H «πέμπτη φάλαγγα» ακούστηκε για πρώτη φορά στον ισπανικό εμφύλιο. Οι εθνικιστές πολιορκούσαν τη Μαδρίτη με τέσσερις φάλαγγες και έλεγαν ότι διαθέτουν και μία πέμπτη, αποτελούμενη από τους «πατριώτες που βρίσκονται μέσα στην πόλη και θα ξεσηκωθούν κατά των κόκκινων δήμιων». Εκτοτε ο όρος χρησιμοποιείται για να περιγράψει εκείνον που δρα εντός των τειχών, προς το συμφέρον του εχθρού.

Το έκανε και ο Εφιάλτης, πριν από δυο ντουζίνες αιώνες στις Θερμοπύλες, υποδεικνύοντας, κατά τον Ηρόδοτο, στους Πέρσες την εναλλακτική οδό από την οποία χτύπησαν τον Λεωνίδα και τους άνδρες του.

Η «πέμπτη φάλαγγα» είναι όρος που απαντάται με μεγάλη συχνότητα στο ελληνικό πολιτικό λεξιλόγιο. Όπως και οι περισσότεροι, εισήχθη στα αμφιθέατρα από την Αριστερά την περίοδο της μεταπολίτευσης. Ειδικά εκεί, στα Πανεπιστήμια, φλογεροί αγορητές συνήθιζαν να αποδίδουν στους αντιπάλους τους τον χαρακτηρισμό του «πεμπτοφαλαγγίτη» που μπορεί να δρα για λογαριασμό της πρυτανείας, της κυβέρνησης, ενίοτε, όταν χοντραίνει το παιχνίδι, υπέρ των δυνάμεων καταστολής.

Ο όρος επανήλθε στην πολιτική ορολογία του συρμού μαζί με την άνοδο της Αριστεράς στην κυβέρνηση. Οποιαδήποτε κριτική προς τους χειρισμούς της Πρώτης Φοράς δύναται να θεωρηθεί ως κίνηση υπέρ των δανειστών που πολιορκούν τη χώρα και τον λαό της. Αυτομάτως δε, το στέλεχος, ο υπουργός και φυσικά ο Πρωθυπουργός, έχουν το δικαίωμα να αποδώσουν στον οιονδήποτε το ρόλο «πέμπτης φάλαγγας».

Ο Αλέξης Τσίπρας πήρε τον Εφιάλτη, τον έβαλε στην «πέμπτη φάλαγγα» και τα κόλλησε όλα μαζί πάνω στον Κυριάκο Μητσοτάκη. Δεν είναι και λίγο ο Πρωθυπουργός να αποκαλεί προδότη και ενεργούμενο «εχθρών» τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Μιλάμε για θεσμικές θέσεις τώρα, όχι για τον σκυλοκαβγά του Πολάκη με τον Αδωνι. Και μάλιστα αυτά διατυπώθηκαν γραπτώς, σε ανακοίνωση του πρωθυπουργικού γραφείου, δηλαδή έχουν σκέψη επάνω τους. Θυμίζω ότι την πρώτη φορά που χρησιμοποιήθηκε ο Εφιάλτης σε τόσο υψηλό επίπεδο, ήταν όταν ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης ανέλαβε την προεδρία της Νέας Δημοκρατίας. Ο Ανδρέας Παπανδρέου, με τον οποίο είχε παλαιούς λογαριασμούς, ήταν στη ΔΕΘ. Εσπευσε, λοιπόν, να εκφράσει τη λύπη του επειδή ένας «Εφιάλτης» θα ηγείτο της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Η δήλωση είχε προκαλέσει σοκ για την οξύτητα της. Αυτά που είπε ο Τσίπρας τα παρέσυρε ο χείμαρρος των δηλώσεων και των σχολίων. Ολοι πλέον λένε κάτι ακραίο, κανείς δεν δίνει σημασία. Και ο Μητσοτάκης, φυσικά, τον αποκαλεί ακατάλληλο και ντροπή της χώρας. Υπάρχει μία μικρή διαφορά ουσίας: δεν τον κατηγόρησε για εθνοπροδότη. Όμως ο Αλέξης Τσίπρας πολιτεύεται πρωτίστως με αυτόν τον τρόπο. Ως αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης αναφερόταν σε «εγκληματίες» και «οικονομικούς δολοφόνους», επέλεγε, δηλαδή,  έναν βαρύτατο χαρακτηρισμό και έβαζε από δίπλα ένα «πολιτικός», προκειμένου να μην μπορεί κανείς να του προσάψει την κατηγορία του συκοφάντη. Ησουν εγκληματίας, αλλά με την πολιτική έννοια…

Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει μεγάλη ευθύνη για την έκπτωση του πολιτικού λόγου στο επίπεδο του κακόφημου δρόμου. Ακόμα και οι πιο ακραίες εκφράσεις αποενοχοποιήθηκαν ως μέσα εκτόνωσης της λαϊκής οργής. Η δε υιοθέτηση «λαϊκού» φρασεολογίου δεν έγινε μόνο πολιτικά ορθή, αλλά και επιβεβλημένη. Σήμερα κανένας δεν εκπλήσσεται από την αντιπαράθεση του Παύλου Πολάκη με τον Αδωνι Γεωργιάδη, ούτε με την οξύτητα των χαρακτηρισμών που εκστομίζει ο Πρωθυπουργός. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ο δημόσιος λόγος με την μεγαλύτερη προβολή και απήχηση να κινείται στις παρυφές και συχνά στα όρια της χυδαιότητας. Στη Βουλή βγάζουν αφρούς από το στόμα και διακόπτουν για να χειροκροτήσουν κανένα σχολείο που τους κοιτάζει από τα άνω δυτικά θεωρεία. Κάποια στιγμή ένα παιδάκι θα τους πετάξει κανένα λουκάνικο για να φάνε…

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News