Ο Γιώργος και ο Νίκος έδωσαν πανελλαδικές εξετάσεις φέτος. Ο Γιώργος είτε επειδή είχε καλά γονίδια, είτε επειδή είχε ένα σταθερό οικογενειακό περιβάλλον είτε επειδή μελέτησε σκληρά κλπ κλπ, πέρασε στην ιατρική. Ο Νίκος είτε επειδή είχε προβληματικό γονιδιακό εξοπλισμό, είτε επειδή προερχόταν από ασταθές οικογενειακό περιβάλλον είτε επειδή δεν διάβασε κλπ κλπ, δεν πέρασε πουθενά. Ο Γιώργος δούλεψε επίσης σκληρά στο πανεπιστήμιο, ειδικεύθηκε στην νευροχειρουργική και εργάζεται σήμερα, το 2020, σε μία ιδιωτική κλινική. Ο Νίκος την ίδια χρονική περίοδο δοκίμασε διάφορες δουλειές (γκαρσόνι, σωφέρ σε ταξί, ασφαλιστής κλπ) αλλά δεν στέριωσε σε καμιά.

Το 2020 ο Γιώργος έβγαζε (σε σημερινές τιμές) 85000 ευρώ ετησίως ενώ ο Νίκος 25000. Τήν ίδια χρονιά ο Νίκος χρειάσθηκε να επισκεφθεί τον Γιώργο για κάποιο πρόβλημα και του κατέβαλλε για την επίσκεψη 100 ευρώ –δηλαδή την τιμή που προσδιόριζε η αγορά.

Η παραπάνω ιστορία είναι πολύ κοινή και φυσικά δεν προβληματίζει κανένα. Τι πιο λογικό και αυτονόητο από το γεγονός ότι ο Γιώργος πού ήταν ευφυής και δούλεψε και σκληρά να βγάζει σήμερα πολύ περισσότερα χρήματα από τον Νίκο πού είτε επειδή «δεν το 'χε μέσα του» είτε επειδή ήταν τεμπέλης, να βγάζει πολύ λιγότερα; Αυτό άλλωστε δεν είναι το νόημα της «αξιοκρατίας»; Αυτό δεν είναι το νόημα του μύθου του Αισώπου με τον Μέρμηγκα και τον Τζίτζικα;

Όχι ακριβώς. Ο Γιώργος δεν οφείλει την επιτυχία του και την καλή του οικονομική κατάσταση μόνο στα αναμφίβολα προσόντα του. Τα οφείλει και στο γεγονός ότι ο Νίκος χρηματοδοτούσε (εν μέρει) τις σπουδές του Γιώργου με τους φόρους του. Και εκεί ακριβώς διαφοροποιείται η ιστορία μας από τον μύθο του Αισώπου. Ο μύρμηγκας δεν εκμεταλλεύθηκε τον τζίτζικα προκειμένου να συσσωρεύσει τα εφόδια του χειμώνα -σε αντίθεση φυσικά με τον Γιώργο πού εκμεταλλευόταν επί 8 περίπου έτη τους φόρους του Νίκου.

Είναι δίκαιη αυτή η κατάσταση; Είναι δίκαιο ο Νίκος πού βρίσκεται έξω από το πανεπιστήμιο και δεν θα μπορέσει να καρπωθεί τα επαγγελματικά προνόμια πού του παρέχει η φοίτηση να πληρώνει προκειμένου να καρπωθεί κάποιος άλλος αυτά τα προνόμια;

Ας προσέξουμε λίγο εδώ. Δεν υπάρχει τίποτα το ηθικά μεμπτό στο γεγονός ότι ο ένας είχε την δυνατότητα να φοιτήσει στο πανεπιστήμιο και στην συγκεκριμένη σχολή και ο άλλος όχι. Στο βαθμό που υπάρχουν περιορισμένες θέσεις θα πρέπει να κατανεμηθούν με κάποιο τρόπο -και οι εξετάσεις είναι ένας τέτοιος τρόπος. Εκείνο πού είναι ηθικά προβληματικό είναι η συνέχεια: Ότι μετά τις εξετάσεις οι «απ έξω» θα πρέπει να χρηματοδοτούν τους προνομιούχους που είναι «από μέσα» .

Οπως φυσικά είναι και ηθικά προβληματικό ότι στην επίσκεψη του στον Γιώργο ο Νίκος θα κληθεί να καταβάλλει το πλήρες αντίτιμο -χωρίς δηλαδή να αφαιρεθεί το ποσοστό πού αντιστοιχεί στα χρήματα (σύν τους τόκους) πού κατέβαλλε για περίπου 8 έτη ο Νίκος για την παιδεία του Γιώργου.

Συμπέρασμα: Αν το κράτος συνεχίσει να  διατηρεί  το σύστημα περιορισμού των εισαγομένων στις διάφορες σχολές όπως ισχύει σήμερα, θα πρέπει ταυτόχρονα και άμεσα να απαλλάξει εκείνους πού δεν κατάφεραν να εισαχθούν από το βάρος της χρηματοδότησης της τριτοβάθμιας παιδείας πού έχει ως μοναδικό αποτέλεσμα την διεύρυνση των οικονομικών ανισοτήτων σε βάρος τους.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News