Οποτε στην ιστορία της ανθρωπότητας ένα βιβλίο αποπειράθηκε να αποδοθεί σε κινηματογραφική ταινία, μου χάρισε την άγρια χαρά ότι ποτέ δεν κατόρθωσε να απειλήσει την παντοδυναμία της γραφής, των λέξεων, του αναγνώστη που με τη φαντασία του στήνει μια «παράλληλη» ιστορία, επ’ αφορμή της ιστορίας. Οσα όπλα και να άπλωνε ο κινηματογράφος… Εικόνα, ήχο, μουσική, ηθοποιούς. Εν τέλει, ένα φτωχό πράγμα. Τι ωραία εκδίκηση.

Ωσπου ήρθαν δυο στιγμές, καρμικές στιγμές, να με περικυκλώσουν αγωνία. Κάτι καινούργιο κυοφορείται. Και το καινούργιο πρώτα το «λαμβάνει» ως σήμα το ένστικτο και μετά το αναλύεις. Ημουν στο φημισμένο υπερκατάστημα. Οροφοι και όροφοι γεμάτοι βιβλία. Τόσο πολλά, που νιώθεις αδιέξοδα. Ράφια, πάγκοι, ασφυκτικά γεμάτοι, μόνο το ταβάνι άδειο. Ποτέ δεν ξέρεις! Μπορεί κάποια μέρα, κι εκεί. Εντόπισα ένα βιβλίο μου σε ένα ράφι.

«Τι κάνεις εσύ εδώ; Τι προσπαθείς να κάνεις;» το συμπόνεσα. Αναπόλησα κάθε τι μικρό. Με συγκινούν βαθιά τα βιβλιοπωλεία της γειτονιάς. Ο/η βιβλιοπώλης που δίνει κατεύθυνση, γνώμη, σου λέει «Το διάβασα». Αναπόλησα εκείνους τους τίτλους, τους στάνταρ, εκείνων των ρετρό βιβλιοθηκών που είχαν και μια εγκυκλοπαίδεια αγορασμένη με δόσεις, το Google μιας άλλης εποχής.

Πόσοι δα ήταν οι συγγραφείς; Τους προλάβαινες. Τίτλοι διαδίδονταν στόμα με στόμα, όπως τα τραγούδια. Με έναν μαγικό τρόπο. Κι είχε μια αναμονή. Ολα είχαν αναμονή. Αναπολώ την αίσθηση ότι είχαμε χρόνο. Η καραντίνα μας υπενθύμισε την αίσθηση. Θα σας τα γράψω άτσαλα, αυθόρμητα, όπως τα νιώθω. Εξομολογητικά.

Να, για παράδειγμα, τώρα, «από το πουθενά» μου έρχεται ένα ανέκδοτο στο μυαλό. Το πιο μελαγχολικό ανέκδοτο. Συναντήθηκαν δυο ανατολικογερμανοί φίλοι, μήνες μετά το γκρέμισμα του Τείχους του Βερολίνου. «Τελικά, ό,τι διάολο μας είχαν πει για τον κομμουνισμό, ήταν όλα ψέματα» λέει ο ένας. «Υπάρχει χειρότερο, φιλαράκο μου» λέει ο άλλος, κουνώντας το κεφάλι με θλίψη. «Ο,τι μας είχαν πει για τον καπιταλισμό, ήταν όλα αλήθεια».

Η υπερπαραγωγή χτυπάει τα πάντα. Μια μηχανή που αλέθει και τίτλους βιβλίων. Κάθε μέρα, πόσα «καινούργια»; Πόσα ερεθίσματα; Από πόσα σημεία του ορίζοντα σαν στη διπλανή μας πόρτα; Τι να προλάβεις; Ο,τι σήμερα έφτασε, αύριο κιόλας πεθαίνει. Απορείς τι σόι δυνάμεις διαθέτει ό,τι κατορθώνει να επιζήσει. Βγάζεις το καπέλο σε ό,τι ανθίσταται στον στιγμιαίο θάνατο.

Κι έρχεται και το Netflix. Ειδική περίπτωση «βιβλίου». Οταν με ρώτησε ο Κώστας Γιαννακίδης, σε μια συνέντευξη που μου είχε πάρει, ποια σειρά παρακολουθώ, αμφότεροι κοιταχτήκαμε ως ούφο. Εκείνος γιατί θεώρησε αδιανόητο ότι δεν παρακολουθώ, κι εγώ, γιατί μου ήταν αδιανόητο ότι το «δεν» μου, του ήταν αδιανόητο. Ωσπου ήρθε η πρώτη καραντίνα. Και έπεσα στη γοητεία. «Breaking Bad». Ηταν η διακόρευσή μου. Και έλυσα μια απορία. Ο χρόνος τελικά ήταν που καταδίωκε, ο χρόνος ήταν που εξόντωνε την κινηματογραφική απόδοση των βιβλίων. Οι δύο ώρες που έπρεπε να λεχθούν τα πάντα.

Το «Breaking Bad» ανέλυε την ψυχοσύνθεση των ηρώων με ρυθμό βιβλίου. Η σκηνή με την ενοχλητική μύγα είναι συγγραφική. Το ίδιο ένιωσα και με το «The Queen’s Gambit», μια μελέτη πάνω στα εξαιρετικά ταλέντα, τα «τέρατα», όπως χτίζονται επάνω σε ερείπια ψυχής και διαμορφώνονται εκ νέου σε διάσημα, δοξασμένα πλέον τέρατα, χάνοντας μπορεί και δύο ζωές σε μια. Με γοήτευσε επίσης το «Unorthodox» όπως και το «Ethos». Κατασκοπεύοντας «ιδιωτικότητες», όπως δεν τις είχες φανταστεί, τόσο κρυφές που έμεναν. Και βέβαια, υπάρχουν και ντοκιμαντέρ που ζήλεψα. Οπως το «Ντέτλερ Ρόβεντερ, Το Τέλειο Εγκλημα». Σας προτρέπω να το δείτε.

Αγαπημένοι μου αναγνώστες, πώς να το εκφράσω; Το έργο της σύγχρονης ζωής μας, βγαίνει και δεν βγαίνει. Κάτι πεθαίνει. Μπορεί και να πέθανε. Κάτι νέο κυοφορείται. Η «ευκαιρία» της καραντίνας μας σκουντάει να σκεφτούμε. Πού πάμε όλοι εμείς; Εξαρτήματα μιας μηχανής αδιάκοπης παραγωγής και κατανάλωσης. Σας τα έγραψα μπερδεμένα; Ετσι τα αισθάνομαι. Ο χρόνος ένας.

ΥΓ. Μια μελαγχολική ιστορία πίσω από την ιστορία. Το συγγραφικό έργο του Γουόλτερ Τέβις στον οποίο χρωστάμε το «Γκάμπι της Βασίλισσας» ήταν ως βιβλίο μια σκέτη αποτυχία. Ωστόσο 37 χρόνια μετά, 62 εκατομμύρια σπίτια θεώρησαν το περίφημο έργο ως μια τόσο τεράστια επιδραστικά επιτυχία που το eBay χάρηκε αύξηση 273% σε αγορές σκακιού.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News