«Ενας αρχαίος χριστιανικός οικισμός, φύλακας θρύλων και θησαυρών, κινδυνεύει να γίνει μαζικός τουριστικός προορισμός. Το αιγυπτιακό σχέδιο περί κατασκευής πολυτελούς ξενοδοχείου στο Σινά απειλεί να υπονομεύσει την απομόνωση της μονής της Αγίας Αικατερίνης. Αν αυτό το σχέδιο υλοποιηθεί, ένα από τα λίγα μέρη που έχουν διασωθεί από τον μαζικό τουρισμό και διαφυλάττουν τη διαχρονική αρχαιότητα, ένας τόπος ιερός για τρεις θρησκείες, θα δει θορυβώδη πλήθη με σορτ και σαγιονάρες στις πλαγιές ενός λόφου βυθισμένου στον μύθο: στο Ορος Σινά.

»Αλήθεια είναι ότι και τώρα γίνονται εκδρομές εκεί από το Σαρμ ελ-Σέιχ της Ερυθράς, ωστόσο η μονή έχει παραμείνει προορισμός για λίγους και εκλεκτούς. Το resort είναι προς το παρόν ημιτελές, όμως το γεγονός ότι συζητείται επίμονα προκαλεί ήδη κάποια ανησυχία». Ο παλαίμαχος δημοσιογράφος Κοράντο Αουτζίας (Corrado Augias) έγραψε τα παραπάνω στη Repubblica, ενημερώνοντας τους αναγνώστες του ότι και αυτός επισκέφθηκε τη μονή προσφάτως.

«Το μοναστήρι εμφανίζεται ξαφνικά στον επισκέπτη, στη μέση μιας ερήμου από άμμο και πέτρα, γρανιτένιους λόφους που κοκκινίζουν στον ήλιο, δρόμους καραβανιών και χωριά βεδουίνων», γράφει. «Το μοναστηριακό οικοδομικό σύμπλεγμα είναι πυκνό και αποτελείται από διάφορα κτίρια. Περιβάλλεται, δε, από τείχη. Αυτά τα τείχη έχουν αντισταθεί σε διάφορες επιθέσεις κατά τη διάρκεια των αιώνων».

«Η μόνη είσοδος είναι ένα στενό πέρασμα κάτω από μια καμάρα», συνεχίζει ο Αουτζίας. «Μόλις εισέλθετε στον χώρο μεταφέρεστε πίσω στον χρόνο: παρεκκλήσια, μοναστικά κελιά, διοικητικά κτίρια, μια εξαιρετική βιβλιοθήκη, μια ελληνορθόδοξη εκκλησία απέραντης ομορφιάς και μεγαλοπρέπειας, ακόμη και ένα τζαμί. Το καμπαναριό και ο μιναρές στέκονται δίπλα δίπλα. Η ονομασία του μοναστηριού θυμίζει την Αικατερίνη, το ευσεβές κορίτσι που γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια στα τέλη του 3ου μ.Χ. αιώνα».

Η Αικατερίνη, μας πληροφορεί ο ιταλός δημοσιογράφος, έχοντας προσηλυτιστεί στον χριστιανικό Θεό, αρνήθηκε να θυσιάσει σε άλλες θεότητες και καταδικάστηκε στο βασανιστήριο του τροχού. «Κατά τη διάρκεια της εκτέλεσής της, όμως, ο τροχός και οι βασανιστές της την αποκεφάλισαν. Ο θρύλος λέει ότι το σώμα της εξαφανίστηκε και ότι άγγελοι το μετέφεραν στην κορυφή του βουνού όπου, τρεις αιώνες αργότερα, το ανακάλυψαν κάποιοι μοναχοί».

Αυτά είναι, βέβαια, θρύλοι, σχολιάζει ο ίδιος. «Ομως μέρη σαν και αυτό υποβάλλουν την αξιοπιστία στον επισκέπτη. Κάθε πέρασμα, κάθε εσοχή, τα πάντα φιλτράρονται από ένα ιλιγγιώδες παρελθόν. Στον Μωυσή, που είχε εγκαταλείψει την Αίγυπτο επικεφαλής του λαού του, ο Θεός αποκαλύφθηκε εδώ με το θαύμα της καιομένης βάτου. Στο Σινά έλαβε τις δέκα εντολές, γραμμένες απευθείας από το “δάχτυλο του Θεού” στις πέτρινες πλάκες.

»Πέρασαν αιώνες και το 326 μ.Χ. η Ελένη, μητέρα του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου, πιστή στην παράδοση της καιομένης βάτου, έκτισε ένα παρεκκλήσι στο σημείο για να τιμήσει αυτό το θαύμα. Πέρασαν και άλλοι αιώνες και το 527 ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός διέταξε την προσθήκη ενός μοναστικού πυρήνα στο παρεκκλήσι, που ονομάστηκε Μονή της Μεταμορφώσεως λόγω του μεγάλου ψηφιδωτού στον ναό. Πέρασε άλλος ένας αιώνας και, λίγο πριν το 600, ο πολύ νεαρός Μωάμεθ βρήκε καταφύγιο εκεί».

«Ισως μόνο στη Ρώμη υπάρχουν μέρη σαν αυτό, τόσο βυθισμένα στην Ιστορία», συνεχίζει ο ιταλός δημοσιογράφος. «Το σύγχρονο θαύμα είναι ότι σε αυτό το κομμάτι του παρελθόντος, που διατηρείται άθικτο, υπάρχει μια βιβλιοθήκη πρωτοφανούς πλούτου. Οταν την επισκέφθηκα την διηύθυνε ένας μοναχός από το Τέξας, ο Ιουστίνος. Εκεί φυλάσσονται 3.300 πρωτότυπα χειρόγραφα και 7.000 αρχαία έντυπα βιβλία, τα σημαντικότερα μετά από εκείνα της βιβλιοθήκης του Βατικανού».

«Χάρις στις συνεισφορές αρκετών ιδρυμάτων, κυρίως αμερικανικών, οι εγκαταστάσεις έχουν ανακαινιστεί και έχουν εξοπλιστεί με ράφια και αρχειοθήκες που προστατεύουν τα έργα από το φως και την επικίνδυνη σκόνη της ερήμου», σημειώνει στη Repubblica o Κοράντο Αουτζίας. «Το σύστημα πυρασφάλειας δεν χρησιμοποιεί πίδακες νερού, αλλά αδρανή αέρια που καταστέλλουν τις φλόγες αφαιρώντας οξυγόνο. Μεταξύ των εγγράφων που διατηρούνται ήταν κάποτε και ο διάσημος Σιναϊτικός Κώδικας, του 4ου αι., γραμμένος στα ελληνικά, ο οποίος περιέχει την παλαιότερη έκδοση της Βίβλου.

»Τώρα στη μονή Σινά υπάρχει μόνο ένα αντίγραφό του, διότι το πρωτότυπο βρίσκεται στο Λονδίνο, ως αποτέλεσμα μιας ιστορίας που αξίζει επίσης να ειπωθεί. Τον Κώδικα ανακάλυψε ο Γερμανός Κονσταντίν φον Τίσεντορφ, αφού βρήκε μερικά φύλλα του σε ένα καλάθι. Ο μοναχός τού είπε ότι ήταν άχρηστο υλικό που επρόκειτο να χρησιμοποιηθεί ως προσάναμμα στον φούρνο».

Σε αρκετές επισκέψεις του κατόπιν, συνεχίζει ο Αουτζίας, «ο Τίσεντορφ κατάφερε να ανακαλύψει και να σώσει μεγάλο μέρος του υπολοίπου και, ξεπερνώντας την δυσπιστία των μοναχών, το έστειλε σε ένα άλλο ορθόδοξο μοναστήρι, στο Κάιρο, από όπου το ανεκτίμητο κείμενο εστάλη ως δώρο στον τσάρο της Ρωσίας. Για αρκετές δεκαετίες το χειρόγραφο φυλασσόταν στη Ρωσική Εθνική Βιβλιοθήκη, στην Αγία Πετρούπολη, όμως το 1933 η Σοβιετική Ενωση το πούλησε στη Βρετανική Βιβλιοθήκη για 100.000 λίρες».

Οι μοναχοί της Αγίας Αικατερίνης συνεχίζουν να υποστηρίζουν, δικαίως μάλλον, σύμφωνα με τον Αουτζίας, ότι οι Βρετανοί έκλεψαν τον πολύτιμο Κώδικα. «Μία άλλη συναρπαστική ιστορία αφορά τα βυζαντινά ψηφιδωτά της εκκλησίας, εποχής Ιουστινιανού (6ος αι.). Μια ομάδα ιταλών συντηρητών, με επικεφαλής τον Ρομπέρτο ​​Νάρντι, τα διέσωσε ύστερα από πέντε χρόνια εξαιρετικά περίπλοκης εργασίας.

»Στο ψηφιδωτό κυριαρχεί η Μεταμόρφωση του Σωτήρος, περιτριγυρισμένη από τις μορφές του Μωυσή, του προφήτη Ηλία και των αγίων Ιωάννη, Ιακώβου και Πέτρου. Τα ψηφιδωτά δημιουργήθηκαν ταυτόχρονα με την εκκλησία. Υστερα από 15 αιώνες, ωστόσο, η παραμέληση και η αιθάλη από τα κεριά τα είχαν καταπονήσει. Ηταν ένα παζλ αποτελούμενο από μισό εκατομμύριο πλακίδια, έκαστο των οποίων είχε μέγιστο μήκος 7-8 χιλιοστά».

Οταν ξεκίνησε η αποκατάσταση, έλειπαν περίπου 20.000 τεμάχια. «Ετσι», αναφέρει ο συντάκτης της Repubblica, «αντικαταστάθηκαν με νέα πλακίδια, όσο γινόταν πιο κοντά στα πρωτότυπα. Επρεπε να αντανακλούν το φως διαφορετικά κάθε ώρα της ημέρας, όπως ήθελαν οι βυζαντινοί μάστορες. Οι νέες ψηφίδες φτιάχτηκαν στη Βενετία, όπου ανθεί ακόμη η μακρά παράδοση της υαλουργίας.

»Υπό την τεχνική διεύθυνση της Κιάρα Τζίτζολα, η οποία επίσης εκπαιδεύτηκε στην ιταλική σχολή αποκατάστασης, οι ψηφίδες επανατοποθετήθηκαν, στερεώθηκαν μία προς μία με σταγόνες ασβέστη και καταγράφηκαν, έτσι ώστε ο θεατής να μπορεί να ελέγξει, αν θέλει, ποιες ψηφίδες αντικαταστάθηκαν και σε ποια σημεία».

Ο Κοράντο Αουτζίας κλείνει το διαφωτιστικό άρθρο του στη Repubblica ως εξής: «Θα μπορούσε κανείς να συνεχίσει και με άλλες ιστορίες από τη μονή Σινά, με άλλες λεπτομέρειες, αλλά καμία ιστορία δεν μπορεί να συγκριθεί με την απερίγραπτη ατμόσφαιρα αυτού του συγκροτήματος που χαρακτηρίζεται από τη σιωπή, την κοκκινωπή λάμψη του βουνού στο λιόγερμα, από το προσεκτικό βήμα των μοναχών, από την ψαλμωδία τους στο λυκόφως. Μορφές που φαίνεται να έχουν αναδυθεί από ένα παρελθόν όπου η Ιστορία και ο θρύλος, η πίστη και τα πολιτικά γεγονότα είναι θαυματουργά συνυφασμένα, καταλήγει ο Αουτζίας. Ομως χρειάζονται ελάχιστα για να θρυμματιστούν τα πάντα.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News