Δεκαετία ’80 σε ένα μεγάλο αθηναϊκό ξενοδοχείο. Παρουσίαση νέου μοντέλου μιας αυτοκινητιστικής εταιρείας. Δεκαεξαβάλβιδο… χόρταινες βαλβίδα. Υπεύθυνη για την υποδοχή των δημοσιογράφων, την εξυπηρέτηση και την πληροφόρησή τους. ΠΑΣΟΚ στην εξουσία. Νέα σειρά λουστρινένιων ανθρώπων. Σειρά. Έτσι γίνεται πάντα. Οι άνθρωποι που αγγίζουν εξουσία έχουν άλλη λάμψη. Άλλη στίλβωση. Και οι δημοσιογράφοι. Ύφος, ύφος, ύφος. Στόμφος, στόμφος, στόμφος. Ανάμεσά τους και ο «μαλάκας» που μου είχε πει την ατάκα «Το ράλι Ακρόπολις είναι καπιταλιστικό σπορ», υπεύθυνος στην ΕΡΤ. Τον παρακάμπτω, ενώ με λαχτάρα αναμένω εκείνον.

Θέλω να τον γνωρίσω. Σπεύδουν όλοι να πιάσουν πρώτες θέσεις… πόσες πρώτες να έχει μια αίθουσα; Ένας ελαφρύς μορφασμός όταν πρέπει να κατευθυνθούν σε άλλη σειρά και αυτόματο τσεκάρισμα μήπως «ανταγωνιστής» τους κάθεται σε καλύτερη. Παιχνίδια με εξουσίες και ισορροπίες… Σε δουλειά να ‘μαστε!

Εμφανίζεται σαν αόρατος. Ναι, όσο περίεργο και ν΄ ακούγεται. Ο Καββαθάς κι όταν εμφανίζονταν ήταν αόρατος. Κάθεται στο τελευταίο κάθισμα με ελαφρώς σκυμμένο κεφάλι. Ο πατέρας μου έλεγε για εκείνον στις κυριακάτικες κουβέντες του «ακέραιος, φερέγγυος, αμερόληπτος, καλό και ντροπαλό παιδί. Δεν πάει να του δώσεις διαφήμιση… εκείνος θα γράψει τη δική του γνώμη, ανεξάρτητα». Αυτός είναι! Μην πλησιάσεις να τον τιμήσεις… Θα νιώσει τόσο αμήχανα που θα τον συμπονέσεις. Ένας γοητευτικός άνδρας που μεγαλουργούσε σε ένα γοητευτικό επάγγελμα, με γοητευτικό αντικείμενο πόθου. Αυτοκίνητα… Τα χρόνια που τα ονόμαζαν «κούρσα» και φώναζαν «μη σε κόψει!».

Θα μπορούσε να επιζητάει φώτα, να χαριεντίζεται ασύστολα. Πας καλά; Μιλάμε για τον Κώστα Καββαθά. Διάβαζα τους 4ΤΡΟΧΟΥΣ. Τις μεσαίες σελίδες του Αντίλογου. Το έλεγες και κρυφό σχολειό. Αυτοκινητιστικό περιοδικό «και καλά» για ξεψάρωμα. Για να βολεύει τους λοιπούς. Να μην αναφέρεται στις κυκλοφορίες και ας ήταν νούμερο 1! Ποιοι έγραφαν στον Αντίλογο; Νίκος Δήμου συγγραφέας και του «Η δυστυχία του να είσαι Έλληνας», Νίκος Μάργαρης οικολογικά πριν μάθουμε τη λέξη οικολογία, Κώστας Ζουράρις (με λεξικό τον διαβάζαμε στην αρχή όλοι), Σαράντος Καργάκος, Ριχάρδος Σωμερίτης, αργότερα ο Χρήστος Μιχαηλίδης, Θέμος Αναστασιάδης, Κοσμάς Βίδος… άντε και Ρέα Βιτάλη. Αυτοκινητιστικό περιοδικό, σου λέει ο άλλος!

Και, βέβαια, στις πρώτες σελίδες να γράφει ο Κ.Κ το δικό του «κατηχητικό» και να διηγείται για παράδειγμα το πρώτο του ταξίδι στην Έκθεση της Γενεύης το 1968 και να σημειώνει «εδώ είμαστε, είπα στον εαυτό μου. Σε λίγα χρόνια σ΄ αυτούς εδώ τους χώρους, θα εκτίθενται και αυτοκίνητα που είναι σχεδιασμένα και κατασκευασμένα στην Ελλάδα. Δεν μπορεί…». Μπορεί, μάστορα. Και συνέχιζε «Τα όνειρα χάθηκαν στο μπλα μπλα των πολιτικών, στη συμπλεγματική μπουρδολογία των κομματικών εργατοπατέρων και στο μέγα έγκλημα που ακούει στο όνομα “ελληνικό δημόσιο”. Οι τρεις αυτές ομάδες ηλιθίων εμπόδισαν τις ιδιωτικές επενδύσεις με αποτέλεσμα σήμερα, να μην έχουμε όχι ελληνικό αυτοκίνητο αλλά ούτε αλάτι. Που το εισάγουμε αφειδώς, ίσως γιατί ο κομματάρχης δεν θέλει τις αλυκές “που καταστρέφουν το περιβάλλον” αλλά στην ουσία θέτουν σε κίνδυνο τα καταπατημένα χωράφια που θα γίνουν “μπάνγκαλοους”». Χρονολογία κειμένου 80, 90, 95, 96, 97, 98, 99, 2000, 2001, 2002, 2003, 2004… Και δώστου! Γραφικός ο Καββαθάς.

Παράλληλα η Ελλάς ενημερώνονταν από τον περιοδικό τύπο «Πώς να τον πάρετε από αφτιά και κώλο συγχρόνως», οι Ελληνίδες κυρίες πλουσίων κυριών φωτογραφίζονταν με τα άπειρα παπούτσια της γκαρνταρόμπας τους και ο μουντζούρης της τράπουλας περνούσε από χέρι σε χέρι. Όλοι βιώναμε χαρές, πανηγύρια και κλείναμε τις συζητήσεις μας με τη λέξη «super!» ή «μαλάκα μου, τι μαλακία είπε ο μαλάκας». Το μέλλον περίμενε να μας καταπιεί, αλλά με χαρές. Θα μου πεις, ωραία τα έλεγε, αλλά τι έκανε; Αυτό τον ξεχώριζε. Ήταν πρακτικός. Πνίγονταν στις ιδέες αλλά οργάνωνε το πώς θα μπορούσαν να πραγματοποιηθούν, συνδέονταν-συνεργάζονταν με πανεπιστήμια, εμπιστεύονταν νέους ανθρώπους, διοργάνωνε διαγωνισμούς απευθυνόμενος σε σπουδαστές, κατέθετε πλάνα και σχέδια, σπάνια χτυπούσε πόρτες υπουργείων… «Γραφικός ο Καββαθάς». Χόρτασε ενθαρρυντικά χτυπήματα στην πλάτη. Μου θύμιζε φόρμουλα. Σταθερός στη θέση του, ενώ έτρεχε με ιλιγγιώδεις ρυθμούς. Όγκωσαν τα περίπτερα με περιοδικά κρεμασμένα από μανταλάκια και οι συναθροίσεις με εκδότες με πούρα στο στόμα. Δεν ξιπάστηκε, δεν ήρθε σε αλισβερίσια, δεν κιότεψε. Πάντα μελαγχολικός αλλά δυναμικός. Σε μια δική του στρατόσφαιρα. Με τη Σοφία στο πλευρό του, ισοβίως, με τα 1.000 αδέσποτα, με τους ίδιους φίλους και με την αιώνια «γκρίνια» του. Την Καββάθιο γκρίνια στο «Κωσταλέξι του». (έτσι του το είχα βαφτίσει και χαμογέλασε… ποτέ δεν γέλασε). Να ταξιδεύει, ούτε ξέρω και ‘γω σε πόσα ταξίδια τον χρόνο, να ενημερώνεται για ό,τι καινούργιο σε τεχνολογία και επιστήμη και να το κάνει εργαλείο στη δουλειά του, να τρέχει με τη μηχανή του, να πετάει με ανεμόπτερα, ελικόπτερα, Μιράζ… Όσο για τα αυτοκίνητα; Πρέπει να το καταθέσω να μείνει. Να το έχει η νέα γενιά, που κατακλύζει τα εργαστήρια δημοσιογραφίας, να το θυμάται. Όταν μια μεγάλη εταιρεία αυτοκινήτων, με τεράστιο διαφημιστικό πρόγραμμα, τον απείλησε προκειμένου να γράψει ένα κείμενο να «γαληνέψει» μια κριτική αρθρογράφου, εκείνος πολύ απλά διέκοψε τη συνεργασία αδιαφορώντας για το διαφημιστικό κονδύλι. Κλασικός Καββαθάς. Πώς το έλεγε ο σημαντικός μου; Ακέραιος, φερέγγυος, αμερόληπτος, έντιμος, καλό και ντροπαλό παιδί. Πάρτε λεξικό για τις λέξεις. Έχουν χαθεί από το λεξιλόγιο. Οι αναγνώστες των εντύπων του; Ειδική κατηγορία. Το ένιωσα από το πρώτο κείμενο. Από το πρώτο γράμμα που έλαβα από αναγνώστη. Άσπρος φάκελος, μπλε άσπρο σιρίτι ένα γύρω. 4τροχίτες! Τι να σας λέω; Τυχερή για ό,τι έζησα και ζω. Πόσο μάλλον για ό,τι ζούσε και ζει και θα ζει εκείνος! Λες και ήταν απόφοιτοι από την Καββάθιο σχολή. «Κύριε Καββαθά». Λες και σε κλώτσαγε «το σύστημά τους» αν δεν είχες τα στοιχεία της σεμνότητας, της απλότητας, της ευγένειας. «Θα παραδίδεις δισκέτα κάθε 20 του μηνός και κοίτα μην πάρουν ποτέ τα μυαλά σου αέρα». Α, ρε μάστορα! Έτσι τον προσφωνώ ανέκαθεν. Ο δάσκαλος διδάσκει, ο μάστορας διδάσκει και δείχνει. Μάστορας!

Και μετά; Μια λάθος συνεργασία. Μια εμπορική κίνηση έξυπνη, αλλά με λάθος επιλογή συνεργάτη. Δείξτε μου έναν Έλληνα που δεν την πάτησε. Που δεν εμπιστεύτηκε λάθος. Δείξτε μου! Μόνο τα ανθρωπάκια που πίνουν φραπόγαλο και ξύνουν διαχρονικά τους όρχεις τους μέχρι να ματώσουν, κριτικάροντας και ξεπετώντας ένα «όλοι τα ίδια σκατά είναι». Επιταγές σφραγισμένες, ό,τι έβγαλε φωτιά και στάχτη, αγώνας, αξιοπρέπεια. Θα το έλεγες και τύφλα να ‘χει η αρχαία τραγωδία. Οι Τεχνικές Εκδόσεις αρχικά παραδίδονται στα χέρια του ομίλου Λυμπέρη. Θάνατος πριν τον θάνατο. Λογικά, τότε πέθανε. Νεκραναστημένος έκτοτε. Πώς να συνεργαστούν δυο πλάτες; Τι κοινό να είχαν; Δυο εκ διαμέτρου αντίθετες φιλοσοφίες. Η οικονομική διαχείριση περνάει εξ ολοκλήρου στα χέρια Λυμπέρη. Πορεία προς τον τερματισμό. Λάστιχα. Κλαταρίσματα. Προσπάθειες. Αγωνιστής. Τώρα θα τα παράταγε; Σκέψεις, αρνήσεις, προτάσεις, ακυρώσεις, αντιμέτωπος με το «τα λεφτά μας» συνεργατών και υπαλλήλων, ενώ το ταμείο το είχε άλλος. Μια εταιρεία που από την ίδρυσή της, 38 χρόνια, δεν είχε καθυστερήσει λεπτό τη μισθοδοσία, δεν είχε ούτε μια οικονομική ατασθαλία με το ελληνικό κράτος, ούτε μια ανεκπλήρωτη υποχρέωση, ούτε ΙΧΝΟΣ αλισβερισιού με «επιδοτήσεις», έστω και έμμεσες… Και από την άλλη, μια οικονομική κρίση, ανεργία στο επάγγελμα, υποχρεώσεις ανοιχτές των υπαλλήλων και συνεργατών. Για δες καιρό που διάλεξε… Εκβράζονται βρωμόνερα. Φθηνοί. Προδοσία. Το παιδί τρώει το παιδί. Είθισται! 4 Τροχοί χωρίς Καββαθά. Τι τροχοί; Αν δεν είσαι χοντρόπετσος. Αν δεν είσαι καθίκι. Αν δεν έχεις εξοικειωθεί με την απατεωνιά. «Θέλω να πεθάνω μόνος μου σαν τους γερασμένους ελέφαντες». Ο μάστορας έχει διαλέξει τη δική του μοναχική πορεία. Αξιοπρεπής. Υπεύθυνος. Μια ζωή κουβάλαγε «δανεικούς» σταυρούς. Σταυρούς που δεν του αναλογούσαν. Και ήταν το μόνο που με θύμωνε! Όποτε τον έκανα να γελάσει, το φρενάριζε «μαστόρισσα, υπάρχουν άνθρωποι που πεινάνε ενώ εμείς γελάμε»… Φαντάσου τον τώρα. Αντιμέτωπο με τον δικό του σταυρό. Θα μπορούσα να σεβαστώ την απομόνωσή του. Παλιά του τέχνη κόσκινο… Μόνο που… Κάθε μέρα λαμβάνω ένα σωρό mail αγνώστων. Αρχίζουν «4ΤΡΟΧΙΤΗΣ είμαι, κα Βιτάλη». Το καθένα κλείνει με άλλον τρόπο. Αλλά όλα αναδύουν την ίδια ακριβώς μελαγχολική αίσθηση. Μας λείπει πολύ. Έχουμε ανάγκη τώρα, όσο ποτέ, ανθρώπους σαν τον Κώστα Καββαθά. Άσε την «Αφρική», μάστορα. Λες και δεν έχουμε εδώ ζούγκλα! Πετάνε ελέφαντες με Μιράζ;

* Το πρώτο βιβλίο της Ρέας Βιτάλη «Κάποτε θα γράψω ένα βιβλίο», εκδόσεις Ποταμός τυπώθηκε και κυκλοφορεί σε Β’ έκδοση.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News