Στις 7 Φεβρουαρίου 1964, η θέα από τη νοτιοανατολική γωνιά του Σέντραλ Παρκ της Νέας Υόρκης δεν ήταν πολύ διαφορετική από τη σημερινή – με την είσοδο του ξενοδοχείου Πλάζα να δεσπόζει. Από το 1907, το πολυτελές κτίριο έσφυζε από φινέτσα και πολυκοσμία, με θυρωρούς και γκρουμ να εξυπηρετούν πυρετωδώς τους εκατοντάδες θαμώνες του.

Η μόνη διαφορά σε σχέση με το σήμερα ήταν το μέγεθος του συγκεντρωμένου πλήθους έξω από την επιβλητική είσοδο. Διότι εκείνη την ημέρα, τέσσερις μουσικοί από το μακρινό Λίβερπουλ είχαν κάνει το πρώτο τους υπερατλαντικό ταξίδι για να διαμείνουν στο Πλάζα,  προκαλώντας παλίρροια ενθουσιασμού σε εκατοντάδες αμερικανούς νεαρούς και εφήβους.

Για τους λίγους εν ζωή τυχερούς από τους περίπου 400 φαν που ήταν παρόντες στην άφιξη των Beatles στο ξενοδοχείο Πλάζα εκείνο το απόγευμα, η εικόνα παραμένει ανεξίτηλη στη μνήμη τους. Εχουν να λένε ότι έγιναν μάρτυρες της πρώτης πράξης της «βρετανικής εισβολής» – ενός φαινομένου που καμία άλλη γενιά μουσικών δεν θα κατάφερνε έκτοτε. Η βρετανική Telegraph μας θυμίζει τα ιστορικά γεγονότα.

Το πλήθος που είχε συγκεντρωθεί έξω από το Πλάζα εκείνο το συννεφιασμένο απόγευμα δεν ήταν το πρώτο με το οποίο είχαν βρεθεί αντιμέτωποι οι Τζον Λένον, Πολ ΜακΚάρτνεϊ, Τζορτζ Χάρισον και Ρίνγκο Σταρ στη μετεωρική έως τότε καριέρα τους. Τα τέσσερα Σκαθάρια είχαν προσγειωθεί στο αεροδρόμιο της Νέας Υόρκης λίγες ώρες νωρίτερα εκείνη την Παρασκευή, με ένα πλήθος θαυμαστών να τους επευφημεί καθώς κουβαλούσαν τις αποσκευές τους.

Το αεροδρόμιο είχε μόλις μετονομαστεί από Αϊντλγουαϊλντ σε JFK, προς τιμήν του αμερικανού προέδρου που είχε δολοφονηθεί δυόμιση μήνες νωρίτερα στο Ντάλας. Η Telegraph περιγράφει τη χαοτική πρώτη πρες κόνφερανς, με τους τέσσερις κοστουμαρισμένους μουσικούς να τα έχουν εμφανώς χαμένα από το πλήθος των μικροφώνων και τη βροχή των ερωτήσεων. Ο Λένον χτένιζε νευρικά τα μαλλιά του με τα χέρια του, την ώρα που ο Χάρισον ψιθύριζε σαρδόνια «ας αρχίσει το γλέντι».

Ενώ στο πάρτι υποδοχής του αεροδρομίου υπήρχαν περίπου 5.000 άτομα –τηλεοπτικά και ραδιοφωνικά συνεργεία, δημοσιογράφοι, ανυποψίαστοι ταξιδιώτες και οπαδοί της μπάντας που είχαν έρθει για να την υποδεχτούν–, το πλήθος των 400 θαυμαστών τους έξω από το ξενοδοχείο ήταν πιο διαχειρίσιμο. Παρ’ όλα αυτά, μια συνοδεία περιπολικών με 50 αστυνομικούς χρειάστηκε να τους συνοδέψει ως το Μανχάταν.

Ακολούθησαν και άλλες συνεντεύξεις στο λόμπι του Πλάζα τις επόμενες ημέρες, με κάποιες από αυτές να περιλαμβάνουν ανόητες ερωτήσεις, που λάμβαναν αντίστοιχα ανόητες απαντήσεις. Το πρωί της 10ης Φεβρουαρίου, για παράδειγμα, η Telegraph αναφέρει την ερώτηση ρεπόρτερ του δικτύου CBS στον ΜακΚάρτνεϊ: «Πόσος καιρός μεσολαβεί ανάμεσα στα κουρέματα σας;». Και ο 21 ετών Πολ του απαντά: «Η τελευταία φορά που κουρεύτηκα ήταν πριν από 23 χρόνια». Ο ρεπόρτερ δεν έπιασε το αστείο – ή, απλώς, δεν είχε χιούμορ.

Αλλά από το προηγούμενο βράδυ όλα είχαν αλλάξει. Δεν ήταν η πρώτη φορά που ροκ μουσικοί έπαιζαν ζωντανά στη σκηνή του δημοφιλούς τηλεοπτικού κυριακάτικου σόου του Εντ Σάλιβαν –είχε προηγηθεί ο Ελβις, με τρεις μίνι συναυλίες το 1956 και το 1957. Ομως αυτή τη φορά τα πράγματα ήταν πολύ διαφορετικά.

Η πρώτη τηλεοπτική εμφάνιση του «Βασιλιά» έμεινε στην ιστορία για την παρέμβαση του σκηνοθέτη του σόου, που ζήτησε από τους κάμεραμαν να τον κινηματογραφούν από τη μέση και πάνω, θεωρώντας τις κινήσεις του γοφού του στη σκηνή άκρως προκλητικές. Αν οι παραγωγοί της εκπομπής νόμιζαν ότι εκείνη η εμφάνιση πριν από οκτώ χρόνια ήταν η μεγαλύτερη πρόκληση που θα αντιμετώπιζαν ποτέ, ήταν γελασμένοι, σημειώνει η Telegraph.

Η είδηση ότι τα Σκαθάρια θα έπαιζαν ζωντανά στο σόου του Σάλιβαν, σε μια αίθουσα γνωστή τότε ως Studio 50, πυροδότησε πανδαιμόνιο στις τάξεις των νεαρών θαυμαστών τους. Πάνω από 50.000 άνθρωποι έκαναν αίτηση για μεμονωμένα εισιτήρια στην εκπομπή που μεταδόθηκε ζωντανά εκείνο το κυριακάτικο βράδυ του 1964. Το στούντιο είχε χωρητικότητα 728 θέσεων.

Λογικό, λοιπόν, η εκπομπή να έχει τόσο τεράστια τηλεθέαση. Οι Beatles έπαιξαν ζωντανά πέντε τραγούδια, τέσσερα δικά τους («All my Loving», «She Loves You», «I Saw her Standing There» και «I Want to Hold Your Hand»), και μια διασκευή (του κομματιού «Till There Was You» της Μέρεντιθ Γουίλσον). Οι Αμερικανοί δεν πίστευαν στα μάτια τους – ούτε στα αυτιά τους.

Σε μια τυπική βραδιά, ο Σάλιβαν, ένας κολοσσός της ελαφριάς νυχτερινής τηλεοπτικής ψυχαγωγίας από τη δεκαετία του 1950, προσέλκυε πανεθνικά κατά μέσο όρο 21 εκατομμύρια τηλεθεατές. Τη νύχτα της 9ης Φεβρουαρίου, η εκτίμηση της Telegraph είναι ότι η τηλεθέαση της εκπομπής έφθασε τα 73 εκατομμύρια – αριθμός που αντιστοιχούσε στο 45% των τηλεοπτικών δεκτών που ήταν ανοιχτοί εκείνη την ώρα, και στο 40% του αμερικανικού πληθυσμού το 1964.

Η συναυλία τους στο σόου του Σάλιβαν δεν ήταν η μοναδική που έδωσαν στη Νέα Υόρκη. Τρεις ημέρες αργότερα, στις 12 Φεβρουαρίου, οι Beatles εμφανίστηκαν στον ναό της κλασικής μουσικής του Μανχάταν, Κάρνεγκι Χολ. Ηταν η δεύτερη φορά που το κοινό της αίθουσας παρακολουθούσε μη ορχηστρική συναυλία, μετά την εμφάνιση του πρωτοπόρου του ροκ-εν-ρολ Μπιλ Χέιλι και της μπάντας του, των Comets, τον Μάιο του 1955.

Αλλά ο αμερικανός τραγουδιστής δεν είχε προκαλέσει άναρθρες υστερικές κραυγές – κάτι που συνέβη με τις θαυμάστριες της μπάντας από το Λίβερπουλ μέσα στην επιβλητική αίθουσα μουσικής δωματίου. Η Telegraph σημειώνει ότι τα Σκαθάρια έπαιξαν ένα πανομοιότυπο σετ 12 τραγουδιών, το πρώτο στις 19:45 και το δεύτερο στις 23:15.

Στα πέντε κομμάτια που ερμήνευσαν στην εκπομπή του Εντ Σάλιβαν πρόσθεσαν τρεις διασκευές –τον ροκ-εν-ρολ ύμνο του Τσακ Μπέρι «Roll Over Beethoven», το «Twist and Shout» των Top Notes και το επίσης κλασικό «Long Tall Sally» του Λίτλ Ρίτσαρντ– καθώς και τέσσερα δικά τους: «From Me to You», «I Wanna Be Your Man», «This Boy» και «Please, Please Me». Η τελευταία συγχορδία ήχησε στην αίθουσα λίγο πριν τα μεσάνυχτα.

Τίποτα δεν ήταν πια το ίδιο μετά από αυτή την εμφάνιση, αλλά και τις άλλες τρεις που έκαναν στην ανατολική ακτή των ΗΠΑ εκείνες τις πρώτες ημέρες του Φεβρουαρίου του 1964. Η μουσική τους έφερε την ανατολή μιας ολόκληρης νεανικής αντικουλτούρας, με κυρίαρχα χαρακτηριστικά τα μακριά μαλλιά, τον έξαλλο χορό, την ελευθερία στο σεξ και τη μαζικότητα της ποπ μουσικής, που σύντομα μετατράπηκε στη βαριά εμπορική βιομηχανία της Δύσης. Ο πυρετός των ’60s είχε μόλις περιλούσει την Αμερική.

Το πνεύμα αυτής της πρώτης εμφάνισης των Beatles εξακολουθεί να στοιχειώνει την πόλη σήμερα, σημειώνει η Telegraph. Το φάντασμα του Τζον Λένον –που πέρασε την τελευταία δεκαετία της ζωής του στη Νέα Υόρκη– περιπλανάται στο μνημείο «Strawberry Fields», χτισμένο λίγα μέτρα μακριά από το διαμέρισμα του κτιρίου Ντακότα, όπου κατοικούσε μαζί με τη Γιόκο, και έξω από την είσοδο του οποίου έπεσε νεκρός το βράδυ της 8ης Δεκεμβρίου 1980.

Ο Πολ ΜακΚάρτνεϊ επισκέπτεται συχνά την αμερικανική μεγαλούπολη. Το ερχόμενο καλοκαίρι θα βρίσκεται στο Μουσείο του Μπρούκλιν για την επίσημη παρουσίαση της φωτογραφικής του έκθεσης «Paul McCartney Photographs 1963-64: Eyes of the Storm», με εικόνες από εκείνες τις ημέρες πανζουρλισμού που έζησε στη Νέα Υόρκη. Σύμφωνα με την Telegraph, υπάρχει πιθανότητα ο Ρίνγκο να βρίσκεται στο πλευρό του.

Η επιτυχία αυτής της μίνι τουρνέ των Beatles στην ανατολική ακτή των ΗΠΑ ήταν η απαρχή της περιβόητης «βρετανικής εισβολής» στο ροκ-εν-ρολ σκηνικό της χώρας. Ακολούθησαν επισκέψεις, επιτυχίες και καταξίωση και άλλων θρυλικών συγκροτημάτων από το Νησί, όπως οι Rolling Stones, οι Kinks, οι Who, οι Animals… Χωρίς τον πυρετό της Beatlemania, όμως, ίσως κανένα από αυτά να μην είχε καταφέρει να διασχίσει τον Ατλαντικό.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News