Ενα πανίσχυρο νέο τηλεσκόπιο στη Χιλή δημοσίευσε τις πρώτες φωτογραφίες του, επιδεικνύοντας την άνευ προηγουμένου ικανότητά του να διεισδύει στα σκοτεινά βάθη του Σύμπαντος. Σε μία από αυτές, τεράστια πολύχρωμα σύννεφα αερίου και σκόνης στροβιλίζονται σε μια περιοχή σχηματισμού άστρων, 9.000 έτη φωτός μακριά από τη Γη.

Το αστεροσκοπείο Βέρα Ρούμπιν, που φιλοξενεί την πιο ισχυρή ψηφιακή κάμερα στον κόσμο, υπόσχεται να μεταμορφώσει την κατανόησή μας για το Σύμπαν, όπως αναφέρει δημοσίευμα του BBC. Αν υπάρχει ένατος πλανήτης στο ηλιακό μας σύστημα –κάτι που εικάζουν οι αστρονόμοι– το εν λόγω τηλεσκόπιο θα τον εντοπίσει μέσα στον πρώτο χρόνο λειτουργίας του.

Είναι σε θέση να ανιχνεύσει φονικούς αστεροειδείς σε απόσταση βολής από τη Γη και να χαρτογραφήσει τον Γαλαξία μας, ενώ μπορεί να απαντήσει και σε κρίσιμα ερωτήματα σχετικά με τη σκοτεινή ύλη – τη μυστηριώδη ουσία που αποτελεί το μεγαλύτερο τμήμα του σύμπαντος. Πρόκειται για την αρχή μιας συνεχούς δεκαετούς έρευνας, με την κινηματογράφηση του νότιου νυχτερινού ουρανού.

Το Ηνωμένο Βασίλειο, βασικός εταίρος στην αστρονομική αυτή έρευνα, θα φιλοξενήσει κέντρα δεδομένων για την επεξεργασία των εξαιρετικά λεπτομερών στιγμιότυπων καθώς το τηλεσκόπιο σαρώνει τον ουρανό απαθανατίζοντας τα πάντα στο πέρασμά του. Το Βέρα Ρούμπιν μπορεί να δεκαπλασιάσει τον αριθμό των γνωστών αντικειμένων του ηλιακού μας συστήματος.

Το αστεροσκοπείο βρίσκεται μέσα στο Τσέρο Πατσόν, ένα βουνό των Χιλιανών Ανδεων που φιλοξενεί πολλά αστεροσκοπεία σε τοποθεσίες αφιερωμένες στην διαστημική έρευνα. Το ύψος, η ξηρασία και το σκοτάδι της περιοχής την κάνει ιδανική για την παρακολούθηση του ουρανού. Η διατήρηση του σκότους είναι τόσο σημαντική, που τα οχήματα πλησιάζουν το βουνό με σβηστά τα φώτα πορείας τους.

Εξίσου σκοτεινό είναι και το εσωτερικό του αστεροσκοπείου. Μια ολόκληρη μονάδα μηχανικών φροντίζει ώστε ο θόλος που περιβάλλει το τηλεσκόπιο –ο οποίος ανοίγει προς τον νυχτερινό ουρανό– είναι μονίμως σκοτεινός. Απενεργοποιούν πιθανά «αδέσποτα» φώτα LED που θα μπορούσαν να επηρεάσουν το αστρονομικό φως το οποίο συλλαμβάνει το τηλεσκόπιο στον νυχτερινό ουρανό.

Κεντρικός στόχος του Βέρα Ρούμπιν είναι να κατανοήσει την ιστορία του σύμπαντος, μέσω της καταγραφής αμυδρών γαλαξιών, ή εκρήξεων, σουπερνόβα που συνέβησαν πριν από δισεκατομμύρια χρόνια. Για να συμβεί αυτό, απαιτούνται πολύ ευκρινείς φωτογραφίες, οπότε κάθε λεπτομέρεια του σχεδιασμού του αστεροσκοπείου παρουσιάζει παρόμοια ακρίβεια.

Αυτό επιτυγχάνεται μέσω του μοναδικού σχεδιασμού τριών κατόπτρων. Το φως εισέρχεται στο τηλεσκόπιο από τον νυχτερινό ουρανό, χτυπά τον κύριο καθρέφτη (διαμέτρου 8,4 μέτρων), ανακλάται στον δευτερεύοντα καθρέφτη (3,4 μέτρων) και ακολούθως σε έναν τρίτο (4,8 μέτρων) πριν εισέλθει στην κάμερα του. Τα τρία κάτοπτρα πρέπει να διατηρούνται σε άψογη κατάσταση – ακόμη και μια κουκκίδα σκόνης μπορεί να αλλοιώσει την ποιότητα της εικόνας.

Η υψηλή ανακλαστικότητα και η ταχύτητα της ανωτέρω διαδικασίας επιτρέπουν στο τηλεσκόπιο να συλλαμβάνει πολύ φως – κάτι πολύ σημαντικό για την παρατήρηση συμβάντων που προέρχονται από το πολύ μακρινό παρελθόν. Η κάμερα στο εσωτερικό του τηλεσκοπίου θα καταγράφει τον νυχτερινό ουρανό για δέκα χρόνια κάθε τρεις ημέρες, ώστε να ολοκληρώσει την επονομαζόμενη «Κληρονομική Ερευνα Χώρου και Χρόνου».

Με διαστάσεις 1,65×3 μέτρα και βάρος 2.800 κιλών, η κάμερα παρέχει ευρύ οπτικό πεδίο. Θα καταγράφει μια εικόνα περίπου κάθε 40 δευτερόλεπτα για 8-12 ώρες τη νύχτα, χάρη στην ταχεία επανατοποθέτηση του κινούμενου θόλου και της βάσης του τηλεσκοπίου. Με ανάλυση 3.200 μεγκαπίξελ (67 φορές πιο ευκρινής από τα σύγχρονα κινητά τηλέφωνα), μπορεί να απαθανατίσει μια μπάλα του γκολφ στη Σελήνη – ενώ θα απαιτούνταν 400 οθόνες Ultra HD για την προβολή της.

Εκατοντάδες επιστήμονες σε όλο τον κόσμο θα αναλύουν τη ροή δεδομένων ειδοποιήσεων – η οποία αναμένεται να αγγίζει τις 10 εκατομμύρια κάθε νύχτα. Η έρευνα θα επικεντρωθεί σε τέσσερις τομείς – τη χαρτογράφηση αλλαγών στον ουρανό ή παροδικών αντικειμένων, το σχηματισμό του Γαλαξία, τη χαρτογράφηση του Ηλιακού Συστήματος, και την κατανόηση της σκοτεινής ύλης, δηλαδή του τρόπου σχηματισμού του Σύμπαντος.

Αλλά το σημαντικότερο ατού του τηλεσκοπίου είναι η σταθερότητά του. Θα ερευνά τις ίδιες περιοχές ξανά και ξανά και κάθε φορά που θα ανιχνεύει μια αλλαγή, θα ειδοποιεί τους επιστήμονες. Παράλληλα, όμως, είναι σε θέση να ανιχνεύσει επικίνδυνα αντικείμενα που ξαφνικά περιπλανώνται κοντά στη Γη, όπως αστεροειδείς σαν τον YR4 – για τον οποίο υπήρχαν ανησυχίες στις αρχές της χρονιάς ότι ίσως βρισκόταν σε πορεία σύγκρουσης με τον πλανήτη μας.

Τα πολύ μεγάλα κάτοπτρα της κάμερας θα βοηθήσουν τους επιστήμονες να ανιχνεύσουν το αμυδρό φως και τις παραμορφώσεις που εκπέμπονται από αυτά τα αντικείμενα – και να τα παρακολουθούν καθώς κινούνται με ταχύτητα μέσα στο Διάστημα. Μέχρι στιγμής, τα περισσότερα δεδομένα από τα αστέρια ανάγονται σε περίπου 163.000 έτη φωτός στο παρελθόν, αλλά η Βέρα Ρούμπιν μπορεί να εντοπίσει δεδομένα που συνέβησαν μέχρι και πριν από 1,2 εκατομμύρια έτη φωτός.

Ακόμα πιο εντυπωσιακή είναι η πιθανότητα το τηλεσκόπιο να είναι αρκετά ισχυρό ώστε να λύσει επιτέλους ένα μακροχρόνιο μυστήριο σχετικά με την πιθανή ύπαρξη του Ενατου Πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος. Το αντικείμενο θα μπορούσε να βρίσκεται σε απόσταση έως και 700 φορές μεγαλύτερη από την απόσταση μεταξύ Γης και Ηλίου – πολύ πέρα ​​από την εμβέλεια άλλων επίγειων τηλεσκοπίων.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News