Γιατί να μπούμε στον κόπο να μάθουμε ποιοι κατεβαίνουν υποψήφιοι στις ευρωεκλογές; Αφού τους ξέρουμε ήδη. Μάλιστα τους είδαμε και στην τηλεόραση με φωτογραφίες, μπάρες και ποσοστά. Οι δημοσκοπήσεις που δημοσιεύονται τις τελευταίες ημέρες περιλαμβάνουν πρόθεση ψήφου (!) και για τους υποψηφίους. Για αυτούς δηλαδή που έχουμε ήδη συζητήσει στα social media και τους ξέρουμε χρόνια. Δεν υπάρχει κανένας άλλος.

Κάπως έτσι επικρατεί ένας ιδιότυπος πρωτογονισμός. Οι πρωτόγονοι πρόγονοί μας θεοποιούσαν όσα έβλεπαν στον ουρανό. Ευτυχώς, στη σημερινή εποχή δεν θαυμάζουμε πια μόνον όποιον βγαίνει στην τηλεόραση. Ξέρουμε ότι υπάρχουν κι άλλοι άξιοι άνθρωποι, ίσως και πολύ πιο άξιοι. Πού είναι όμως;

Οι μετρήσεις αυτές έχουν γίνει με τρόπο επιστημονικό αλλά και πάλι, σύμφωνα με έγκυρους δημοσκόπους, έχουν «τρύπες». Και κυρίως πνίγουν εν τη γενέσει της κάθε άλλη προσπάθεια, ανθρώπων που δεν είναι «γνωστοί» και ζητούν την ψήφο μας. Ή τουλάχιστουν ζητούν να μάθουμε ποιοι είναι, τι έχουν κάνει στη ζωή τους και τι λένε.

Πώς προκύπτουν αυτά τα ποσοστά των «λαμπερών» προσώπων που διαμορφώνουν κλίμα; Από τους 1.000 ερωτηθέντες μιας δημοσκόπησης. Για παράδειγμα οι 250 από τους 1.000 λένε ότι θα ψηφίσουν το Α ή το Β κόμμα. Στη συνέχεια, από αυτούς τους 250 βγαίνει μια λίστα με τους υποψήφιους που προτιμούν οι ερωτηθέντες –οι οποίοι φυσικά δεν έχουν προλάβει να μάθουν κανέναν άλλο, πέρα από αυτούς που ήδη ξέρουν.

Ετσι από τους 250 (ή και 150 για ένα κόμμα που συγκεντρώνει πρόθεση ψήφου 15%) προκύπτει μια λίστα με φωτογραφίες «λαμπερών» προσώπων και ποσοστά, ακόμη και δεκαδικά (τέτοια ακρίβεια), δίπλα από το όνομά τους. Σαν να είναι ήδη γεγονός: «αυτοί θα βγουν».

Για το φαινόμενο αυτό, έγκυροι δημοσκόποι ανέφεραν στο Protagon ότι όντως υπάρχουν μεθοδολογικοί περιορισμοί ως προς την ακρίβεια ή και τη σειρά που καταλαμβάνουν οι υποψήφιοι στις εν λόγω λίστες. Κάποιος μας είπε μάλιστα ότι αυτά είναι «περισσότερο για το θεαθήναι».

Επίσης, οι πολιτικοί επιστήμονες με τους οποίους μιλήσαμε, τόνισαν ότι οι υποψήφιοι που δεν είναι «αναγνωρίσιμοι» και αρχίζουν αυτή τη στιγμή τον δικό τους προεκλογικό αγώνα (έξι και πλέον εβδομάδες πριν από την κάλπη) είναι λογικό να μην έχουν καταφέρει να κάνουν γνωστή την υποψηφιότητά τους στο πανελλήνιο. Αρα και να μην τους «πιάνουν» ακόμη οι μετρήσεις.

Ωστόσο ήδη, ο μέσος ψηφοφόρος, βλέποντας τη λίστα των υποψηφίων ευρωβουλευτών που «πάνε καλά» μπορεί να θεωρήσει ότι «τελείωσε, αυτοί βγαίνουν». Αρα ο σταυρός σε κάποιον άλλον μοιάζει ήδη χαμένη ψήφος.

Στις λίστες όσων ήδη «προηγούνται» υπάρχουν πρόσωπα γνωστά από τα επιτεύγματά τους στον αθλητισμό, τη θητεία τους στην τηλεόραση και στον χώρο του lifestyle (κάποιοι θα έλεγαν της υποκουλτούρας).

Η πανελλαδική κάλπη τούς δίνει ήδη ένα προβάδισμα, άδικο φυσικά για τους υπόλοιπους. Στη συνέχεια, οι δημοσκοπήσεις που φτιάχνουν κλίμα κυκλοφορούν ευρέως στις ιστοσελίδες και στα social media. Γιατί τα πρόσωπα ενδιαφέρουν. Κερδίζει ο μπασκετμπολίστας τον παρουσιαστή ή χάνει ο ποδοσφαιριστής από το πρώην μοντέλο; Εχεις κάτι να πεις στο καφενείο. Κι έτσι οι «γνωστοί» αποκτούν ένα επιπλέον μπόνους που τραβάει την αδικία στα άκρα εις βάρος των «μη αναγνωρίσιμων».

Γιατί κάποιοι από τους υπόλοιπους μπορεί να μην είναι «αναγνωρίσιμοι», αλλά είναι αναγνωρισμένοι στον χώρο τους και πολύ αξιόλογοι υποψήφιοι. Ωστόσο μοιάζουν χαμένοι από χέρι απέναντι σε όσους γέμιζαν επί χρόνια τον τηλεοπτικό αέρα με χαμηλής ποιότητας περιεχόμενο. Και όλα αυτά συμβαίνουν στην εκκίνηση του προεκλογικού αγώνα. Με άλλα λόγια, τα μίντια και οι δημοσκοπήσεις τους «κόβουν τα πόδια».

Η κατάσταση αυτή αποθαρρύνει δηλαδή ανθρώπους που ξεπέρασαν τους δισταγμούς που είχαν, το απολύτως λογικό «γιατί να μπλέξω με τα σ…», και είπαν θα κάνω την προσπάθειά μου στην πολιτική. Ξέρουν ότι η κάθοδος στον πολιτικό στίβο στην εποχή των social media –και κυρίως χωρίς μηχανισμό- κρύβει κινδύνους. Για τους ίδιους, πιθανόν και για την οικογένειά τους.

Ξέρουν ότι από τη στιγμή που λες ότι ασχολούμαι με την πολιτική είσαι πλέον εκτεθειμένος. Οποιοσδήποτε μπορεί να σε διαβάλει ακόμη και με ψέματα. Τα οποία ταξιδεύουν ταχύτατα με καύσιμο την κουλτούρα της ακύρωσης και τον εθισμό που έχει καταλάβει τα social media για τη στοχοποίηση ανθρώπων. Ξέρεις επίσης ότι συνήθως δεν υπάρχει αξιοκρατία. Υπάρχουν δίκτυα σχέσεων, πάρε-δώσε, «κοινοτισμός» όπως θα έλεγε ο Στέλιος Ράμφος.

Εστω, λοιπόν, κάποιος που τα ζύγισε όλα αυτά, αποφάσισε να κάνει το βήμα. Βλέποντας όμως στην εκκίνηση τις λίστες των δημοσκοπήσεων για το «ποιοι βγαίνουν», δεν είναι λογικό να αισθάνεται «Δυο φορές Ελληνας» (ας μείνουμε στον τίτλο του Κουμανταρέα αντί της λέξης που σκεφτόμαστε);

Θα δοκίμαζε ξανά ένας τέτοιος άνθρωπος την περιπέτεια της πολιτικής ή θα έριχνε μαύρη πέτρα; Χρειαζόμαστε καλούς υποψηφίους που δεν είναι διάσημοι ή μας αρκούν οι άνθρωποι που βλέπουμε στη τηλεόραση; Είμαι βέβαιος ότι η γνώμη πολλών πολιτών είναι ότι χρειαζόμαστε τους πρώτους, και μάλιστα επειγόντως.

Βεβαίως ο εκλογικός νόμος που επιτρέπει αυτό το πανηγύρι είναι δεδομένος, με αυτόν θα ψηφίσουμε, και κάθε αλλαγή πρέπει να γίνεται προσεκτικά και με τη μεγαλύτερη δυνατή συναίνεση. Και, ναι, ανάμεσα στους «γνωστούς» υπάρχουν βέβαια και πρόσωπα που απέκτησαν φήμη επειδή πραγματικά το άξιζαν.

Το πρόβλημα είναι όμως ο αθέμιτος (έως απαγορευτικός) ανταγωνισμός εις βάρος όσων δεν είναι πανελληνίως γνωστοί. Γιατί οι εκλογές, οι όποιες εκλογές, δεν νοείται να μετατρέπονται σε μια οριοθετημένη τηλεοπτική εμπειρία. Οι δημοσκοπήσεις αυτές μοιάζουν με τους πίνακες τηλεθέασης. Μήπως να το ξαναδούμε;

Σημείωση της σύνταξης

Το Protagon δεν θα δημοσιεύει τα αποτελέσματα δημοσκοπήσεων που αφορούν στην «πρόθεση ψήφου» για υποψηφίους ευρωβουλευτές παρά μόνον την τελευταία εβδομάδα πριν από την κάλπη 

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News