Σε μια Μέση Ανατολή που είναι σε μόνιμη κατάσταση τρικυμίας, η δολοφονία του Κασέμ Σουλεϊμανί, αρχηγού των επίλεκτων μονάδων των Φρουρών της Επανάστασης,  από τις ΗΠΑ ήλθε να αναδιατάξει ένα τοπίο ρευστό και ευμετάβλητο.

Οι αναλυτές συνομολογούν – με δεδομένη και τη σφοδρή αντίδραση του Ιράν στον θάνατο του κορυφαίου αξιωματούχου του – ότι θα πρέπει να περιμένουμε όξυνση της έντασης, αλλά σε μια κλίμακα που δεν μπορούμε να προσδιορίσουμε εύκολα.

Στον πανίσχυρο υποστράτηγο είχαν δοθεί με τον χρόνο μυθικές διαστάσεις, αποτελεσματικού ηγέτη, διπλωμάτη που με την πειθώ, το παζάρι, ακόμη και την δωροδοκία πετύχαινε αυτό που ήθελε, αλλά και του σκληρού διώκτη.

Είναι, λοιπόν, δύσκολο να εκτιμήσει κανένας τις επιπτώσεις, γράφει σε ανάλυσή του στην ισραηλινή εφημερίδα Haaretz ο Ανσελ Πφέφερ, ο οποίος καταθέτει τέσσερα κρίσιμα ερωτήματα που χρήζουν απάντησης, δύο για το Ιράν και δύο για τις ΗΠΑ.

Θα εγκαταλείψει το Ιράν την προσεκτική του στάση;

Από το τέλος της δεκαετίας του ’80, μετά τον πόλεμο με το Ιράκ, η Τεχεράνη άρχισε να αποφεύγει την κατά μέτωπο αντιπαράθεση με τους αντιπάλους της. Επένδυσε στον ασύμμετρο πόλεμο και τον πόλεμο δι’ αντιπροσώπων – εν πολλοίς σε αυτά διέπρεψε και ο Σουλεϊμανί.

Ο ισραηλινός αναλυτής εκτιμά ότι απόντος του  Σουλεϊμανί και με δεδομένο τον τεράστιο θυμό από την ενέργεια των ΗΠΑ, η Τεχεράνη μπορεί να αλλάξει στάση. Στόχοι αμερικανικοί ή σαουδαραβικοί υπάρχουν πολλοί, αλλά πλέον η Τεχεράνη αντί να χρησιμοποιεί τη Χεζμπολάχ ή τους υεμένιους Χούτι μπορεί να εμπλέξει τη Δύναμη Κουντς που διοικούσε επί εικοσαετία ο Σουλεϊμανί.

Πώς θα επηρεάσει η δολοφονία την ισχύ του Ιράν;

Αποσταθεροποίηση στο Ιράκ, αναδιοργάνωση της Χεζμπολάχ, στήριξη και ενίσχυση του Μπασάρ αλ Ασαντ στη Συρία. Τα κατορθώματα με τα οποία πιστωνόταν ο Σουλεϊναμί δεν θα καθόλου εύκολο να επαναληφθούν.

Οι συνεργάτες του, όπως επισημαίνει ο Πφέφερ, είναι ικανοί αλλά κανένας δεν είχε το δίκτυο επαφών του στη Μέση Ανατολή, ενώ κανένας δεν εμπνέει δέος από την παρουσία του, όπως ο εκλιπών. Εν τω μεταξύ, η απουσία του θα επηρεάσει και την Τεχεράνη, καθώς το δυσαναπλήρωτο κενό που αφήνει είναι επίσης κενό επιρροής και ισχύος στο σύστημα εξουσίας του Ιράν.

Τι προσπαθούσε να πετύχει ο Τραμπ;

Στην άλλη άκρη του Ατλαντικού οι απορίες εστιάζονται στην αποκρυπτογράφηση της επιλογής της Ουάσινγκτον να προχωρήσει στη δολοφονία.

Ενώ λοιπόν ο Ντόναλντ Τραμπ επέλεξε να μην απαντήσει σε προκλήσεις όπως οι επιθέσεις σε τάνκερ στον Περσικό ή την κατάρριψη του αμερικανικού drone, και ενώ έκανε στην Τεχεράνη το μεγάλο δώρο της αποχώρησης από τη Συρία, τώρα κάνει στροφή 180 μοιρών. Ή, έστω, έτσι εμφανίζεται.

Υποτίθεται ότι ο Σουλεϊμανί έγινε στόχος για να μην γίνουν και νέες επιθέσεις κατά αμερικανικών στόχων. Ηταν όμως στρατηγικού χαρακτήρα κίνηση ή απλώς η ευκαιρία να εξοντωθεί ένα τόσο σημαντικό πρόσωπο; Δύσκολο λοιπόν να πει κανένας αν η εντολή της δολοφονίας από τον πρόεδρο ήταν απόφαση της στιγμής ή μέρος ευρύτερου σχεδίου.

Υπάρχει κανένα σχέδιο  στην διακυβέρνηση Τραμπ;

Το επιτελείο εθνικής άμυνας του Τραμπ είναι αποδυναμωμένο ακριβώς λόγω του παρορμητικού χαρακτήρα του προέδρου. Ο σκληρός, αλλά πολύπειρος, Τζον Μπόλτον εκπαραθυρώθηκε· ήταν ένας από τους λίγους που θα μπορούσαν να «πατήσουν πόδι» και να σταματήσουν τον πρόεδρο.

Ο Τραμπ μπορεί να κάνει το σφάλμα να μπει σε πόλεμο με το Ιράν χωρίς σχέδιο. Αλλά ακόμη και αν δεν μπει, παρατηρεί ο Πφέφερ, η απεμπλοκή μπορεί να αποδειχθεί εξίσου καταστροφική για τα συμφέροντα της χώρας του.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News