Αν ζούσε θα ήταν σήμερα 150 ετών. Ο Φρανκ Λόιντ Ράιτ, ένας από τους πιο διάσημους, πιο παραγωγικούς αλλά και αμφιλεγόμενους αμερικανούς αρχιτέκτονες, στη διάρκεια της 70χρονης καριέρας του σχεδίασε 1.141 κτίρια, από τα οποία χτίστηκαν τα 532, μάλιστα, το ένα τρίτο των αναθέσεων έγινε την τελευταία δεκαετία της ζωής του.

Ανάμεσα στα πιο αναγνωρίσιμα έργα του είναι δημόσια κτίρια, όπως το Μουσείο Γκουγκενχάιμ της Νέας Υόρκης, που θεωρείται ένα από τα μεγαλύτερα αρχιτεκτονικά επιτεύγματα του 20ου αιώνα αλλά και ιδιωτικές κατοικίες με πιο γνωστή την εκπληκτική κατοικία των Κάουφμαν: το «Fallingwater House» κοντά στο Πίτσμπουργκ της Πενσυλβάνια, που σήμερα είναι, πλέον, μουσείο.

Ο Ράιτ ήταν ένας διανοούμενος με ριζοσπαστική σκέψη, που αγκάλιασε νέες τεχνολογίες και υλικά, πρωτοστάτησε σε δομικά συστήματα κατασκευών do-it-yourself, σε avant-garde πειραματισμούς, αλλά και σε πρωτότυπες θεωρίες για τη φύση, τον πολεοδομικό σχεδιασμό και τις κοινωνικές πολιτικές. Συνέχιζε να σχεδιάζει μέχρι τα 91 που πέθανε και είναι πραγματικά εντυπωσιακό με πόσο ενδιαφέρον μπορεί κανείς να τον ακούει να μιλάει σε συνεντεύξεις, όπως αυτή που έδωσε στον Μάικ Γουάλας το 1957, ένα χρόνο πριν από τον θάνατό του.

https://www.youtube.com/watch?v=Y0Yo2e-kRWM

Ο Φρανκ Λόιντ Ράιτ γεννήθηκε στις 8 Ιουνίου 1867 και με αφορμή την 150η επέτειο  από τη γέννησή του, το μουσείο Fallingwater έχει διοργανώσει μια σειρά από εορταστικές εκδηλώσεις.  Αλλά και το Museum of Modern Art (MoMA) στη Νέα Υόρκη παρουσιάζει μια μεγάλη έκθεση με τίτλο «Frank Lloyd Wright at 150: Unpacking the Archive», που θα διαρκέσει μέχρι την 1η Οκτωβρίου. Εκτίθενται περίπου 450 έργα, ανάμεσά τους αρχιτεκτονικά σχέδια, μακέτες, θραύσματα κτιρίων, ταινίες, τηλεοπτικές εκπομπές, έπιπλα, υφάσματα κλπ, μεταξύ των οποίων κάποια παρουσιάζονται για πρώτη φορά στο κοινό.

Να σημειωθεί ότι το αρχείο του, το οποίο απέκτησαν από κοινού το MoMA και η βιβλιοθήκη του πανεπιστημίου Κολούμπια (Avery Architectural & Fine Arts Library), περιλαμβάνει περισσότερα από 55.000 σχέδια, 2.500 χειρόγραφα, 300.000 σελίδες αλληλογραφίας και 125.000 φωτογραφίες.

Στην έκθεση του MoMA μπορεί κανείς να εντρυφήσει σε έργα του Φρανκ Λόιντ Ράιτ, όπως το Fallingwater House, ένα από τα αριστουργήματά του, που αναγνωρίστηκε διεθνώς τόσο για τον δυναμισμό του όσο και για τον τρόπο που έχει ενσωματωθεί στο εντυπωσιακό φυσικό περιβάλλον. Αλλά και γιατί αντανακλά το πάθος του αμερικανού αρχιτέκτονα για την ιαπωνική αρχιτεκτονική, ιδιαίτερα όσον αφορά στη σημασία της διείσδυσης εξωτερικών και εσωτερικών χώρων και την έντονη έμφαση που δίνεται στην αρμονία μεταξύ ανθρώπου και φύσης.

Παρά τα αστικά έργα του στο Σικάγο και στη Νέα Υόρκη, ο Ράιτ δεν αγαπούσε τις πόλεις. Όπως είπε στον Μάικ Γουάλας, το όνομα του θεού του είναι «φύση». Πράγματι, η φήμη του έχει τις ρίζες της στον σχεδιασμό εκατοντάδων γοητευτικών κατοικιών που είναι ενταγμένες μέσα στο φυσικό τοπίο, πολλές από τις οποίες, όμως, έμειναν στα σχέδια. Το Fallingwater είναι ένα από τα σπίτια που ολοκληρώθηκαν στα μέσα της δεκαετίας του 1930. Έδωσε, μάλιστα, νέα πνοή στην καριέρα του Ράιτ, αφού, όπως γράφει το BBC, μαζί με τον αντίκτυπο της Μεγάλης Ύφεσης στην οικοδομική δραστηριότητα, το έργο του είχε αρχίσει να φαντάζει παλιομοδίτικο στους κριτικούς της εποχής. Εν τω μεταξύ είχε ήδη εμφανιστεί μια νεότερη γενιά αρχιτεκτόνων και μαζί τους άρχισε να ριζώνει στις ΗΠΑ το πνεύμα του ευρωπαϊκού μοντερνισμού, του Bauhaus, του Λε Κορμπυζιέ και του Μις Βαν ντερ Ρό.

Τον σχεδιασμό αυτής της εξαιρετικά πρωτότυπης ορεινής κατοικίας -χαρακτηριστικό δείγμα «οργανικής αρχιτεκτονικής»- ανέθεσε στον Ράιτ ο Έντγκαρ Κάουφμαν, ένας πλούσιος  ιδιοκτήτης πολυκαταστήματος στο Πίτσμπουργκ και η σύζυγός του Λίλιαν Κάουφμαν που έκανε τα πάντα για να φέρει έναν αέρα παρισινής κομψότητας στις Μεσοδυτικές Πολιτείες των ΗΠΑ. Ο Κάουφμαν είχε σκεφτεί ένα σπίτι με θέα στον καταρράκτη, αλλά ο Ράιτ επέμεινε: «Θέλω να ζείτε με τον καταρράκτη, όχι μόνο να τον κοιτάζετε».

Σχεδίασε, λοιπόν, ένα σπίτι τριών επιπέδων το οποίο ενσωμάτωσε με τολμηρό τρόπο ανάμεσα σε δένδρα, βράχους και έναν καταρράκτη. Για την κατασκευή του χρησιμοποίησε οπλισμένο σκυρόδεμα, χάλυβα, γυαλί και πέτρα της περιοχής. Η φύση μπαίνει κυριολεκτικά μέσα στο κτίσμα καθώς το σπίτι αιωρείται πάνω από το νερό που τρέχει ακριβώς από κάτω και όταν το ποτάμι φουσκώνει, το νερό μπαίνει μέσα στο σπίτι. Το πιο εντυπωσιακό στοιχείο του είναι, αναμφίβολα, τα μεγάλα μπαλκόνια από μπετόν που προβάλλουν από τους πέτρινους τοίχους και τα οποία έγιναν αιτία προστριβών ανάμεσα στον Κάουφμαν και τον αρχιτέκτονα.

Ο Ράιτ σχεδίασε κάθε λεπτομέρεια του σπιτιού, όπως και τα περισσότερα έπιπλα, πολλά από τα οποία είναι χτιστά. Το Fallingwater ολοκληρώθηκε το 1938 και τον Ιανουάριο εκείνης της χρονιάς  έγινε εξώφυλλο του περιοδικού Time που έγραψε ότι ήταν η «ωραιότερη δουλειά» του Φρανκ Λόιντ Ράιτ. Το κόστος του, που ξεπέρασε κατά πολύ τον προϋπολογισμό του, ανήλθε  στα 155.000 δολάρια (ποσό που ισοδυναμεί με σημερινά 2,7 εκατ. δολάρια), ο Ράιτ εισέπραξε αμοιβή ύψους 8.000 δολαρίων, ενώ η πρόσφατη αποκατάστασή του το 2002, που κρίθηκε απόλυτα αναγκαία γιατί κινδύνευε να καταρρεύσει, στοίχησε 11,5 εκατομμύρια δολάρια.

Για την ιστορία, η Λίλιαν Κάουφμαν αυτοκτόνησε στο Fallingwater το 1952, ο σύζυγός της Έντγκαρ πέθανε τρία χρόνια αργότερα και το σπίτι κληρονόμησε ο γιος τους Έντγκαρ τζούνιορ, αρχιτέκτονας επίσης, ο οποίος την δεκαετία του 1930 έκανε την άσκησή του στο γραφείο του Ράιτ. Μοιράστηκε το σπίτι με τον σύντροφο και συνεργάτη του, Πολ Μαγιέν, επίσης αρχιτέκτονα και ντιζάινερ, και το 1963 το κληροδότησε σε ένα ίδρυμα για την προστασία της φύσης της Δυτικής Πενσυλβανίας (Western Pennsylvania Conservancy) μαζί με το κτήμα 7.000 στρεμμάτων που το περιβάλλει και το ποσόν των 500.000 δολαρίων.

Σήμερα, σχεδόν τίποτα δεν έχει αλλάξει από την εποχή που ο Ράιτ σχεδίασε το Fallingwater, πέρα από το γεγονός ότι δεν είναι, πλέον, ιδιωτική κατοικία. Χιλιάδες επισκέπτες περνούν κάθε χρόνο την είσοδο του μουσείου για να θαυμάσουν τις σχεδιαστικές λεπτομέρειες του «καλύτερου έργου όλων των εποχών της αμερικανικής αρχιτεκτονικής», σύμφωνα με τον χαρακτηρισμό του Αμερικανικού Ινστιτούτου Αρχιτεκτόνων.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News