Ανθρωποι πνίγονται καθημερινά στις παραλίες της Ελλάδας. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, από τον περασμένο Ιούνιο έως τα μέσα Αυγούστου, έχουν καταγραφεί 229 θάνατοι – σχεδόν τρεις πνιγμοί την ημέρα κατά μέσο όρο. Το 2024 ο αριθμός ήταν 395 θάνατοι, εκ των οποίων οι 388 στη θάλασσα και η πλειονότητα μέσα σε λίγους μήνες. Σε απόλυτους αριθμούς είναι, μάλιστα, η δεύτερη αιτία θανάτου στη χώρα μας από ατύχημα. Η πρώτη, όπως σωστά μαντέψατε, είναι τα τροχαία. 

Υποθέτω πως αν κολυμπούσαμε και τον χειμώνα, όσο (και όπως) το καλοκαίρι, οι πνιγμοί θα είχαν στρογγυλοκαθίσει στην κορυφή της μακάβριας αυτής λίστας. Με δεδομένο, μάλιστα, ότι δεν «σκίζουμε» ως οδηγοί (καμία εποχή του χρόνου), αντιλαμβανόμαστε πόσο κακή είναι και η σχέση μας με το νερό, σε αντίθεση με την αντίληψη που οι ίδιοι έχουμε για αυτή.

Είμαστε «κολυμβηταράδες». Οπως είμαστε και «οδηγάρες». Την πραγματικότητα τη βλέπουμε στις παραλίες, στους δρόμους, στις στατιστικές. 

Πριν από ένα χρόνο, και με αφορμή τους Ολυμπιακούς Αγώνες, αναφερθήκαμε στο τι θα μπορούσαμε να κάνουμε για να βελτιώσουμε αισθητά τις γνώσεις μας και τη σχέση μας με το νερό – το κάνουν άλλοι και το κάνουν με επιτυχία. Η ουσιαστική εκπαίδευση, η θεωρητική και πρακτική εξάσκηση από μικρή ηλικία, η ενημέρωση σε κάθε ηλικία (και ειδικά στην τρίτη, που «μετράει» πολλά θύματα), οι περισσότεροι και πυκνότεροι ναυαγοσώστες, με άλλα λόγια η ενίσχυση της πρόληψης είναι ο μοναδικός δρόμος για να θρηνούμε λιγότερους σε κάτι που αποτελεί υγιεινή και ψυχαγωγική δραστηριότητα. 

Σε κάθε περίπτωση, κανείς δεν σκέφτεται να απαγορεύσει το κολύμπι επειδή άνθρωποι πνίγονται – όπως δεν θα απαγορεύαμε τα αυτοκίνητα και τα δίκυκλα επειδή με αυτά χιλιάδες άνθρωποι σκοτώνονται και τραυματίζονται βαριά. Και εδώ η λύση είναι η περισσότερη και καλύτερη εκπαίδευση, ο έλεγχος και η επιβολή των κανόνων. 

Τα σκέφτομαι αυτά τούτες τις ημέρες καθώς παρατηρώ τις αντιδράσεις μετά τον βαρύ τραυματισμό στη Μύκονο του δισεκατομμυριούχου Τομ Γκρίνγουντ, σε ατύχημα με «γουρούνα» που είχε ενοικιάσει. Καθώς, μάλιστα, το ατύχημα του CEO της Velocity και ιδρυτή της fintech εταιρείας Volt φέρεται, από δημοσιεύματα, να ήταν το 5ο σοβαρό τις τελευταίες εβδομάδες με τουρίστα, η ετυμηγορία φαίνεται να έχει βγε»: να απαγορευτούν οι «γουρούνες».

Για τους μη μυημένους, «γουρούνες» είναι στην καθομιλουμένη η ονομασία για τα τετράτροχα οχήματα τύπου ATV (All Terrain Vehicle). Πρόκειται για μικρά, ανοιχτά οχήματα με τέσσερις χοντρούς τροχούς, που χρησιμοποιούνται για κίνηση σε ανώμαλα εδάφη, εκτός δρόμου, αλλά και σε νησιά ή τουριστικές περιοχές ως ενοικιαζόμενα. Στο εξωτερικό χρησιμοποιούνται κυρίως σε αγροτικές εργασίες. Στην Ελλάδα είναι αρκετά διαδεδομένες, ειδικά σε τουριστικά μέρη (π.χ. Κρήτη, Σαντορίνη, Μύκονος, Πάρος), όπου οι ξένοι επισκέπτες μας τις προτιμούν επειδή είναι, θεωρητικά, εύκολες και διασκεδαστικές στην οδήγηση, πρακτικές για μικρές αποστάσεις, δίνουν την αίσθηση δίκυκλου χωρίς να είναι, και μπορούν να τις ενοικιάσουν με δίπλωμα αυτοκινήτου. Κάπως έτσι, ένας άνθρωπος που θα μπορούσε να νοικιάσει λιμουζίνα, ελικόπτερο ή και υποβρύχιο χωρίς να «ιδρώσει η τσέπη του», βρέθηκε στην Εντατική…

Οχι ότι δεν υπάρχει πρόβλημα. Οι ειδικοί τονίζουν ότι οι «γουρούνες» έχουν ιδιαιτερότητες στην οδήγηση (π.χ. δεν έχουν την ενεργητική ασφάλεια του δίκυκλου ή την παθητική του αυτοκινήτου), τις οποίες οι περισσότεροι δεν γνωρίζουν ή δεν λογαριάζουν. Κάποιοι δεν φοράνε το κράνος, άλλοι τρέχουν υπερβολικά, άλλοι ανεβαίνουν 3 και 4 πάνω σε μια τέτοια, με αποτέλεσμα, όταν γίνει η «στραβή» (συχνά αυτό σημαίνει ανατροπή του οχήματος), να καταλήγουν στο νοσοκομείο. Μάλιστα, σε ένα σχετικό ρεπορτάζ της «Καθημερινής», οι γιατροί στα τουριστικά hot spots ξορκίζουν τα συγκεκριμένα οχήματα ως την αιτία πολλών μικρών ή σοβαρών ατυχημάτων, που επιβαρύνουν σημαντικά τις εφημερίες τους. 

Με αυτά και τα άλλα, η συζήτηση για την απαγόρευση χρήσης των ATV έχει και πάλι φουντώσει και οι πληροφορίες θέλουν την κυβέρνηση να το σκέφτεται «σοβαρά». Θυμίζω ότι το 2019 ο τότε αρμόδιος υπουργός Χρ. Σπίρτζης, είχε απαγορεύσει τη χρήση των «γουρουνών» έως 125 κ.εκ. στην άσφαλτο, οι επαγγελματίες του κλάδου που τις νοικιάζουν ξεσηκώθηκαν και ο επόμενος υπουργός (επί ΝΔ πλέον) πήρε πίσω την απόφαση και έδωσε στους Δήμους την αρμοδιότητα να αποφασίζουν για την κυκλοφορία των ATV στους ασφάλτινους δρόμους δικαιοδοσίας τους. 

Το να πετάς το μπαλάκι είναι πάντα η εύκολη επιλογή (πιο εύκολη και από την απαγόρευση), αλλά δεν είναι λύση. Λύση είναι να θεσπίζεις κανόνες, να τους ανανεώνεις όταν χρειάζεται, και να ελέγχεις για την εφαρμογή τους. 

Πάλι θα φέρω ως παράδειγμα την Αυστραλία, που έχει και το πιο αυστηρό πλαίσιο για την κυκλοφορία των ATV: από το 2021 ισχύει υποχρεωτικό πρότυπο ασφάλειας για ελάχιστη σταθερότητα σε κλίση (tilt-table ratios) και υποχρεωτικό OPD (operator protection device – το  μεταλλικό τόξο/πλαίσιο που βάζουν και στα ανοιχτά αυτοκίνητα) για προστασία σε ανατροπή, βασική αιτία για τα θανατηφόρα εκεί (60%). 

Ολα αυτά θέλουν έγκυρα στοιχεία (που για την Ελλάδα δεν υπάρχουν…), επιστημονική προεργασία και μια σοβαρή πολιτική σε θέματα οδικής ασφάλειας (και τουρισμού). Με άλλα λόγια, πιο εύκολη μοιάζει η απαγόρευση, που είναι και πάλι της μόδας (άσε που οι «γουρούνες» είναι και άσχημες…). 

Με αυτή τη «λογική» (ΣΥΡΙΖΑ), ας βγει από την κυβέρνηση και μια απόφαση που θα λέει «απαγορεύεται να πνίγεστε». Ποιος ξέρει, μπορεί να πιάσει…

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News