Πίσω από την ιλουστρασιόν ομορφιά των οικισμών της Kαλντέρας, η Σαντορίνη έχει πολλές όψεις. Οπως αυτή από την κορυφή της αρχαίας Θήρας και από τα ηφαιστειογενή πετρώματα της νέας και της παλιάς Καμένης.

Αυτές οι όψεις φαίνονται λιγότερο, αλλά μετρούν πολλά χρόνια πίσω: ηφαίστειο, Αρχαία Θήρα, Ακρωτήρι, παραδοσιακοί οικισμοί, αμπέλια, γαστρονομία.

Αυτή, η «οργανική» Σαντορίνη, βρίσκεται πίσω από την τουριστική καθημερινότητα. Δίνει όμως το στίγμα του τόπου, που συχνά ασφυκτιά από τουρίστες, δόμηση, τζακούζι, αυτοκίνητα, πούλμαν, κρουαζιερόπλοια και ημερήσιους επιβάτες/επισκέπτες.

Μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου «είχαμε πάνω από ένα εκατομμύριο αφίξεις, ενώ τα πλοία της γραμμής αποβίβασαν 700.621 επισκέπτες μέχρι τον Αύγουστο και οι επισκέπτες κρουαζιέρας ξεπέρασαν τους τις 740.000 έως τέλος Οκτωβρίου», είπε ο δήμαρχος Θήρας Νικόλαος Ζώρζος στην ετήσια 5η ενημερωτική εκδήλωση του Δήμου στην Αθήνα. Το θέμα εφέτος: «Σαντορίνη, η επόμενη μέρα: προκλήσεις, σκέψεις, στόχοι».

Αναμφίβολα η Σαντορίνη είναι ένας επιτυχημένος προορισμός σε αριθμούς. Ο οποίος ταυτόχρονα εγείρει προβληματισμό για το ποια είναι τα όριά του, μετά από σαφείς αναφορές εντός και εκτός, για επιβάρυνση της φέρουσας ικανότητας και για φαινόμενα υπερτουρισμού. Οσο και αν αναπτυχθούν οι δημόσιες υποδομές του νησιού, με έργα που είναι σε εξέλιξη για να ανταποκριθούν στις αυξημένες απαιτήσεις σε ενέργεια, νερό και σκουπίδια: έργα αφαλάτωσης και ύδρευσης, επέκταση εγκαταστάσεων επεξεργασίας λημμάτων καθαρισμού και έργα αποχέτευσης, έργα αποκατάστασης του λιμένα του Αθηνιού και προγραμματιζόμενες νέες λιμενικές εγκαταστάσεις στον Κολούμπο και στην Βλυχάδα, προετοιμασία για την δημοπράτηση της μαρίνας Μονολίθου, με προσδοκώμενο χρόνο πρόσκλησης ενδιαφέροντος για επενδυτές στο τέλος του 2019 ή στις αρχές του 2020.

Τα όρια είναι πλέον εμφανή.

Η Σαντορίνη «χάνει τα στοιχεία που την ανέδειξαν», τόνισε ο κ. Ζώρζος, λέγοντας ότι «αν δεν αντικρύσει κανείς την Καλντέρα ή δεν πλησιάσει τα διατηρημένα οικιστικά σύνολα παραδοσιακών χωριών θα μπορεί να αναρωτηθεί για το μύθο της εντυπωσιακής Σαντορίνης». Ο ίδιος μίλησε για την ανάγκη «αλλαγής νοοτροπίας» σε όσα «βλάπτουν την καθημερινότητα κατοίκων και επισκεπτών», δίνοντας έμφαση στην προστασία του δημόσιου χώρου και του περιβάλλοντος. Και απευθύνθηκε στην Πολιτεία και τους τοπικούς και υπερτοπικούς επιχειρηματίες του νησιού για συνεργασία στην αντιμετώπισή τους.

«Είναι πασιφανής η έλλειψη πολεοδομικού σχεδιασμού, η εκτεταμένη άναρχη δόμηση, ο υπέρογκος αριθμός οχημάτων για την κλίμακα του νησιού», πρόσθεσε, επισημαίνοντας την έλλειψη θεσμικού πλαισίου για την αποτελεσματική λειτουργία και στελέχωση της διοίκησης. Ενδεικτικά αναφέρθηκε στην Υπηρεσία Δόμησης «που διαθέτει ένα μόνον υπεύθυνο υπάλληλο-μηχανικό, σε ένα Δήμο με τις ανάγκες του Δήμου Θήρας και άλλων τεσσάρων νησιών». Αντίστοιχες ελλείψεις υπάρχουν στην καθαριότητα και στον ελεγκτικό μηχανισμό. «Η εμμονή της πολιτείας να μην παρέχει την δυνατότητα στις δημοτικές αρχές για την αντιμετώπιση των αναγκών και την λύση των προβλημάτων που προκύπτουν όχι μόνον υποβαθμίζει τον τόπο αλλά επιτρέπει την ανάπτυξη της αταξίας και ανομίας, αφού η αγορά έχει τους δικούς της νόμους, κυρίως όταν παραμένει ανεξέλεγκτη».

Υπάρχουν «δύο κεφαλαιώδη ζητήματα: η ποιότητα ζωής των κατοίκων, με την ποιότητα των επισκεπτών και του τουριστικού προϊόντος σε κατάσταση αειφορίας», υποστήριξε ο ηφαιστειολόγος, ερευνητής του ΙΓΜΕ και πρόεδρος του Ινστιτούτου Μελέτης και Παρακολούθησης Ηφαιστείου Σαντορίνης Γιώργος Βουγιουκαλάκης. Η υποδομή είναι μείζονος σημασίας, «απαραίτητη». Θα πρέπει να ολοκληρωθούν τα έργα για το νερό, την ενέργεια και τα σκουπίδια. «Δεν αρκεί όμως» τόνισε, αναφερόμενος στη μοναδικότητα της Σαντορίνης, το ιδιαίτερο κάλλος, τη γεωλογική κληρονομιά. Τη δημιουργία του κρατήρα 3.600 χρόνια πριν. «Πώς υπερασπιζόμαστε την Καλντέρα;»

Ο ίδιος μίλησε για τη δημιουργία ειδικών θεματικών δράσεων που θα αναβαθμίσουν την ποιότητα του τουριστικού προϊόντος και για την ανάγκη ενός κανονιστικού πλαισίου που θα ρυθμίσει την επισκεψιμότητα στο νησί. Αλλά και για την επιμόρφωση της τοπικής κοινωνίας, «για να συνειδητοποιήσει την αδιέξοδη κατεύθυνση στην οποία κινείται σήμερα».

Κάτι που επανέλαβε στη συνέχεια και η νομικός, εμπειρογνώμων σε θέματα τουρισμού και πρώην πρόεδρος του ΕΟΤ Μπέττυ Χατζηνικολάου, προτείνοντας επίσης την ανάσχεση των οικοδομικών αδειών για μια πενταετία, την προστασία της αγροτικής γης, διαρθρωτικά έργα στις κυκλοφοριακές υποδομές, παράλληλα με κάλυψη των ελλείψεων των υπόλοιπων υποδομών. Επικαλούμενη τον Κύκλο Ζωής των Τουριστικών Περιοχών, σημείωσε: «Εχουμε έναν ώριμο προορισμό – παρά τις ελλείψεις σε υποδομές – που δυνητικά οδηγείται σε στασιμότητα, αν όχι σε αποτελμάτωση και αυτό ανεξάρτητα από τα σημερινά εισερχόμενα μεγέθη». Η κατάσταση αυτή έχει επίδραση και στο επίπεδο ζωής κατοίκων και τουριστών και εντέλει και στον βαθμό ικανοποίησης από το τουριστικό προϊόν, ιδίως κατά τους μήνες αιχμής.

Η Σαντορίνη «άλλαξε και η περιορισμένη γεωγραφική της έκταση και η νησιωτικότητά της θέτουν τα ερωτήματά τους σχετικά με την πορεία της. Η Σαντορίνη δεν είναι πλέον ένα γραφικό ήσυχο αιγιοπελαγίτικο νησί», υπογράμμισε ο κ. Ζώρζος, λέγοντας ότι ο Δήμος Θήρας έχει στη διάθεσή του από τις αρχές του 2018 ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για τη βιώσιμη «διαχείριση της Σαντορίνης ως διεθνώς αναγνωρίσιμου τουριστικού και πολιτιστικού προορισμού». Οι παρεμβάσεις προϋπολογίζονται σε 36.420.000 ευρώ.

Ποιο λοιπόν θα είναι το μέλλον της Σαντορίνης;

«Για να παραμείνει «The One» θα πρέπει να ληφθούν άμεσα μέτρα», κατέληξε η κυρία Χατζηνικολάου.

Ισως το μέλλον της Σαντορίνης, του πιο αναγνωρίσιμου προορισμού της χώρας, να εξαρτάται από την ισορροπία μεταξύ εκείνων που σκέφτονται τον τόπο και εκείνων που σκέφτονται μόνο το κέρδος.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News