Λίγες μόλις ώρες μετά τη συμφωνία αγοράς τουρκικών μη επανδρωμένων Bayraktar TB2 από την Αλβανία και τη δήλωση του αλβανού πρωθυπουργού Εντι Ράμα: «είμαστε περήφανοι που είμαστε στην ίδια πλευρά με τον Ερντογάν», ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, «κάρφωσε» ενώπιον της ομολόγου του της Αλβανίας, Ολτα Τσάσκα, την Τουρκία για την επιρροή που ασκεί στα Τίρανα και στην ευρύτερη περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων.

Στη συνέντευξη Τύπου με την αλβανίδα ομόλογό του στα Τίρανα, ο κ. Δένδιας σημείωσε την παρουσία αναθεωρητικών δυνάμεων που, όπως είπε,  θέλουν να επιστρέψουμε σε άλλες εποχές και αντιλήψεις και να επηρεάσουν τα Δυτικά Βαλκάνια, με στόχο όχι μόνο τη συνεργασία, αλλά για να δημιουργήσουν ζώνες επιρροής, οι οποιες «δεν συνάδουν ούτε με το ευρωπαϊκό acquis, ούτε με την ευρωπαϊκή προοπτική, ούτε με τις ευρωπαϊκές αξίες».

Συναντήθηκα σήμερα με την ΥΠΕΞ Αλβανίας, O.Xhaçka. Σε συνέχεια των πρόσφατων συνομιλιών στην Αθήνα, στις αρχές Δεκεμβρίου, στο επίκεντρο βρέθηκε η περαιτέρω ανάπτυξη????σχέσεων, η ??πορεία των Δυτ.Βαλκανίων, οι διεθνείς/περιφερειακές εξελίξεις,η ?? εισβολή σε?? & η Αν.Μεσόγειος. pic.twitter.com/a5q6AKzm3s

— Nikos Dendias (@NikosDendias) December 21, 2022

Κατά τα άλλα, στις κοινές του δηλώσεις με την κυρία Τσάσκα, μία ημέρα πριν από την επίσκεψη του Κυριάκου Μητσοτάκη στα μειονοτικά χωριά της Βορείου Ηπείρου, στη Δερβιτσάνη, τη Λιβαδειά και τη Χειμάρρα, ο υπουργός Εξωτερικών μίλησε για ταύτιση απόψεων ως προς την ανάγκη επιτάχυνσης του διαλόγου για την παραπομπή του ζητήματος της ΑΟΖ στη Χάγη.

Συζητήσαμε, είπε, για την επιτάχυνση του διαλόγου  «στη βάση της υφιστάμενης πολιτικής συμφωνίας επί της αρχής που συνάψαμε πριν από δύο χρόνια, ώστε να καταλήξουμε σε έναν συμβιβασμό που θα μας επιτρέψει να καταθέσουμε συνυποσχετικό στη Χάγη για την οριοθέτηση ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας».

Συζητήσαμε για την επιτάχυνση του διαλόγου της υφιστάμενης πολιτικής συμφωνίας στα Τίρανα, ώστε να μας επιτρέψει να καταθέσουμε συνυποσχετικό στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, για την οριοθέτηση AOZ & υφαλοκρηπίδας (δήλωση μετά τη συνάντηση με την ΥΠΕΞ ?? O. Xhaçka). pic.twitter.com/H1URwanLh1

— Nikos Dendias (@NikosDendias) December 21, 2022

Η συνάντηση Δένδια – Τσάσκα συνέπεσε χρονικά με τη «βόμβα» του πρώην πρωθυπουργού της Αλβανίας, Σαλί Μπερίσα, σε συνέντευξή του στο Euractiv, ότι η Τουρκία «παρενέβη» στη συμφωνία Αθηνών – Τιράνων του 2009 για την οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών και υφαλοκρηπίδας.

«Ο Εντι Ράμα ήταν αυτός που κατέθεσε μήνυση για τη συμφωνία στο Συνταγματικό Δικαστήριο. Η Τουρκία δεν ενδιαφέρθηκε ποτέ για αυτή τη συμφωνία και έκανε μια ισχυρή παρέμβαση [μετά την υπογραφή]», ανέφερε ο Σαλί Μπερίσα.

Το δικαστήριο έκρινε ομόφωνα τη συμφωνία άκυρη, επικαλούμενο διαδικαστικές και ουσιαστικές παραβιάσεις που αντιβαίνουν στο Σύνταγμα και το Δίκαιο της Θάλασσας.

«Το Συνταγματικό Δικαστήριο απέρριψε μια πολύ καλή συμφωνία», λέει ο Μπερίσα. «Μετά την ένσταση του Συνταγματικού Δικαστηρίου, είπα στην [ελληνική] κυβέρνηση ότι είμαι υποχρεωμένος να σεβαστώ την απόφαση. Αλλά είπα ότι πρέπει να πάμε στη Χάγη. Στην αρχή ήταν διστακτικοί, αλλά αργότερα το αποδέχθηκαν καθώς είδαν ότι ήμουν πολύ διαφανής».

Ο Ράμα «ήρθε στην κυβέρνηση και διαπραγματεύτηκε με την ελληνική κυβέρνηση παραβιάζοντας πλήρως την απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου και ολοκλήρωσαν τη συμφωνία. Στη συνέχεια, η Ελλάδα έφερε το νόμο στο κοινοβούλιο και το έθεσε στα 12 ναυτικά μίλια, όπως είναι το δικαίωμά της βάσει της Συνθήκης του Μοντέγκο Μπέι», περιέγραψε, για να προσθέσει: «Δεν ξέρω τι θα πει η Χάγη».

«Η Τουρκία είναι αναμφίβολα φίλος, εταίρος, αλλά με ένα δόγμα νεοοθωμανισμού που δεν θα δεχθώ», σημειώνει στη συνέχεια της συνέντευξής του Μπερίσα κληθείς να σχολιάσει τον ρόλο της Αγκυρας και την αυξανόμενη επιρροή της στα πολιτικά πράγματα της Αλβανίας (η επιρροή της Τουρκίας στην Αλβανία συνέχισε να αυξάνεται με την πάροδο των ετών, με σημαντικές επενδύσεις στην υγειονομική περίθαλψη, την εκπαίδευση, ακόμη και τη στέγαση, μετά τον καταστροφικό σεισμό του 2019 που σκότωσε 51 ανθρώπους και άφησε χιλιάδες άστεγους).

Στις αρχές Δεκεμβρίου, ο Ράμα αποκάλεσε την Τουρκία «καθοριστική δύναμη» σε συνέδριο στην Κωνσταντινούπολη. «Αυτό θέτει την Αλβανία εντελώς υπό», παρατήρησε ο Μπερίσα. «Η ‘καθοριστική δύναμη’ είναι η ΕΕ, το ΝΑΤΟ, οι ΗΠΑ σε θέματα ασφάλειας. Δεν έχω ακούσει ποτέ ότι η Τουρκία είναι καθοριστική δύναμη – περιφερειακή δύναμη, δεν έχω καμία αμφιβολία, αλλά καθοριστική – όχι», συμπλήρωσε στο σχόλιό του.

Κατά την παρουσία του στα Τίρανα, ο  Νίκος Δένδιας παρακάθησε σε γεύμα που του παρέθεσε ο Εντι Ράμα, ενώ  επίσης είναι προγραμματισμένο να επισκεφθεί το Αρσάκειο Ελληνοαλβανικό Κολλέγιο και το Αλβανοαμερικανικό σχολείο «Πρωταγωνιστές», το οποίο λειτουργεί υπό το ίδρυμα «Πνοή Αγάπης» της Ορθόδοξης Αυτοκέφαλης Εκκλησίας της Αλβανίας.

Aκολουθεί το πλήρες κείμενο των δηλώσεων του υπουργού Εξωτερικών μετά το πέρας των συνομιλιών με την ομόλογό του της Αλβανίας: Υπουργό Εξωτερικών της Αλβανίας

Είναι μεγάλη μου χαρά που βρίσκομαι πάλι, σήμερα, στα Τίρανα. Σε συναντώ εκ νέου μετά την επίσκεψή σου στην Αθήνα, νωρίτερα τον Δεκέμβρη, και, βεβαίως, μετά την επίσκεψη του Έλληνα Πρωθυπουργού στα Τίρανα πριν από λίγες μέρες. Η άφιξη μου σήμερα εδώ, στα Τίρανα, είναι το τελευταίο βήμα μετά τη συνάντηση μου με τον συνάδελφό μας Bujar Osmani στην Αθήνα και μετά το ταξίδι μου στο Βελιγράδι προχθές και στην Πρίστινα χθες. Αυτό δείχνει τη μεγάλη προτεραιότητα που δίνει η ελληνική κυβέρνηση, η κυβέρνηση Μητσοτάκη, στην γειτονιά της Ελλάδας, σε μία περιοχή τεράστιας σημασίας για εμάς. Και θέλω να είμαι σαφής, η σταθερότητα, η ευημερία, η ειρηνική συνύπαρξη, είναι για εμάς πρώτο ζητούμενο, καθώς και η ευρωπαϊκή προοπτική των Δυτικών Βαλκανίων. Είναι μια μεγάλη πρόκληση και πρέπει να την αντιμετωπίσουμε με επιτυχία.

Έχουμε μπροστά μας ένα πολύ συγκεκριμένο βήμα, πρέπει να πετύχουμε την αποκλιμάκωση της έντασης στο βόρειο Κόσοβο. Χρειάζεται όλοι να επιδείξουν πραγματισμό, εποικοδομητική στάση, να προβούν στις κινήσεις που πρέπει. Στις συναντήσεις που είχα και στην Πρίστινα, αλλά και στο Βελιγράδι, υπογραμμίστηκε η ανάγκη της συνέχισης του Διαλόγου Βελιγραδίου-Πρίστινας με στόχο να επιτευχθεί μια συνολική λύση.

Η σημερινή μας συνάντηση, βέβαια, εντάσσεται και στο πλαίσιο των συχνών και εποικοδομητικών μας επαφών. Σήμερα είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε και για τις διμερείς μας σχέσεις. Συζητήσαμε στο πολιτικό επίπεδο για ένα πολύ σημαντικό ζήτημα, την επιτάχυνση του διαλόγου στη βάση της υφιστάμενης πολιτικής συμφωνίας επί της αρχής που πετύχαμε εδώ, στα Τίρανα, πριν από δύο χρόνια, ώστε να καταλήξουμε σε έναν συμβιβασμό που θα μας επιτρέψει να καταθέσουμε συνυποσχετικό στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης για το θέμα της οριοθέτησης της ΑΟΖ και της υφαλοκρηπίδας.

Νομίζω ότι η επίλυση αυτού του ζητήματος, η επίλυση του εμπολέμου, και οι δύο άλλες συμφωνίες, οι συμφωνίες για την αποφυγή των συνοριακών επεισοδίων και για τη συντήρηση των μεθοριακών πυραμίδων, θα στείλει ένα μήνυμα προς τη διεθνή κοινότητα, ότι το Διεθνές Δίκαιο και το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας αποτελούν τη βάση για την επίλυση όλων των διακρατικών διαφορών. Αλλά, επίσης, νομίζω, όντας μια σημαντική προσέγγιση, θα ανοίξει ένα νέο, μεγάλο κεφάλαιο στις άριστες, αμοιβαίες, κοινές μας σχέσεις.

Και θα ήθελα να πω ότι αυτό το μήνυμα είναι ιδιαίτερα επίκαιρο. Γιατί, δυστυχώς, έχουν κάνει την εμφάνισή τους τάσεις αναθεωρητισμού και περιφρόνησης του Διεθνούς Δικαίου σε διάφορα σημεία του πλανήτη, έστω κι αν βρισκόμαστε στον 21ο αιώνα. Και το πιο εμφανές είναι η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.

Κατά τη συνάντησή μας συζητήσαμε, επίσης, για τον ρόλο που διαδραματίζει η Ελληνική Εθνική Μειονότητα εδώ στην Αλβανία, καθώς και η Αλβανική κοινότητα στην Ελλάδα. Είναι γέφυρες μεταξύ των δύο λαών μας. Και η πεποίθησή μου είναι ότι οι αυτές οι γέφυρες αποτελούν πολύτιμο συνδετικό κρίκο μεταξύ των δύο χωρών μας. Άλλωστε, η επίσκεψη του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη αύριο θα συμβάλει προς την κατεύθυνση αυτή.

Πέραν αυτών, και οι δύο επισημάναμε την ανάγκη εμβάθυνσης της συνεργασίας μας στο εμπόριο, στις επενδύσεις.

Συζητήσαμε για τη συνεργασία των χωρών μας και στον τομέα της προστασίας του περιβάλλοντος, ειδικά για την περίπτωση του ποταμού Βιόσα, του Αώου, όπως τον λέμε εμείς. Έχουμε ήδη συμφωνήσει, νομίζω, επί της αρχής, σε ένα πρόγραμμα προστασίας. Θα το ανακοινώσουν αργότερα, μέσα στο 2023, οι δύο Πρωθυπουργοί μας. Νομίζω είναι κάτι πολύ σημαντικό και είναι ένα πολύ χαρακτηριστικό παράδειγμα, το οποίο μπορεί να δημιουργήσει και μια περιβαλλοντική συνείδηση, ιδίως στις νέες γενιές.

Συζητήσαμε, όπως είναι φυσικό, για την ενέργεια. Μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, το πρόβλημα είναι πολύ μεγάλο. Αλλά η συνεργασία μεταξύ της Αλβανίας και της Ελλάδας στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας αποτελεί ένα εξαιρετικό παράδειγμα σχέσεων καλής γειτονίας.

Και, βέβαια, συμφωνήσαμε ότι υπάρχει εύφορο έδαφος για περισσότερες ελληνικές επενδύσεις στην Αλβανία.

Θα ήθελα, με την ευκαιρία, να σε ευχαριστήσω ξανά για το πολύ καλό επίπεδο συνεργασίας που έχουμε στον τομέα των υποψηφιοτήτων στα Ηνωμένα Έθνη.

Θα μου επιτρέψεις, αγαπητή Olta, να αναφερθώ στο σημείο αυτό στην ευρωπαϊκή προοπτική της Αλβανίας. Θα ήθελα να επαναλάβω ότι η Ελλάδα ανέκαθεν υπήρξε ένθερμος υποστηρικτής αυτής της προοπτικής. Υποστηρίζει, άλλωστε, σθεναρά, το είπα και προηγουμένως, την ενταξιακή προοπτική όλων των Δυτικών Βαλκανίων. Στο πλαίσιο, βεβαίως, μιας δίκαιης αιρεσιμότητας, αυστηρής αλλά δίκαιης.

Αυτό το μήνυμα μετέφερα στο Βελιγράδι, αυτό το μήνυμα μετέφερα στην Πρίστινα, αυτό το μήνυμα μετέφερα και στον συνάδελφό μας, τον Υπουργό Εξωτερικών της Βόρειας Μακεδονίας. Και θα ήθελα να επαναβεβαιώσω, από εδώ, από τα Τίρανα, την απόλυτη ετοιμότητα της χώρας μου να παράσχει κάθε ενταξιακή αρωγή στην Αλβανία σε κάθε τομέα που εσείς κρίνετε ότι σας είναι χρήσιμη.

Γιατί πιστεύουμε ότι αυτός ο δρόμος στην πραγματικότητα είναι μονόδρομος και αποκτά τεράστια σημασία στη σημερινή συγκυρία, κατά την οποία έχουν κάνει την εμφάνισή τους αναθεωρητικές δυνάμεις που επιθυμούν να επιστρέψουμε σε άλλους καιρούς, σε άλλες εποχές, σε άλλες αντιλήψεις. Και προσπαθούν οι αναθεωρητικές αυτές δυνάμεις να προσεγγίσουν τα Δυτικά Βαλκάνια με απώτερο στόχο, φοβάμαι, όχι τη συνεργασία, αλλά τη δημιουργία ζωνών επιρροής που δεν συνάδουν ούτε με το ευρωπαϊκό acquis, ούτε με την ευρωπαϊκή προοπτική, ούτε με τις ευρωπαϊκές αξίες.

Σε αυτό θεωρούμε ότι εμείς μπορούμε να βοηθήσουμε. Εννοώ στην αντιμετώπισή του. Γιατί το ευρωπαϊκό οικοδόμημα έχει εξασφαλίσει πρόοδο, σταθερότητα, ευημερία και συνεργασία στο μεγαλύτερο τμήμα της Ευρώπης για πολλές δεκαετίες. Με στέρεες βάσεις, νέες αρχές, το Διεθνές Δίκαιο και σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Για αυτό, λοιπόν, επαναλαμβάνω για τρίτη φορά ότι η ευρωπαϊκή προοπτική της Αλβανίας και των Δυτικών Βαλκανίων είναι μονόδρομος.

Αγαπητή κυρία Υπουργέ,

Αργότερα θα έχω την τιμή να παρακαθήσω σε γεύμα που θα μου παραθέσει ο Πρωθυπουργός Edi Rama. Ευχαριστώ για αυτή την ευγενική του χειρονομία. Είναι δείγμα των στενών μας σχέσεων.

Αργότερα θα επισκεφθώ το Αρσάκειο Ελληνοαλβανικό Κολέγιο, καθώς και το σχολείο «Πρωταγωνιστές» εδώ, στα Τίρανα. Θεωρώ ότι η λειτουργία των σχολείων αυτών αποτελεί ακόμη μία έκφανση των στενών δεσμών των δύο χωρών μας και στον τομέα της εκπαίδευσης.

Αγαπητή Olta,

Ευχαριστώ για άλλη μία φορά για τη θερμή σας φιλοξενία. Είναι χαρά μου να είμαι στα Τίρανα, προσβλέπω στην επόμενη συνάντησή μας σύντομα. Ελπίζω ότι θα έχω την ευκαιρία να σε φιλοξενήσω στην Αθήνα.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News