Τον περασμένο μήνα, ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Σκοτ Μπέσεντ είπε ότι «μερικές από τις πλουσιότερες οικογένειες της Ινδίας» επωφελούνται από τον πόλεμο στην Ουκρανία. Δεν ανέφερε ονόματα, αλλά δεν υπήρχε καμία αμφιβολία για το ποιον εννοούσε: τον δισεκατομμυριούχο Μουκές Αμπάνι.

Είναι ο πλουσιότερος άνθρωπος της Ασίας, με καθαρή περιουσία που εκτιμάται ότι ξεπερνά τα 100 δισεκατομμύρια δολάρια, και ο όμιλος εταιρειών του, Reliance Industries, εμπλέκεται σχεδόν σε κάθε πτυχή της καθημερινότητας στην Ινδία.

Το πετράδι στο στέμμα της αυτοκρατορίας του Αμπάνι είναι η εταιρεία που διυλίζει αργό πετρέλαιο σε προϊόντα καυσίμων, τα οποία τροφοδοτούν τις αυξανόμενες ενεργειακές ανάγκες της Ινδίας και εξάγονται σε όλο τον κόσμο.

Τα τελευταία χρόνια, η Reliance αγόρασε μεγάλο μέρος του αργού πετρελαίου της από τη Ρωσία σε μειωμένες τιμές, κάτι που ήταν ευεργετικό για τον Αμπάνι και σωτήριο για τη Μόσχα σε μια εποχή αυξανόμενης διεθνούς απομόνωσής της.

Τώρα, καθώς ο Ντόναλντ Τραμπ τιμωρεί την Ινδία για την αγορά ρωσικού πετρελαίου και απαιτεί από το Νέο Δελχί να διαφοροποιήσει τον ενεργειακό του εφοδιασμό, ο πιο ισχυρός μεγιστάνας της χώρας βρίσκεται στο επίκεντρο μιας διπλωματικής κρίσης.

Η Reliance έχει αγοράσει πετρέλαιο από τη Ρωσία αξίας περίπου 33 δισ. δολαρίων από την εισβολή στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022, ένα ποσό που δεν είχε αναφερθεί προηγουμένως και που αντιπροσωπεύει περίπου το 8% των πωλήσεων αργού πετρελαίου της Μόσχας κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, σύμφωνα με στοιχεία της αμερικανικής κυβέρνησης που δημοσίευσε η Washington Post.

«Αυτά είναι 33 δισεκατομμύρια δολάρια που πηγαίνουν στο Κρεμλίνο. Χρηματοδοτείτε τον πόλεμο», δήλωσε ο Τομ Κίτινγκ, διευθυντής του Κέντρου Χρηματοοικονομικών και Ασφάλειας στο Royal United Services Institute, μία βρετανική δεξαμενή σκέψης.

Σε μακροσκελή δήλωσή της στην αμερικανική εφημερίδα, η Reliance Industries ανέφερε ότι «οι αγορές ρωσικού πετρελαίου δεν αντικατοπτρίζουν πολιτική θέση σχετικά με τη σύγκρουση», προσθέτοντας ότι οι αγορές «πάντα συμμορφώνονταν πλήρως με τους διεθνείς κανονισμούς».

Από τον Νοέμβριο, τουλάχιστον 17 πετρελαιοφόρα που έχουν υποστεί κυρώσεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση ή τη Βρετανία λόγω των δεσμών τους με τον ρωσικό ενεργειακό τομέα, έχουν αγκυροβολήσει σε λιμάνι ιδιοκτησίας της Reliance στη Σίκα, στη δυτική πολιτεία Γκουτζαράτ, σύμφωνα με ναυτιλιακά δεδομένα και πληροφορίες ανοιχτής πηγής για πλοία, όπως ανέφερε η Washington Post.

«Οι κυρώσεις του Ηνωμένου Βασιλείου και της ΕΕ δεν έχουν εφαρμογή εκτός των εδαφών τους και ρητά δεν ισχύουν για οντότητες εκτός του Ηνωμένου Βασιλείου και της ΕΕ», ανέφερε η Reliance στην ανακοίνωσή της. «Για τον λόγο αυτό, η Reliance μπορεί να δέχεται τέτοια πλοία για την παράδοση πετρελαίου».

Το 2021, πριν από τη σύγκρουση, η Reliance αγόρασε ρωσικό πετρέλαιο αξίας μόλις 85 εκατ. δολαρίων, σύμφωνα με τα στοιχεία. Τον επόμενο χρόνο, καθώς η Ρωσία προσάρτησε ουκρανικές επαρχίες και βομβάρδισε μεγάλες πόλεις, το ποσό αυτό αυξήθηκε στα 5,5 δις. δολάρια.

Οι αγορές της Reliance κορυφώθηκαν το 2023, στα 11,7 δισεκατομμύρια δολάρια, πριν μειωθούν στα 9,8 δισεκατομμύρια δολάρια το 2024. Από την 1η Ιανουαρίου έως τις 12 Αυγούστου του τρέχοντος έτους, οι αγορές ρωσικού πετρελαίου της εταιρείας ανήλθαν σε 6,2 δισεκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με τους υπολογισμούς της Post, οι οποίοι επαληθεύτηκαν από δύο ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες.

Τα στοιχεία προσφέρουν την πιο ακριβή εικόνα μέχρι στιγμής για τον ρόλο της Reliance στο παγκόσμιο εμπόριο πετρελαίου της Μόσχας, το οποίο έχει βοηθήσει τον ρώσο πρόεδρο να αντέξει τις δυτικές κυρώσεις και να συνεχίσει την επίθεσή του στην Ουκρανία.

Τον περασμένο μήνα, ο Τραμπ δήλωσε ότι οι αγορές πετρελαίου από την Ινδία «τροφοδοτούν τη ρωσική πολεμική μηχανή» και διπλασίασε τον δασμολογικό συντελεστή της χώρας στο 50%.

Η κυβέρνηση της Ινδίας επισημαίνει ότι οι αγορές της δεν είναι παράνομες και σημειώνει ότι αξιωματούχοι των ΗΠΑ την ενθάρρυναν στο παρελθόν να αγοράσει ρωσικό αργό πετρέλαιο για να σταθεροποιήσει τις παγκόσμιες τιμές της ενέργειας.

The largest petroleum refinery on the planet, Reliance Jamnagar located in Western India. A whopping capacity of 1.2 million barrels per day, looks beautiful ngl. pic.twitter.com/Hbp4NgGrxm

— Coal Yuga Charioteer (@hindookissinger) November 18, 2023

Το υπουργείο Εξωτερικών της Ινδίας δήλωσε ότι οι δασμοί του Τραμπ είναι «άδικοι, αδικαιολόγητοι και παράλογοι» και ότι οι αγορές ρωσικού πετρελαίου από τη χώρα «βασίστηκαν σε παράγοντες της αγοράς».

Οσον αφορά τον Αμπάνι, στενό σύμμαχο του ινδού πρωθυπουργού Ναρέντρα Μόντι, δεν έχει σχολιάσει, καθώς οι σχέσεις μεταξύ ΗΠΑ και Ινδίας έφτασαν στο χαμηλότερο σημείο τους εδώ και δεκαετίες.

Αμερικανοί διαπραγματευτές βρέθηκαν στο Νέο Δελχί την περασμένη εβδομάδα για να δρομολογήσουν τις εμπορικές συνομιλίες που είχαν σταματήσει, αλλά το ρωσικό πετρέλαιο παραμένει ένα σημαντικό εμπόδιο.

Ο Τραμπ δήλωσε ότι δεν θα εγκρίνει εμπορική συμφωνία με το Νέο Δελχί, εκτός αν μειώσει τις αγορές του.

Τις τελευταίες εβδομάδες, ινδοί διαπραγματευτές ενημέρωσαν την αμερικανική κυβέρνηση ότι είναι διατεθειμένοι να μειώσουν τις εισαγωγές πετρελαίου από τη Ρωσία, αλλά δεν μπορούν να το ανακοινώσουν δημοσίως λόγω του φόβου για εσωτερικές πολιτικές αντιδράσεις, σύμφωνα με δύο άτομα που είναι εξοικειωμένα με την κατάσταση και μίλησαν στην Post υπό τον όρο της ανωνυμίας για να συζητήσουν ευαίσθητα πολιτικά θέματα.

Το γραφείο του Μόντι και το ινδικό Υπουργείο Εξωτερικών δεν απάντησαν στα αιτήματα για σχόλιο.

Ούτε ο Τραμπ ούτε οι κορυφαίοι οικονομικοί του αξιωματούχοι, που επικρίνουν την Ινδία, έχουν αναφερθεί στην Reliance. Ωστόσο, σύμφωνα με στοιχεία της εταιρείας παρακολούθησης πλοίων Kpler, η Reliance είναι ο μεγαλύτερος αγοραστής ρωσικού πετρελαίου στην Ινδία και είναι πιθανό να παραμείνει έτσι για τα επόμενα χρόνια.

Τον Δεκέμβριο, η εταιρεία υπέγραψε μια δεκαετή συμφωνία με τη Rosneft, τη ρωσική κρατική εταιρεία πετρελαίου που έχει υποστεί κυρώσεις, η οποία παρέχει στη Reliance 500.000 βαρέλια αργού πετρελαίου την ημέρα, σε μια συμφωνία αξίας 13 δισ. δολαρίων ετησίως.

Εκτός αν οι δυτικές χώρες επεκτείνουν τα προγράμματα κυρώσεών τους ώστε να καταστήσουν παράνομες τέτοιες αγορές, «δεν υπάρχει λόγος να αλλάξει τίποτα», δήλωσε στην WP ο Μπένιαμιν Χέλγκενστοκ, επικεφαλής μακροοικονομικής έρευνας και στρατηγικής στο Ινστιτούτο KSE της Σχολής Οικονομικών του Κιέβου. «Η κερδοφόρα επιχείρηση μπορεί να συνεχιστεί».

Η αυτοκρατορία της Reliance επεκτείνεται —καλύπτει τον τομέα του λιανικού εμπορίου, των τηλεπικοινωνιών, της ψυχαγωγίας μέσω streaming και της καταναλωτικής πίστης.

Ωστόσο, η μονάδα που διαχειρίζεται τη διύλιση πετρελαίου υπερέχει όλων των άλλων, αντιπροσωπεύοντας περίπου το 58% των εσόδων της εταιρείας, που ανέρχονται σε 125,3 δισεκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με την Reliance.

Στο συγκρότημα διυλιστηρίων Jamnagar, κοντά στο λιμάνι της Σίκα, η Reliance μετατρέπει το αργό πετρέλαιο σε ντίζελ και βενζίνη που τροφοδοτεί την Ινδία και εξάγεται στην Ευρώπη και σε άλλα μέρη του κόσμου. Το φθηνό ρωσικό αργό πετρέλαιο αποτελεί πλέον σημαντικό μέρος των δραστηριοτήτων της.

Στα τέλη του 2022, ως απάντηση στον πόλεμο του Πούτιν στην Ουκρανία, η Ομάδα των Επτά και η Ευρωπαϊκή Ενωση εφάρμοσαν ανώτατο όριο τιμής 60 δολαρίων ανά βαρέλι για το ρωσικό αργό πετρέλαιο, επιτρέποντας τη συνέχιση της ροής του εμπορεύματος, αλλά περιορίζοντας τα κέρδη της Μόσχας.

Η Ινδία ενθαρρύνθηκε τότε από τους δυτικούς συμμάχους να εκμεταλλευτεί τις χαμηλότερες τιμές και να συμβάλει στην αποτροπή αναταραχών στην παγκόσμια αγορά πετρελαίου.

«Είμαστε χαρούμενοι που η Ινδία κατάφερε να κάνει αυτή την καλή συμφωνία», δήλωσε η τότε υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Τζάνετ Γέλεν, τον Νοέμβριο του 2022.

Σύμφωνα με την Kpler, περίπου το ήμισυ των εισαγωγών αργού πετρελαίου της Reliance μέχρι τον Αύγουστο του τρέχοντος έτους, προήλθε από τη Ρωσία. Και τα περιθώρια κέρδους έχουν εκτοξεύσει τα κέρδη. Από το 2022, η Reliance έχει κερδίσει επιπλέον έξι δισ. δολάρια χάρη στο ρωσικό αργό πετρέλαιο σε μειωμένη τιμή.

«Η αύξηση των αγορών ρωσικού αργού πετρελαίου από την Ινδία μετά το 2022 συνέβαλε στη σταθεροποίηση της παγκόσμιας αγοράς πετρελαίου και στην αποτροπή διαταραχών στην προσφορά», ανέφερε η Reliance στην δήλωσή της προς την Post. «Οι ισχυρισμοί περί κερδοσκοπίας είναι αβάσιμοι και ατεκμηρίωτοι».

Τα 17 δεξαμενόπλοια που έχουν υποστεί κυρώσεις λόγω των δεσμών τους με τη Ρωσία, έχουν πραγματοποιήσει 29 ταξίδια στο λιμάνι της Σίκα από τον Νοέμβριο, σύμφωνα με τα στοιχεία που εξέτασε η αμερικανική εφημερίδα και επαλήθευσε ανεξάρτητος εμπειρογνώμονας.

Τα δεξαμενόπλοια έπλεαν υπό σημαίες χωρών όπως οι Κομόρες, η Γουινέα-Μπισάου και η Σιέρα Λεόνε —«σημαίες ευκαιρίας» που είναι συνηθισμένες μεταξύ των παλαιών πετρελαιοφόρων που χρησιμοποιούνται για την παράκαμψη των δυτικών κυρώσεων κατά του ρωσικού πετρελαίου, σύμφωνα με δύο εμπειρογνώμονες σε θέματα κυρώσεων για το πετρέλαιο. Ωστόσο, κάθε ένα από αυτά έφερε έναν μοναδικό κωδικό νηολόγησης πλοίου, που επέτρεψε στους δημοσιογράφους να τα εντοπίσουν στο OpenSanctions, μια διεθνή βάση δεδομένων που συγκεντρώνει τους καταλόγους κυρώσεων των κυβερνήσεων.

Στην δήλωσή της, η Reliance ανέφερε ότι «τίποτα στην παράδοση πετρελαίου στην Reliance δεν αποσκοπεί στην αποφυγή της ανίχνευσης των πλοίων και απορρίπτουμε οποιαδήποτε αντίθετη εικασία».

Ως ινδική εταιρεία, η Reliance δεν δεσμεύεται νομικά από τις διεθνείς κυρώσεις για τα εν λόγω πλοία, ανέφερε ο Χίλγκενστοκ, αλλά το γεγονός ότι τους επιτρέπει να ελλιμενιστούν, δείχνει ότι «δεν φοβάται ιδιαίτερα τυχόν συνέπειες».

Επισημαίνει επίσης τις αδυναμίες του καθεστώτος κυρώσεων στον ενεργειακό τομέα της Μόσχας, είπε, «επειδή αυτά τα μέτρα δεν έχουν περιορίσει την ικανότητα φορέων όπως η Reliance, να αγοράζουν ρωσικό πετρέλαιο».

Οι σχέσεις του με τον Τραμπ

Ο Αμπάνι έχει προσπαθήσει να εισχωρήσει στον κύκλο του Τραμπ. Παρακολούθησε τις εορταστικές εκδηλώσεις για την ορκωμοσία του αμερικανού προέδρου τον Ιανουάριο, στην Ουάσινγκτον.

Οι δύο άνδρες αντάλλαξαν χειραψία και λίγα λόγια σε επίσημο δείπνο που παρέθεσε το Κατάρ τον Μάιο. Η κόρη του Τραμπ, Ιβάνκα, και ο σύζυγός της, Τζάρετ, ήταν καλεσμένοι στον πολυτελή γάμο του νεότερου γιου του Αμπάνι, πέρυσι.

Η μονάδα ακινήτων της Reliance έχει πληρώσει 10 εκατομμύρια δολάρια για να αποκτήσει την άδεια χρήσης του ονόματος Τραμπ στη Βομβάη, σύμφωνα με την Wall Street Journal, αν και οι λεπτομέρειες του έργου παραμένουν ασαφείς.

Όμως, με τις εντάσεις μεταξύ Τραμπ και Μόντι να επικεντρώνονται πλέον στο ρωσικό πετρέλαιο, ο Αμπάνι βρίσκεται σε δύσκολη θέση, σύμφωνα με αναλυτές.

Οι ινδικές εταιρείες «συνέπραξαν με τα ρωσικά διυλιστήρια αμέσως μετά την εισβολή και βγάζουν τεράστια κέρδη», δήλωσε ο Πίτερ Ναβάρο, επικεφαλής οικονομικός σύμβουλος του Τραμπ, στις 15 Σεπτεμβρίου.

Ο Ναβάρο, ο πιο έντονος επικριτής της Ινδίας στην Ουάσινγκτον, χαρακτήρισε τη σύγκρουση της Ρωσίας με την Ουκρανία ως «πόλεμο του Μόντι» και κατηγόρησε το Νέο Δελχί ότι είναι «πλυντήριο για το Κρεμλίνο».

Σε μια φαινομενική προσπάθεια να ηρεμήσει τις εντάσεις, ο Τραμπ τηλεφώνησε στον Μόντι για τα 75α γενέθλιά του την περασμένη εβδομάδα και τον ευχαρίστησε για την «υποστήριξή του στον τερματισμό του πολέμου μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας», σύμφωνα με μια ανάρτηση στο Truth Social.

Ο Αμπάνι έχει μείνει εκτός της διαμάχης. Ωστόσο, τον Αύγουστο, κατά τη διάρκεια της ετήσιας συνάντησης της Reliance, φάνηκε να κάνει νύξη στις αυξανόμενες εντάσεις. «Δεν υπάρχει υποκατάστατο της οικονομικής δύναμης. Αυτό το μάθημα ενισχύεται από τις πρόσφατες γεωπολιτικές εξελίξεις», είπε. «Η Ινδία πρέπει να αποκτήσει μεγαλύτερη οικονομική δύναμη και να το κάνει με την αίσθηση του κατεπείγοντος», πρόσθεσε ο Αμπάνι, επαναλαμβάνοντας τις πρόσφατες εκκλήσεις του Μόντι για μεγαλύτερη αυτονομία της Ινδίας.

Ο Κους Αμίν, νομικός εμπειρογνώμονας της οργάνωσης Διεθνής Διαφάνεια, επισήμανε στην Post ότι είναι αδύνατο να διαχωριστούν οι επιχειρηματικές φιλοδοξίες του Αμπάνι από τους στόχους της ινδικής κυβέρνησης. «Είναι άρρηκτα συνδεδεμένες», είπε.

Η Reliance δήλωσε επίσης στην Washingotn Post ότι, «πρώτη της δέσμευση είναι να ευθυγραμμιστεί με την πολιτική της ινδικής κυβέρνησης για την προώθηση της ενεργειακής ασφάλειας της Ινδίας μέσω προσιτών και αξιόπιστων ενεργειακών προμηθειών από πολλαπλές πηγές».

Η Ρωσία έχει εξάγει περίπου 410 δισ. δολάρια σε αργό πετρέλαιο από την εισβολή στην Ουκρανία, σύμφωνα με το Κέντρο Έρευνας για την Ενέργεια και τον Καθαρό Αέρα (CREA). Αν και η Κίνα παραμένει ο μεγαλύτερος πελάτης της Μόσχας, η Ινδία είναι ο μεγαλύτερος αγοραστής ρωσικού αργού πετρελαίου που μεταφέρεται δια θαλάσσης από το 2023.

Τα 33 δισεκατομμύρια δολάρια της Reliance είναι «αρκετά μεγάλο ποσό» για μία εταιρεία, σύμφωνα με τον Βαϊμπάβ Ραγκουναντάν, αναλυτή στο CREA.

«Οποιος αγοράζει ρωσικό πετρέλαιο, τροφοδοτεί τον προϋπολογισμό του Κρεμλίνου, ο οποίος στη συνέχεια τροφοδοτεί τον στρατό», δήλωσε.

Η στρατηγική του Τραμπ για τη μείωση της εξάρτησης της Ινδίας από το ρωσικό πετρέλαιο, ενδέχεται να αποτύχει, σύμφωνα με τους ειδικούς. Οι γενικοί δασμοί είναι ένα «αμβλύ» εργαλείο, δήλωσε ο Αμίν, το οποίο ενδέχεται να βλάψει τόσο την οικονομία των ΗΠΑ όσο και της Ινδίας.

Μια πιο στοχευμένη προσέγγιση, που περιλαμβάνει δευτερεύουσες κυρώσεις κατά της Reliance ή του διυλιστηρίου της στο Τζαμναγκάρ, θα μπορούσε να είναι πιο αποτελεσματική, σύμφωνα με τους ειδικούς σε θέματα κυρώσεων. Αυτή την μέθοδο μελετά η Ευρωπαϊκή Ενωση όσον αφορά μέτρα κατά της Ινδίας.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News