Για την εύθραυστη ισορροπία στις ελληνοτουρκικές σχέσεις και τις τελευταίες εξελίξεις με την κλιμακούμενη τουρκική επιρροή στη Λιβύη και τη στάση που καλείται να τηρήσει η Αθήνα μετά το «πράσινο φως» στους Τούρκους για τη διενέργεια ερευνών υδρογονανθράκων, όχι μόνο από την τουρκόφιλη κυβέρνηση της Τρίπολης, αλλά και τον στρατάρχη Χαφτάρ στη Βεγγάζη, μίλησε ο υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης, σε εφ’ όλης της ύλης συνέντευξή του τη Δευτέρα στην τηλεόραση του Οpen.

«Το κρίσιμο είναι στο πεδίο»

Η Ελλάδα δεν πρόκειται να επιτρέψει καμία παραβίαση κυριαρχικών δικαιωμάτων, υπό οποιαδήποτε συνθήκη, διεμήνυσε ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας, απαντώντας στην κριτική που του ασκείται για τα τεκταινόμενα στη Λιβύη.

Κάθε χώρα μπορεί να έχει οποιεσδήποτε αξιώσεις-βλέψεις για τα συμφέροντά της στην ανατολική Μεσόγειο, το κρίσιμο όμως είναι στο πεδίο, θέλησε να υπογραμμίσει ο κ. Γεραπετρίτης, με την παράλληλη επισήμανση ότι παρά τη μαξιμαλιστική αξίωση των Λίβυων σε ό,τι αφορά τη δυνητική ΑΟΖ, προκύπτει ότι σεβάστηκαν την ελληνική μέση γραμμή.

Και ειδικά ως προ τη διαφαινόμενη προσέγγιση Χαφτάρ με τους Τούρκους, απέρριψε πως υπάρχει διάρρηξη σχέσεων με τον κυρίαρχο της ανατολικής Λιβύης, υποστηρίζοντας:

 «Δεν υπήρξε λάθος, υπάρχει συγκροτημένη πολιτική σε ό,τι αφορά τη Λιβύη και τα αποτελέσματά της θα φανούν. Ποια είναι η προσέγγισή μας; Με τη Λιβύη είμαστε άμεσα γειτονική χώρα και επιδιώκουμε μια αγαστή σχέση. Η προσπάθειά μας ήταν να αναβαθμιστεί η σχέση αυτή και στα δύο επίπεδα. Η Λιβύη είναι χώρα ειδικών συνθηκών, έχει πρακτικά δύο κυβερνήσεις, η αναγνωρισμένη κυβέρνηση δέχεται πίεση από άτακτα στρατεύματα. Προσπαθήσαμε να αναβαθμίσουμε τη σχέση μας και με τις δύο πλευρές, ώστε να έχουμε μια ισόρροπη στάση. Με τη Δυτική Λιβύη είχαμε φτάσει σε σημείο που δεν είχαμε καλές σχέσεις. Φτάσαμε στο άκυρο και ανυπόστατο τουρκολιβυκό σύμφωνο.

»Αυτή τη στιγμή, όμως, έχουμε φτάσει σε σημείο που έχουμε λειτουργική και ικανοποιητική σχέση και με τις δύο πλευρές. Αυτό σημαίνει πως ότι είμαστε η μόνη ευρωπαϊκή χώρα που συνομιλεί σε υψηλό επίπεδο και με τις δύο πλευρές.

»Ενόσω είχαμε πράγματι υψηλές μεταναστευτικές ροές κατά το παρελθόν από τον άξονα του Τομπρούκ, αυτή τη στιγμή οι ροές έχουν ελαχιστοποιηθεί λόγω της συνεργασίας που έχει υπάρξει με την Ανατολική Λιβύη.

»Επίσης η κυβέρνηση της Δυτικής Λιβύης με την υπογραφή του άκυρου μνημονίου με την Τουρκία δημιούργησε μια κατάσταση που παραβιάζει το διεθνές δίκαιο. Σήμερα βρισκόμαστε σε θέση να συνομιλούμε με την κυβέρνηση αυτή για την οριοθέτηση ΑΟΖ Ελλάδας – Λιβύης. Για το ζήτημα της Ανατολικής Λιβύης, ουδέποτε κόψαμε τους διαύλους. Είδατε τον τρόπο που με υποδέχτηκαν και στις δύο πλευρές κατά τις πρόσφατες επισκέψεις μου. Δεν είναι σημερινό φαινόμενο η προσπάθεια της Τουρκίας να έχει μεγαλύτερη επιρροή εκεί».

«Με τον Χαφτάρ δεν υπήρξε διάρρηξη σχέσεων, δεν έχουμε καμία κύρωση μνημονίου», θέλησε υπογραμμίσει ο υπουργός Εξωτερικών και για το ενδεχόμενο να δούμε προσεχώς έρευνες στη λιβυκή ΑΟΖ (εντός και εκτός εισαγωγικών) συνοδεία τουρκικών πολεμικών, απάντησε διευκρινίζοντας:

 «Η Λιβύη προκήρυξε οικόπεδα που είναι νοτίως της δικής μας μέσης γραμμής. Το ένα ζήτημα είναι ότι, πράγματι, ο καθένας μπορεί να έχει όποια αξίωση θέλει. Το κρίσιμο είναι το πεδίο. Στο πεδίο, η Λιβύη σεβάστηκε την ελληνική μέση γραμμή. Εάν ήταν έτσι και θεωρείτε ότι η Λιβύη είχε κάποια εφαρμόσιμη αξίωση, θεωρείτε πως ενεργειακοί κολοσσοί θα έρχονται να επενδύσουν συνέχεια;» διερωτήθηκε ο κ. Γεραπετρίτης.

Ομοίως, ερωτηθείς στη συνέχεια της συνέντευξής του για το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου και τις αντιδράσεις της Αγκυρας στην υλοποίησή του –αφού σημείωσε πως «η μόνη κυβέρνηση που τόλμησε μετά από 50 χρόνια να καταγράψει τα απώτατα όρια της υφαλοκρηπίδας στον ΟΗΕ και στα ευρωπαϊκά όργανα» είναι η κυβέρνηση Μητσοτάκη– ο Γιώργος Γεραπετρίτης ξεκαθάρισε:

«Δεν θα είμαστε παθητικοί δέκτες. Η περίοδος της παθητικότητας έχει περάσει ανεπιστρεπτί. Θα βγαίνουμε και ας υπάρχουν αντιδράσεις». 

»Η πόντιση του καλωδίου –επεσήμανε–  είναι ευρωπαϊκό πρόγραμμα και θα συνεχιστεί κανονικά. Δεν υπάρχει κανένας απολύτως λόγος ανησυχίας, θα μετρηθούμε στο πεδίο. Εμείς έχουμε πάρει σαφή θέση και θέση μας είναι πως η έρευνα και η πόντιση ηλεκτρικών καλωδίων απορρέει από το διεθνές δίκαιο και δεν μπορεί να παρεμποδιστεί. Εάν η Τουρκία θεωρεί ότι αυτό το έργο της Ευρωπαϊκής Ενωσης –όπου η Τουρκία φιλοδοξεί να μπει– θεωρεί ότι πρέπει να το παρεμποδίσει, θα αναλάβει το τίμημά της».

«Η Ελλάδα δεν θα ετεροκαθοριστεί», γιατί για πάρα πολλά χρόνια είχαμε το σύνδρομο του διλήμματος του σκαντζόχοιρου, δεν θέλαμε να πλησιάσουμε την Τουρκία για να μην τραυματιστούμε από τα αγκάθια, παρατήρησε με νόημα ο υπουργός Εξωτερικών. Σήμερα όμως «έχουμε μία αυτόνομη εξωτερική πολιτική βασισμένη σε μια ισχυρή Αμυνα και  διπλωματία» .

Και σε νέα ερώτηση για το τι θα πράξει η χώρα μας σε πιθανή παρεμπόδιση του έργου από τουρκικά πολεμικά πλοία, ο κ. Γεραπετρίτης επανέλαβε πως «θα ασκήσουμε τα κυριαρχικά μας δικαιώματα. Εχουμε έτοιμα όλα τα δυνητικά σενάρια. (…) Δεν πρόκειται να εγκαταλείψουμε κανένα δικαίωμα που απορρέει από το διεθνές δίκαιο, υπό οποιαδήποτε συνθήκη».

Στη συνέντευξή του στο Οpen, o υπουργός Εξωτερικών απάντησε εξάλλου εκ νέου στις αιχμές του προκατόχου του, Νίκου Δένδια, σε σχέση με τον Κανονισμό SAFE:

«Υπάρχει μία και ενιαία εξωτερική πολιτική, την οποία καθορίζει ο πρωθυπουργός και το ΚΥΣΕΑ. Για το ζήτημα της Τουρκίας προφανώς ο κ. Δένδιας αναφέρεται στο ζήτημα του casus belli που είναι πράγματι ενεργό και πράγματι αποτελεί απειλή για τη χώρα, εν τούτοις θεωρούμε πως είμαστε στο πεδίο εκείνο που έχουμε συνεργασία με την Τουρκία χωρίς να υπάρχουν κρίσεις. Από την άλλη για το SAFE, θα το πω ευθέως: στην περίπτωση των εξοπλιστικών της ΕΕ, ήταν σαφέστατη επιτυχία της ελληνικής διπλωματίας. Η Τουρκία θα μπορούσε να είχε μπει στα εξοπλιστικά της ΕΕ, γιατί επρόκειτο για ψήφιση ενός κανονισμού που δεν απαιτείτο απόλυτη πλειοψηφία. Εμείς καταφέραμε να περιληφθεί στον Kανονισμό οι όποιες χώρες συμμετάσχουν στο μέτρο να μην αντιστρατεύονται εθνικά συμφέροντα. Είπαμε πως για να συμμετέχει μια τρίτη χώρα σε ευρωπαϊκό πρόγραμμα, θα πρέπει πρώτα να υπάρξει διμερής συμφωνία της ΕΕ με την τρίτη χώρα. Δεν είναι αυτόματη η ένταξη της Τουρκίας στο SAFE. Η Ελλάδα –υπενθύμισε– διαθέτει βέτο σε αυτή τη διμερή συμφωνία, εκεί που δεν προβλεπόταν».

Αντίστοιχα και για τις παρεμβάσεις των πρώην πρωθυπουργών Αντώνη Σαμαρά και Κώστα Καραμανλή για τα Ελληνοτουρκικά, ο κ. Γεραπετρίτης τόνισε πως «δεν έχω αλλάξει τη ρητορική μου, ούτε κατ’ ελάχιστον.(…) Η ρητορική μας είναι ξεκάθαρη: Επιδιώκουμε με την Τουρκία λειτουργική σχέση, ώστε να μπορούμε να μην έχουμε κρίσεις, αναγνωρίζοντας τα θεμελιώδη προβλήματα. Η Τουρκία έχει συγκεκριμένη στρατηγική. Δεν περίμενα πως θα εγκαταλείψει τη θεωρία της Γαλάζιας Πατρίδας. Χωρίς καμία απολύτως παραχώρηση, χωρίς συζήτηση για την κυριαρχία μας, χωρίς διάθεση κατευνασμού, σήμερα η θέση της Ελλάδας είναι καλύτερη από τη θέση της Ελλάδας που παρέλαβα. Πήραμε πρωτοβουλίες που δεν πήραμε εδώ και 50 χρόνια».

«Σέβομαι την πορεία των δύο πρώην πρωθυπουργών, μπορούν να διατηρούν τις θέσεις τους. Εγώ εφαρμόζω των εξωτερική πολιτική που αποφασίζεται από τον πρωθυπουργό και το ΚΥΣΕΑ και θεωρώ πως αυτή η πολιτική είναι προς όφελος της πατρίδας. Πρέπει να δεχθούμε ότι η Ελλάδα αναλαμβάνει πρωτοβουλίες που δεν είχαν ληφθεί στο παρελθόν –αναφέρομαι στην αντιπολίτευση που έχει κυβερνήσει», πρόσθεσε στην απάντησή του ο υπουργός Εξωτερικών, επισημαίνοντας:

«Η Γαλάζια Πατρίδα, η αποστρατιωτικοποίηση, είναι θεωρίες που σταδιακά δημιουργήθηκαν από τη δεκαετία του ’90. Δεν έχω δει τα τελευταία δύο χρόνια την Τουρκία να αναβαθμίζει τις διεκδικήσεις της. Σήμερα η πατρίδα μου έχει ισχυρότατο λόγο στο διεθνές περιβάλλον, συνομιλεί με όλους στο ΣΑ του ΟΗΕ, έχει ισχυρότατα ερείσματα σε όλες τις συμμαχικές χώρες.

»Να σκεφτούμε πού ήμασταν με την Τουρκία πριν από μερικά χρόνια; Να θυμηθούμε τις χιλιάδες παραβιάσεις του εναέριου χώρου, τους χιλιάδες παράνομους μετανάστες από την Τουρκία. Σήμερα ποια είναι η κατάσταση; Δεν είμαστε αφελείς, να περιμένουμε μέσα σε δύο χρόνια να αλλάξει μια πολιτική της Τουρκίας, 50 ετών».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News