«Αυξήσεις εισοδήματος εσείς; Αυξήσεις τιμών εμείς». Αποτελεί κοινή ομολογία ότι τα μεγάλα σουπερμάρκετ κινούνται πλέον πέρα από κάθε έλεγχο, με την Επιτροπή Ανταγωνισμού να κάνει με εκκωφαντικό τρόπο αισθητή την απουσία της. Κυριολεκτικά κάνουν ό,τι θέλουν και η άρνηση της κυβέρνησης να τα συμπεριλάβει σε όσους έστειλε προειδοποιήσεις, μοιραία ανοίγει κι άλλο την όρεξη. Καλό είναι να προετοιμαζόμαστε, ως εκ τούτου, για νέες ακρότητες, όπως αυτές που είδαμε τον Αύγουστο με βάση την ΕΛΣΤΑΤ (αύξηση 18% στον καφέ και 23% στις σοκολάτες). Η τεχνογνωσία υπάρχει και μοιάζει πλέον με χρηματιστηριακό παίγνιο. Θα επανέλθουμε.

Γιατί να περιμένουμε νέες ακρότητες; Οι λόγοι είναι πολύ απλοί και δεν σχετίζονται μόνο με την απουσία ελέγχου. Οικονομικοί αναλυτές παρατηρούν ότι μετά την πανδημία, και ιδιαίτερα τα δύο τελευταία χρόνια, κάποια σουπερμάρκετ (τα οποία δείχνουν να ακολουθούν και πολλά από τα υπόλοιπα) μοιάζει να λειτουργούν με αντανακλαστικά χρηματιστηριακής φούσκας.

Το συμπέρασμα προκύπτει από την άνοδο των τιμών την περίοδο του καλοκαιριού –για την αποκόμιση κερδών από τη ζήτηση που φέρνει ο τουρισμός– αλλά και από τις αυξήσεις σε αγαθά όπου δεν παρατηρείται άνοδος των διεθνών τιμών, και ενώ το κόστος της ενέργειας υποχωρεί.

Αυτό το περιβάλλον συντονισμένης αισχροκέρδειας παρατηρείται δια γυμνού οφθαλμού στα ράφια και αποτυπώνεται στον υπερδιπλασιασμό των κερδών κάποιων αλυσίδων μετά την πανδημία. Λαμβάνει, ωστόσο, και χαρακτηριστικά χρηματιστηριακού παιγνίου με τις τιμές των προϊόντων λαϊκής κατανάλωσης.

Με δεδομένες τις παρατηρήσεις πολλών οικονομολόγων για τις νέες συνήθειες κάποιων αλυσίδων, το καταναλωτικό κοινό θα πρέπει να είναι σε επιφυλακή (εφόσον κανένας από την πλευρά του κράτους δεν βρίσκεται σε ανάλογη κατάσταση) για το ενδεχόμενο να επιχειρήσουν να προεισπράξουν (όπως οι traders στο χρηματιστήριο προεξοφλούν τα θετικά νέα) τις αυξήσεις που ανακοίνωσε η κυβέρνηση ότι θα λάβουν οι μισθωτοί από τον Ιανουάριο.

Μετά από κάθε ΔΕΘ όλα τα στοιχεία μπαίνουν στον τομογράφο για να καταλάβουμε ποιοι κερδίζουν ή έμειναν έξω. Εφέτος αποτυπώθηκε σε πίνακες και το τελευταίο ευρώ για νέους, οικογένειες κ.ο.κ. Αυτά όμως που είδαν οι ενδιαφερόμενοι, οι πολίτες που θα λάβουν 40 ή 50 ευρώ αύξηση μισθού από τον Ιανουάριο, τα είδαν και όσοι λιανέμποροι κάνουν καθημερινά πάρτι, σαν να τζογάρουν στο χρηματιστήριο. Κανείς, με άλλα λόγια, δεν αποκλείει αυξήσεις τιμών ακόμη και ενόψει της αύξησης των εισοδημάτων, εφόσον οι στρεβλώσεις (για να το πούμε ευγενικά) της συγκεκριμένης αγοράς έχουν ξεφύγει πια από κάθε έλεγχο.

Οπως ανέφερε μέσα στην εβδομάδα έμπειρος οικονομολόγος και πρώην στέλεχος της Τράπεζας της Ελλάδος, «αν δεν ενισχύεις την προσφορά και τον ανταγωνισμό», τότε «η ευεργετική επίδραση των μέτρων στα εισοδήματα θα έχει διαβρωθεί σε μια διετία».

Ορισμένοι συνάδελφοί του δεν είναι τόσο αισιόδοξοι. Θεωρούν δηλαδή ότι, με βάση τις υπάρχουσες πρακτικές, οι ισχυροί παράγοντες του λιανεμπορίου μπορούν να ενθυλακώσουν πολύ γρηγορότερα από τη διετία ισχυρό μερίδιο, αν όχι το σύνολο των αυξήσεων Μητσοτάκη. Η εμπειρία των δύο τελευταίων ετών, λένε οι ίδιοι, δείχνει ότι έχουν αναπτύξει τους μηχανισμούς και τους αυτοματισμούς για να το πετύχουν.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News