Για το τέλος του καλοκαιριού ήθελα ένα βιβλίο αλλιώτικο. Να μη μιλάει για έρωτες και μακρινές πολιτείες. Να μην είναι βιογραφία ή  περιπέτεια μυστηρίου. Τούτο το μυθιστόρημα το διάλεξα για τον τίτλο του. «Το δίκιο είναι ζόρικο πολύ» έγραφε στο εξώφυλλο. Μάρω Δούκα η συγγραφέας του. Θυμήθηκα την «Αρχαία Σκουριά» και τις «Λεύκες Ασάλευτες» που είχα διαβάσει παλιότερα. Δικά της και τα δύο.

Καλά μέχρι εδώ. Τι ήθελα όμως εγώ να μπλεχτώ σε ιστορίες του Δευτέρου Παγκοσμίου πολέμου; Πού ήξερα τι έγινε τότε στα Χανιά; Τι με ένοιαζε ένα χρονικό μαχών, συμπλοκών και δολοπλοκιών; Και τόσα ονόματα νεκρών και ζωντανών, πρόθυμων και δωσίλογων, πρακτόρων και ανταρτών και πατριωτών, τι να τα κάνω;

Εξηγούμαι: σε μια δύσκολη στιγμή της η εγγονή Βιργινία του 2010 προσπαθεί να καταλάβει τι συνέβη από το 1941 έως το 1947 στη ζωή του, σήμερα ανήμπορου να της μιλήσει, παππού της. Οδηγός της τα παλιά τετράδια και οι σημειώσεις του αλλά και οι γραπτές πηγές εκείνης της εποχής. Μια εικοσάρα της εποχής μας λοιπόν, μπλέκεται στον ιστό της ιστορίας προσπαθώντας να καταλάβει ποιοί είναι οι καλοί και ποιοί οι κακοί του παραμυθιού.

Δεν ξέρω πόσο πολύ έψαξε η Μάρω Δούκα για να καταφέρει να γράψει αυτό το πολύ έντονο βιβλίο. Μόνο να φανταστώ μπορώ. Πολύ. Πάρα πολύ.
Μπήκα κι εγώ στο τριπάκι. Googlαρα αντιστασιακές οργανώσεις, ημερομηνίες και επετείους, ονόματα άγγλων, γερμανών και ελλήνων. Λοιπόν, και η ιστορία είναι πολύ ζόρικο πράγμα. Αλλιώς τη νομίζεις κι αλλιώς σου έρχεται μέσα από ένα τέτοιο βιβλίο.

Μέσα σε 567 σελίδες οι φανταστικοί της ήρωες συναντούν αληθινούς ανθρώπους, αγγέλους αλλά και καθάρματα. Οι ξένοι προστάτες δεν είναι τίποτα άλλο από εγκληματίες πολέμου που νοιάζονται μόνο για χρήματα και ευρύτερες γεωγραφικές συμμαχίες. Η οργανωμένη συμμαχική βοήθεια ούτε οργανωμένη ήταν, ούτε επί της ουσίας βοήθεια. Σε πρώτο πλάνο τα οράματα για έναν καλύτερο κόσμο, οι διώξεις, οι ατέλειωτες σφαγές αμάχων, οι προδοσίες, οι άνθρωποι που πολέμησαν τους ιταλογερμανούς και σφάχτηκαν σαν τα αρνιά από τους ίδιους τους έλληνες, οι «πατριώτες» που άλλαζαν στρατόπεδο κάθε φορά που άλλαζε φορά ο αέρας. Το ΚΚΕ που και πάλι χωρίστηκε στα 2, απ’ τη μια η ελληνική καρδιά κι απ’ την άλλη η Μοσχοβίτικη πειθαρχία. Οι άγγλοι, οι ρώσοι, οι γερμανοί. Οι έλληνες. Ο δίκαιος αγώνας και η άδικη κατάληξη.

Δεν την ξέρω την Μάρω Δούκα. Τη θαυμάζω όμως, πολύ. Γιατί, έστω και για λίγο, με έκανε να ξεχάσω την ασφυκτική πραγματικότητα του 2011.Μου έδειξε τη φθαρτή πλευρά της αλήθειας. Γέμισε την αυγουστιάτικη αποχαύνωση μου με θυμό και νεύρα για μια Ελλάδα που αφέθηκε στη μοίρα και τα πάθη της. Κι ακόμα αφήνεται. Κι ακόμα δεν έχει βάλει μυαλό. Κι ακόμα ψάχνει για το δίκιο της. Και δεν το βρίσκει.
Ο παππούς της Βιργινίας τα λέει καλύτερα από μένα: «..το δίκιο είναι ζόρικο πολύ. Κι όσο πιο ζόρικο, τόσο πιο πολύ λημεριάζει με το άδικο. Κι έχει μεγάλη σημασία να ξέρουμε προς τα πού κλείνει το δίκιο κάθε φορά. Κι ας καθρεφτίζεται αντικριστά με τ’ άδικο, χαμογελώντας χαιρέκακα κι αυτό, για να μας δείχνει τα δόντια του..»

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News