Περισσότερες από 100 προσωπικότητες από τον κόσμο της μουσικής, του πολιτισμού και του ακτιβισμού για τα ανθρώπινα δικαιώματα, συμπεριλαμβανομένων των Coldplay και του Στινγκ, υπέγραψαν δήλωση ζητώντας την απελευθέρωση του ιρανού ράπερ Τουμάζ Σαλεχί, ο οποίος καταδικάστηκε σε θάνατο στο Ιράν έπειτα από διαμαρτυρία υπέρ των δικαιωμάτων των γυναικών.

Ο 33χρονος ράπερ, ο οποίος είναι ένθερμος υποστηρικτής του ιρανικού κινήματος «Γυναίκες, Ζωή, Ελευθερία» στο Ιράν, καταδικάστηκε σε θάνατο από δικαστήριο στην πόλη Ισφαχάν στις 24 Απριλίου, γράφει ο Guardian.

Αρχικά συνελήφθη τον Σεπτέμβριο του 2022 και πέρασε έναν χρόνο και 21 ημέρες στη φυλακή (252 ημέρες στην απομόνωση). Αφού αφέθηκε ελεύθερος με εγγύηση, περιέγραψε ότι «βασανίστηκε άγρια». Συνελήφθη ξανά δύο εβδομάδες μετά, τον Δεκέμβριο του 2023, και κατηγορήθηκε για «διαφθορά στη Γη», ένα αδίκημα που σύμφωνα με τον ισλαμικό νόμο τιμωρείται με θάνατο.

Μέσω της μουσικής του ο Σαλεχί υποστήριξε τις διαδηλώσεις τους μήνες που ακολούθησαν τον θάνατο της Μάσα Αμίνι, η οποία πέθανε ενώ βρισκόταν υπό κράτηση το 2022, επειδή δεν φορούσε «σωστά» το χιτζάμπ της. Ο θάνατος της Αμίνι πυροδότησε εκτεταμένες διαμαρτυρίες σε ολόκληρο το Ιράν.

Η δήλωση που ζητά την απελευθέρωση του Σαλεχί συντάχθηκε από την ομάδα υπεράσπισης Index on Censorship και αναφέρει: «Ως καλλιτέχνες, μουσικοί, συγγραφείς και κορυφαίες πολιτιστικές προσωπικότητες είμαστε αλληλέγγυοι στον Τουμάζ Σαλεχί. Ζητάμε να ακυρωθεί άμεσα και άνευ όρων η θανατική ποινή του, να απελευθερωθεί χωρίς καθυστέρηση και να απορριφθούν όλες οι άλλες κατηγορίες. Πρέπει να επιτρέπεται στην τέχνη να επικρίνει, να προκαλεί και να αμφισβητεί την εξουσία. Αυτό είναι και δικαίωμα και καθήκον μας ως καλλιτέχνες».

Ο Σαλεχί, που έχει περισσότερους από δύο εκατομμύρια ακολούθους στο Instagram, έχει μιλήσει ανοιχτά σε κομμάτια διαμαρτυρίας όπως τα «Mouse Hole», «Turkmenchay» και «Pomegranate», που επικρίνουν το καθεστώς, επικαλούνται τη διαφθορά και υποστηρίζουν περισσότερα δικαιώματα για τους εργαζόμενους και τις γυναίκες.

Η συνθέτρια και πιανίστα Ταμάρα Μπαρσάκ, που ζει στο Λονδίνο και υπέγραψε τη δήλωση, είπε στον Guardian: «Είμαι υποστηρίκτρια της δημοκρατίας και της δικαιοσύνης και στέκομαι ολοκληρωτικά ενάντια στα καταπιεστικά καθεστώτα». Πρόσθεσε ότι ένιωσε σοκαρισμένη στο άκουσμα της θανατικής καταδίκης του Σαλεχί.

Ενθάρρυνε τους μουσικούς να υπογράψουν τη δήλωση, να γράψουν τραγούδια για τον Salehi και να συζητήσουν την περίπτωσή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. «Πρέπει να ειδοποιήσουμε τους ανθρώπους για την κλίμακα καταπίεσης αυτού του καθεστώτος», είπε. «Το γεγονός ότι αυτός ο μουσικός απειλείται με εκτέλεση επειδή εξέφρασε τα πιστεύω του είναι φρικτό. Ολοι πρέπει να συζητούν για αυτό. Εγώ ως μουσικός θα αρχίσω να μιλάω για αυτό διαδικτυακά».

Μια άλλη υπογράφουσα τη δήλωση, η Ελι Μπραζίλ, από την ομάδα Art Not Evidence, που προσπαθεί να μη γίνονται δεκτοί οι στίχοι των ραπ τραγουδιών ως πειστήρια κατά των καλλιτεχνών στα βρετανικά δικαστήρια, είπε στον Guardian: «Αυτή η θανατική καταδίκη είναι ένα τρομακτικό βήμα. Οι καλλιτέχνες έχουν στοχοποιηθεί ιστορικά επειδή η μουσική και η τέχνη είναι πολύ ισχυρά μέσα. Η λογοκρισία της μουσικής, ειδικά της μουσικής διαμαρτυρίας, πηγαίνει χιλιάδες χρόνια πίσω σε όλο τον κόσμο, αλλά το να καταδικαστείς σε θάνατο για αυτήν είναι απλώς αδιανόητο».

Ο κουρδοϊρανός ράπερ Σαμάν Γιασίν συνελήφθη επίσης στο Ιράν το 2022 μετά την υποστήριξή του στο κίνημα «Γυναίκες, Ζωή, Ελευθερία» και καταδικάστηκε σε θάνατο. Η απόφαση ανατράπηκε τον Δεκέμβριο του 2022 και πλέον έχει καταδικαστεί σε πενταετή εξορία, σύμφωνα με το ειδησεογραφικό πρακτορείο IranWire.

Η Τζεμάιμα Στάινφιλντ, διευθύνουσα σύμβουλος του Index on Censorship, επαίνεσε την κλίμακα υποστήριξης που είχε λάβει η οργάνωση για την απελευθέρωση του Σαλεχί. «Η κλίμακα και η ποικιλομορφία των υπογραφόντων αυτής της δήλωσης στέλνει ένα σαφές μήνυμα από τη διεθνή πολιτιστική κοινότητα ότι ο Τουμάζ πρέπει να αποφυλακιστεί αμέσως. Ο Τουμάζ είναι γενναίος και λαμπρός και το Ιράν πρέπει να τηρήσει τις διεθνείς δεσμεύσεις του για τα ανθρώπινα δικαιώματα».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News