στόχο να αναμορφώσει την οικονομία, τη γραφειοκρατία, τον πολιτισμό και την εξωτερική πολιτική, ακόμη και την έννοια της Αμερικής καθαυτής. Το ερώτημα για τις επόμενες 1.361 ημέρες είναι εάν θα τα καταφέρει».

Προς το παρόν οι ψηφοφόροι του Τραμπ εμφανίζονται ικανοποιημένοι μαζί του, με το ποσοστό αποδοχής του μεταξύ των Ρεπουμπλικάνων να ανέρχεται στο 90%. Επιπλέον έως σήμερα έχει αντιμετωπίσει ελάχιστη αντίσταση σε όλα τα μέτωπα, καθώς επιτίθεται στη δημόσια διοίκηση, σε δικηγορικά γραφεία, σε πανεπιστήμια, σε Μέσα Ενημέρωσης και σε κάθε άλλο θεσμό που ο ίδιος συνδέει με την Δημοκρατική ελίτ.

Οπως συμβαίνει σε κάθε επανάσταση, το κίνημα MAGA έχει και μια μέθοδο και μια θεωρία, σύμφωνα με τον Economist. H μέθοδος έγκειται στην παράκαμψη ή την παραβίαση των νόμων μέσω εκτελεστικών διαταγμάτων ενώ, όταν τα δικαστήρια αντιδρούν, ο Τραμπ απλά τα προκαλεί να αψηφήσουν, εάν τολμούν, τον πρόεδρο των ΗΠΑ. Οσο για τη θεωρία, είναι εκείνη της απεριόριστης εκτελεστικής εξουσίας, η ιδέα ότι -όπως είχε προτείνει ο Ρίτσαρντ Νίξον- εάν ο πρόεδρος κάνει κάτι, οτιδήποτε, τότε είναι νόμιμο.

«Αυτό έχει ήδη υπονομεύσει στοιχεία που πραγματικά καθιστούν μεγάλη την Αμερική: μια άποψη για το εθνικό συμφέρον αρκετά μεγάλη ώστε να καλύπτει τις δαπάνες για φάρμακα για το AIDS στην Αφρική· μια αίσθηση ότι οι ανεξάρτητοι θεσμοί έχουν τη δική τους αξία· μια πεποίθηση ότι οι πολιτικοί αντίπαλοι μπορούν να είναι πατριώτες· η πίστη στο δολάριο», σχολιάζουν οι δημοσιογράφοι του Economist, προειδοποιώντας πως «εάν αυτή η επανάσταση δεν ελεγχθεί, θα μπορούσε να οδηγήσει στον αυταρχισμό».

Ορισμένοι διανοούμενοι του κινήματος MAGA θαυμάζουν την Ουγγαρία, όπου ο πρωθυπουργός Βίκτορ Ορμπαν ασκεί έλεγχο στα δικαστήρια, στα πανεπιστήμια και στα μέσα ενημέρωσης. Και είναι αλήθεια πως στις ΗΠΑ πλέον υπάρχει χώρος για έναν επίδοξο αυταρχικό ηγέτη, εάν όχι ακριβώς δικτάτορα. Επί αυτού στο βρετανικό δημοσίευμα αναφέρεται πως το Κογκρέσο έχει δημιουργήσει πολλές εξαιρέσεις σε πολλούς βασικούς κανόνες, οι οποίες τίθενται σε ισχύ μέσω της κήρυξης κατάστασης έκτακτης ανάγκης από τον πρόεδρο, και ο Τραμπ το αξιοποιεί πλήρως αυτό.

Το MAGA δεν μπορεί να ελέγξει τα Μέσα Ενημέρωσης, μπορεί, όμως, να εκφοβίζει τους ιδιοκτήτες τους και, επιπλέον, ο κατακερματισμός της ενημέρωσης έχει περιορίσει τη δυνατότητα του Τύπου να ελέγχει τον εκάστοτε πρόεδρο. Το Κογκρέσο είναι αδρανές επειδή οι Ρεπουμπλικάνοι οφείλουν στον Τραμπ τις έδρες τους και το γνωρίζουν. Μια ανησυχία είναι ότι τα δικαστήρια θα συνεχίσουν να αντιστέκονται, μόνο και μόνο για να αψηφά στη συνέχεια η κυβέρνηση τις όποιες αποφάσεις τους.

Σε αυτό το πλαίσιο ενδέχεται ακόμη και το Ανώτατο Δικαστήριο να επιδιώξει να διατηρήσει την εξουσία του, υποχωρώντας προληπτικά. Ομως, όπως, σημειώνουν οι Βρετανοί «υπάρχει και ένα άλλο, πιο πιθανό, σενάριο σύμφωνα με το οποίο ο εξτρεμισμός των πρώτων 100 ημερών θα αναζωπυρώσει ισχυρές δυνάμεις αντίστασης».

Δυνάμεις αντίστασης

Μια τέτοια δύναμη είναι σίγουρα οι επενδυτές στην αγορά ομολόγων και στα χρηματιστήρια. Αν και αρχικά ήταν γενικά ενθουσιασμένοι με την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ, έως τώρα υπήρξαν οι πιο αποτελεσματικοί αντίπαλοί του, όχι λόγω ιδεολογίας αλλά επειδή ενεργούν με γνώμονα την πραγματικότητα. Δικαίως ανησυχούν για το γεγονός ότι η οικονομία δηλητηριάζεται από δασμούς ενώ τα ανεξέλεγκτα ελλείμματα και η αναποτελεσματική πολιτική θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε κατάρρευση του δολαρίου.

Ενώπιον της τεράστιας αναταραχής στις αγορές όλου του κόσμου, ο Τραμπ επέλεξε ή μάλλον αναγκάστηκε να υποχωρήσει δύο φορές τον τελευταίο μήνα, πρώτα αναστέλλοντας την επιβολή των «ανταποδοτικών» δασμών και, αυτήν την εβδομάδα, ξεκαθαρίζοντας πως δεν σκοπεύει, τελικά, να απολύσει τον Τζερόμ Πάουελ, τον πρόεδρο της κεντρικής τράπεζας των ΗΠΑ (FED). Και καθώς ο Ελον Μασκ σκοπεύει να αφιερώνει λιγότερο χρόνο στη μάχη του κατά της γραφειοκρατίας, προκειμένου να ασχολείται περισσότερο την προβληματική, πλέον, Tesla, ο Τραμπ έχει αφήσει να εννοηθεί ότι θέλει να βρει μια διέξοδο από τον μη βιώσιμο και απερίσκεπτο εμπορικό πόλεμο που κήρυξε  εναντίον της Κίνας.

Μια άλλη δύναμη αντίστασης θα μπορούσαν να είναι οι ψηφοφόροι, περιλαμβανομένων των Ρεπουμπλικάνων, εάν η πορεία της οικονομίας δεν είναι καλή. Αν και ο Τραμπ έχει καταφέρει να καταστείλει την παράνομη μετανάστευση, η δημοτικότητά του σε πανεθνικό επίπεδο έχει μειωθεί περαιτέρω και ταχύτερα από οποιουδήποτε άλλου προέδρου με τον Economist να αναφέρει ενδεικτικά πως ήδη κυμαίνεται κάτω του 50% σε όλες τις αμφίρροπες πολιτείες που κατάφερε να κερδίσει στις εκλογές του περασμένου Νοεμβρίου.

«Οι περισσότεροι Αμερικανοί δεν θέλουν μια επανάσταση. Σε πολλούς αρέσει η ιδέα της επιστροφής της μεταποιητικής βιομηχανίας στην πατρίδα τους, αλλά μόνο το ένα τέταρτο δηλώνει ότι θα εργαζόταν σε αυτά τα νέα εργοστάσια. Τους αρέσει η ιδέα του δίκαιου εμπορίου, αλλά δεν θέλουν το χάος. Σε κανέναν δεν αρέσει ο πληθωρισμός.

Ο Τραμπ, όπως και άλλοι πρόεδροι, μπορεί να εκλάβει μια οριακή εκλογική νίκη (στις ενδιάμεσες εκλογές του 2026, ΣτΜ.) ως πρόσκληση να ποζάρει για το Ορος Ράσμορ, αλλά αυτό δεν του δίνει το δικαίωμα να κυβερνά με διατάγματα, να κλείνει υπηρεσίες που δημιουργούνται από το Κογκρέσο, να αναστέλλει το habeas corpus ή να αρπάζει τη Γροιλανδία», διαβάζουμε στον Economist.

Αναπόφευκτα χαμηλά ποσοστά και στις δημοσκοπήσεις και στις εκλογές θα έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην κυβέρνηση. Επιπλέον η Αμερική είναι ένα ομοσπονδιακό σύστημα που είναι πολύ μεγάλο και έχει πάρα πολλά αντίπαλα κέντρα εξουσίας για να γίνει Ουγγαρία. Το Κογκρέσο, επίσης, θα μπορούσε να καταστεί πρόβλημα για τον Τραμπ. Οι Ρεπουμπλικάνοι έχουν μια μικρή πλειοψηφία στη Βουλή των Αντιπροσώπων και κατάφεραν να εγκρίνουν ένα πλαίσιο προϋπολογισμού χάρη στο γεγονός πως είχαν πεθάνει κάποιοι Δημοκρατικοί βουλευτές.

Οι εταιρείες στοιχημάτων δίνουν στους Δημοκρατικούς κάτι παραπάνω 80% πιθανότητες να ανακτήσουν τον έλεγχο της Βουλής τον επόμενο χρόνο. Αυτό θα τους επέτρεπε να παρενοχλούν τον Τραμπ, ακόμη και εάν εκείνος συνέχιζε να κυβερνά με εκτελεστικά διατάγματα. Στη Γερουσία, οι Ρεπουμπλικάνοι έχουν επτά ψήφους λιγότερες από τις 60 που απαιτούνται για να αποφευχθεί η κωλυσιεργία των κοινοβουλευτικών διαδικασιών (filibuster).

Η τελευταία δύναμη αντίστασης είναι τα δικαστήρια. Η Δικαιοσύνη μπορεί να κινείται βραδέως και στις ΗΠΑ αλλά το Ανώτατο Δικαστήριο έχει ήδη εκδώσει, ομόφωνα μάλιστα, μια απόφαση υπέρ ενός άνδρα που απελάθηκε παράτυπα στο Ελ Σαλβαδόρ. Οπως και με άλλους θεσμούς, τα δικαστήρια μπορούν να ανησυχούν λιγότερο για την ανυπακοή ενός αντιδημοφιλούς προέδρου. Η κυβέρνηση μπορεί να χάσει υποθέσεις σχετικά με τους δασμούς, σχετικά με τη δυνατότητα του προέδρου να απολύει αξιωματούχους και να καταργεί υπηρεσίες χωρίς την έγκριση του Κογκρέσου, και σχετικά με την αλόγιστη χρήση από τον Τραμπ των «καταστάσεων έκτακτης ανάγκης».

Ωστόσο ακόμα και σύμφωνα με την πιο αισιόδοξη ερμηνεία της επανάστασης του MAGA, αποτελεί γεγονός πως ο Ντόναλντ Τραμπ έχει ήδη προκαλέσει «μόνιμη ζημιά στους θεσμούς, τις συμμαχίες και το ηθικό κύρος της Αμερικής. Και εάν του εναντιωθούν οι επενδυτές, οι ψηφοφόροι ή τα δικαστήρια, είναι πιθανό να επιτεθεί στους θεσμούς με ακόμη μεγαλύτερη αγριότητα».

Χρησιμοποιώντας το πολιτικοποιημένο, πλέον, Υπουργείο Δικαιοσύνης, μπορεί να διώξει τους αντιπάλους του και να υποκινήσει τον φόβο και την αντιπαλότητα που του επιτρέπουν να ενεργεί. Στο εξωτερικό, θα μπορούσε να προβεί σε επιζήμιες (για τις συμμαχίες) προκλήσεις, ας πούμε, στη Γροιλανδία ή στον Παναμά. «Δεν υπάρχει επιστροφή στο πώς ήταν η Αμερική πριν από 100 ημέρες. Απομένουν ακόμη μόνο 1.361 ημέρες (από την 24 Απριλίου, ΣτΜ)», καταλήγει, μάλλον απαισιόδοξα, ο Economist.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News