Το καλοκαίρι του 1849 η Αυστρία φέρεται να έστειλε περίπου 200 αερόστατα με εκρηκτικά προς την αποσχισθείσα δημοκρατία της Βενετίας. Ορισμένα δεν κατάφεραν να ρίξουν τα θανατηφόρα φορτία τους, ενώ πολλά έπεσαν σε λάθος σημείο. Ωστόσο η Βενετία παραδόθηκε μετά από αυτό που συχνά περιγράφεται ως η πρώτη επίθεση με drones στα παγκόσμια χρονικά.

Περισσότερα από 175 χρόνια αργότερα, τα drones αλλάζουν την πορεία των πολέμων, όπως πρόσφατα στη σύγκρουση μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, και προκαλούν ευρύτερες αναταραχές, ανέφεραν οι Financial Times.

Η Πολωνία, η Δανία, η Σουηδία, η Ολλανδία, η Γερμανία και το Βέλγιο έχουν όλες αναφέρει εισβολές στον εναέριο χώρο τους φέτος. Η Ρωσία είναι ο κύριος ύποπτος, αλλά βέβαια το Κρεμλίνο αρνείται κάθε εμπλοκή.

Η ΕΕ και το ΝΑΤΟ εξετάζουν τώρα το ενδεχόμενο δημιουργίας ενός «τείχους drone», αλλά δεν έχουν δοθεί πολλές εξηγήσεις για το τι είναι και πώς θα λειτουργεί. Δεν πρόκειται βέβαια για ένα συμπαγές τείχος, αλλά για ένα πλέγμα υφιστάμενων τεχνολογιών –ραντάρ, ακουστικοί και υπέρυθροι αισθητήρες, συσκευές παρεμβολής ραδιοσυχνοτήτων, αντιαεροπορικά drones και λέιζερ– για την ενίσχυση του ευρωπαϊκού εναέριου χώρου.

Υπάρχουν πολλών ειδών drones ή μη επανδρωμένα αεροσκάφη: από συσκευές στο μέγεθος εντόμου, που βουίζουν πάνω από το κεφάλι του στόχου, έως στρατιωτικά αναγνωριστικά αεροσκάφη που πετούν σε ύψος αρκετών χιλιομέτρων.

Τα drones μπορεί να πιλοτάρονται εξ αποστάσεως από χειριστές ή να πλοηγούνται αυτόνομα. Μπορούν να ρίχνουν βόμβες, να συντρίβονται σε στόχους ή να συλλέγουν πληροφορίες. Και μόνο η παρουσία τους αρκεί για να κλείσουν αεροδρόμια και ευαίσθητοι χώροι, προκαλώντας οικονομική ζημιά και υπονομεύοντας την εμπιστοσύνη του κοινού.

Οι δυσκολίες ενός «τείχους drone»

«Τείχος drone» είναι ένα αμυντικό σύστημα που αποτελείται από ένα συνονθύλευμα τεχνολογιών που έχουν τη δυνατότητα να τα ανιχνεύουν, να τα παρακολουθούν και να τα αντιμετωπίζουν.

Το ραντάρ μπορεί να εντοπίσει drones σε μεσαίο έως μεγάλο υψόμετρο σε καθαρό ουρανό, αλλά δυσκολεύεται σε υψόμετρα κάτω από περίπου 50 μέτρα, σύμφωνα με τον Γουέισι Γκούο, ερευνητή τεχνολογίας drones, που διευθύνει το Κέντρο για Ασφαλή και Συνδεδεμένη Αυτονομία στο Πανεπιστήμιο Κράνφιλντ στο Ηνωμένο Βασίλειο και συνεργάζεται με εταιρείες όπως η Saab.

Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι τα πουλιά, τα δέντρα και τα κτίρια αποτελούν χαμηλά εμπόδια.

Οι κάμερες υψηλής ανάλυσης και οι ακουστικοί αισθητήρες μπορούν να δουν και να ακούσουν drones σε ακτίνα 5 χλμ., ενώ τα ραδιοσήματα γίνονται επίσης ανιχνεύσιμα. Τα αεροδρόμια είναι εξοπλισμένα για να τα εντοπίζουν, αλλά η εγκατάσταση παρόμοιων ανιχνευτών κατά μήκος της τεράστιας ανατολικής πλευράς της Ευρώπης θα ήταν δαπανηρή.

Επιπλέον, ένα τέτοιο δίκτυο θα εξακολουθούσε να είναι διαπερατό. Τα σμήνη drones που πετούν σε μια χώρα μπορούν να ελεγχθούν με χρήση δικτύων Starlink και 5G, από έναν μόνο χειριστή που βρίσκεται στο εξωτερικό, ο οποίος είναι σε θέση να εκδίδει εντολές σε πραγματικό χρόνο με τη βοήθεια Τεχνητής Νοημοσύνης για να αλλάξει τη στρατηγική εν πτήσει.

Ενα τείχος drone που εστιάζει σε εξωτερικές απειλές κινδυνεύει επίσης να παραβλέψει μυστικές επιχειρήσεις από το εσωτερικό. Ωστόσο η Ευρώπη έχει ένα ατού: την εμπειρία που απέκτησε η Ουκρανία στην αντιμετώπιση των ρωσικών εισβολών, η οποία δημιούργησε μια «συμμαχία drone» αξίας έξι δισ. ευρώ μεταξύ ΕΕ και Ουκρανίας.

Μια σωστή εκτίμηση των απειλών μπορεί να βοηθήσει, σύμφωνα με τους ειδικούς. Τα σμήνη των drones εκτοξεύονται κυρίως από αεροπορικές βάσεις, είπε ο Γκούο στους FT, οπότε η ταξινόμηση των κινδύνων περιλαμβάνει την ιεράρχηση ορισμένων σημείων προσέγγισης και διαδρόμων πτήσης προς στρατηγικά σημαντικές τοποθεσίες.

Οι διαδρομές που ακολουθούν μπορούν επίσης να αποκαλύψουν χρήσιμες πληροφορίες. «Αν δείτε ένα drone να κάνει κύκλους για να εξοικονομήσει καύσιμα, πιθανότατα είναι εκεί για να σας αποσπάσει την προσοχή», ανέφερε ο Γκούο. «Αλλά αν περιφέρεται στο παρασκήνιο περιμένοντας την κατάλληλη στιγμή, αυτό είναι πιθανότατα πιο επικίνδυνο», πρόσθεσε.

Ο Ναμπίλ Αούφ, καθηγητής ρομποτικής στο City St George’s, πανεπιστήμιο του Λονδίνου, ο οποίος εργάζεται σε προγράμματα drones του ΝΑΤΟ, είπε στους FT ότι η ταξινόμηση των drones είναι επίσης ζωτικής σημασίας: τα βαρύτερα οχήματα ενδέχεται να υποδηλώνουν οπλισμό.

Μετά την ανίχνευση, τα drones πρέπει να παρακολουθούνται – ένα πιο δύσκολο έργο αν είναι επικαλυμμένα με βαφή απόκρυψης (η οποία απορροφά το ραντάρ) ή αν ο κινητήρας είναι σβηστός. Τα σμήνη μπορούν επίσης να διασκορπιστούν και να ανασχηματιστούν, χωρίζοντας έναν στόχο σε πολλούς και προσθέτοντας σύγχυση.

Στη συνέχεια υπάρχουν αντίμετρα: παρεμβολή ραδιοσημάτων για να σταματήσει να λειτουργεί ένα παράνομο drone (αν και τα drones που ελέγχονται από οπτικές ίνες είναι απρόσβλητα), σύλληψή του με δίχτυα, σύγκρουση με ένα βαρύτερο drone ή κατάρριψή του.

Αυτόν τον μήνα το υπουργείο Αμυνας του Ηνωμένου Βασιλείου ανακοίνωσε ότι τα αντιτορπιλικά πλοία του Βασιλικού Ναυτικού θα εξοπλιστούν με το DragonFire, ένα σύστημα λέιζερ κατά των drones.

Η ολλανδική και η ελβετική αστυνομία προσπάθησαν ακόμη και να χρησιμοποιήσουν αετούς για να ρίξουν drones, αλλά σύμφωνα με πληροφορίες εγκατέλειψαν το πρόγραμμα λόγω αναποτελεσματικότητας.

Μια σημαντική πρόκληση για ένα αποτελεσματικό τείχος κατά των drones θα είναι η διαλειτουργικότητα, είπε στους Financial Times ο Αούφ, η οποία απαιτεί συντονισμό πέρα από τα σύνορα: «Αυτό σημαίνει κοινή χρήση τεχνικών προτύπων, τυποποιημένες και ασφαλείς επικοινωνίες μεταξύ συμμάχων, πλατφορμών και συστημάτων, καθώς και διεξαγωγή κοινών ασκήσεων».

Ο συντονισμός αυτός, σημείωσε, είναι θέμα πολιτικής και διπλωματίας – όχι τεχνολογίας. Στην πραγματικότητα, η διεθνής ενότητα που απαιτείται για την κατασκευή ενός τείχους κατά των drones μπορεί να αποδειχθεί εξίσου αποτρεπτική με το ίδιο το τείχος.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News