«Είμαι η Γκρέτα», μια ταινία ενηλικίωσης
Υπάρχουν πολλά ασυνήθιστα πράγματα γύρω από το νέο ντοκιμαντέρ με τίτλο «I Am Greta» («Είμαι η Γκρέτα») του Νέιθαν Γκρόσμαν. Κατ’ αρχάς είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι δημιουργήθηκε αφού ο σκηνοθέτης του είχε μεν κάνει σπουδές κινηματογράφου αλλά δεν ασχοληθεί ποτέ στο παρελθόν με ντοκιμαντέρ. (Δείτε το trailer του ντοκιμαντέρ στο τέλος του κειμένου)
Ο Γκρόσμαν ένιωσε μεγάλη περιέργεια τον Αύγουστο του 2018, όταν άκουσε ότι η 15χρονη σουηδέζα Γκρέτα Τούνμπεργκ αποφάσισε να απουσιάζει από το σχολείο κάθε Παρασκευή για να κάθεται μόνη της έξω από το κοινοβούλιο της χώρας της στη Στοκχόλμη διαδηλώνοντας για την κλιματική αλλαγή. Λίγες ημέρες αργότερα άρχισε να την τραβάει, αρχικά με την φωτογραφική του μηχανή σε λειτουργία χαμηλής ποιότητας για να εξοικονομεί χώρο στις κάρτες μνήμης. Πίστευε ότι θα ήταν τυχερός αν η ιστορία της έκανε το πολύ-πολύ μια σύντομη εμφάνιση στις τοπικές ειδήσεις, γράφει ο Τζάστιν Ροουλάτ στο BBC, με αφορμή την πρεμιέρα του ντοκιμαντέρ «Είμαι η Γκρέτα» στην Αγγλία στις 16 Οκτωβρίου.
Μέσα σε λίγες εβδομάδες, όμως, παιδιά σε όλο τον κόσμο είχαν ξεκινήσει τις δικές τους διαδηλώσεις για την κλιματική αλλαγή, ο Άρνολντ Σβαρτσενέγκερ μοιραζόταν τις αναρτήσεις της Τούνμπεργκ στο Twitter και ο Γκρόσμαν, έχοντας αλλάξει πλέον το mode της μηχανής του σε full high definition, συνέχισε να τραβάει την περιπέτεια της Γκρέτας και του πατέρα της όλο τον επόμενο χρόνο.
Και τι περιπέτεια! Η ίδια η Τούνμπεργκ είπε ότι θα μπορούσε να είναι μια ταινία πολύ σουρεαλιστική, «επειδή η πλοκή της ήταν τόσο απίθανη».
Το ντοκιμαντέρ είναι πραγματικά συναρπαστικό κυρίως γιατί ο Γκρόσμαν έφτιαξε μια ταινία ενηλικίωσης μιας σούπερ ηρωίδας, γράφει ο Ροουλάτ: Είναι η ιστορία για το πώς μια έφηβη, μοναχική και με προβλήματα, ανακαλύπτει τις κρυμμένες δυνάμεις της και τις χρησιμοποιεί για να αλλάξει την πορεία του κόσμου.
Το μυστικό χάρισμα της Τούνμπεργκ
Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν συνειδητοποιούν πόσο ανελέητα μπορεί να είναι τα ντοκιμαντέρ αφού αν κάποιος προσποιείται ότι είναι κάτι που δεν είναι, θα αποκαλυφθεί. Ο μόνος τρόπος να είσαι «καλός» σε ταινίες, όπως το ντοκιμαντέρ για τη Γκρέτα, είναι απλά να είσαι ο εαυτός σου. Στο «Είμαι η Γκρέτα», λοιπόν, αποδεικνύεται ότι αυτό το μικρόσωμο, σκυθρωπό κορίτσι με τις κοτσίδες έχει ένα υπερφυσικό χάρισμα.
Παρακολουθώντας την ταινία, συνειδητοποιεί κανείς ότι η Τούνμπεργκ είναι τόσο συναρπαστική επειδή είναι εντελώς αυθεντική. Δεν το κάνει επειδή θέλει να αποκτήσει φήμη ή να τραβήξει την προσοχή στο άτομό της. Το κάνει επειδή δεν έχει άλλη επιλογή. Νιώθει υποχρεωμένη να κάνει κάτι, οτιδήποτε, να προσπαθήσει να κάνει τον κόσμο να λάβει σοβαρά υπόψη την κλιματική αλλαγή.
Γιατί δεν μπορεί να κοιτάξει αλλού; Το εξηγήσει νωρίς στην ταινία: «Μόλις η κρίση του κλίματος τραβήξει την προσοχή σου, δεν μπορείς να απομακρύνεις το βλέμμα σου», λέει, «Μόλις καταλάβεις το μέγεθος του προβλήματος, δεν μπορείς να το διαγράψεις».
Δεν συνειδητοποιεί ότι αυτό είναι διαμετρικά αντίθετο από το πώς αισθάνονται οι περισσότεροι άνθρωποι: Γνωρίζουμε ότι συμβαίνει, αλλά κάνουμε ό,τι μπορούμε για να κοιτάξουμε αλλού.
Κάθε φορά που η Τούνμπεργκ μιλά σε ένα συνέδριο, βλέπουμε τους παγκόσμιους ηγέτες που συμμετέχουν, να πληκτρολογούν στο κινητό τους ή να προσπαθούν να βγάλουν selfie μαζί της, αλλά προφανώς αγνοούν τα λόγια της.
Και η ένταση, μεταξύ της επιθυμίας της Γκρέτα για αλλαγή και της έλλειψης επείγοντος από την πλευρά των πολιτικών, ηλεκτρίζει πραγματικά την ατμόσφαιρα της ιστορίας.
Όταν η Τούνμπεργκ ζητάει από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αναλάβει δράση για την αλλαγή του κλίματος στις Βρυξέλλες, ο τότε πρόεδρος της Επιτροπής Ζαν Κλοντ Γιούνκερ απαντά με μια ομιλία σχετικά με την εναρμόνιση των εκροών στις τουαλέτες της Ευρώπης…
Ο καταναγκασμός της εκστρατείας
Από αποσπάσματα του ημερολογίου της μαθαίνουμε ότι η Γκρέτα δεν έχει καμία αμφιβολία πως το σύνδρομο Ασπεργκερ έχει κεντρικό ρόλο σε αυτό που την κάνει «να εστιάζει με λέιζερ».
«Το έχω, δεν θα έλεγα ότι υποφέρω από αυτό», διορθώνει κάποια στιγμή έναν ρεπόρτερ. Και η ταινία δείχνει πώς η εκστρατεία βοήθησε την Γκρέτα να ξεφύγει από τη βαθιά κατάθλιψη.
Η επιτυχία της εκστρατείας της για το κλίμα έφερε το χαμόγελο στα χείλη της σκυθρωπής νεαρής Σουηδέζας
Καθώς η επιρροή της αρχίζει να μεγαλώνει, υπάρχει μια υπέροχη σεκάνς σε ένα τρένο ενώ γράφει το ημερολόγιό της: «Είναι σχεδόν απερίγραπτο το γεγονός ότι κάτι συμβαίνει τελικά», γράφει και χαμογελάει με ικανοποίηση, «Υπάρχουν πάρα πολλοί που ενδιαφέρονται για τα ίδια πράγματα με εμένα».
Μιλά για το πόσο μόνη ήταν στο σχολείο και για τον αγώνα της με τις διατροφικές διαταραχές. Σε ένα σημείο ο πατέρας της παρατηρεί πως η «επιλεκτική της άρνηση για ομιλία» και οι «καταναγκασμοί» της έχουν εξαφανιστεί.
Ακόμη, υπάρχει μια συγκινητική σκηνή στην οποία η μητέρα της πνίγει τα δάκρυά της καθώς περιγράφει την πρόοδο που έχει σημειώσει η Γκρέτα. Ωστόσο, δεν μπορείς να μην σκεφτείς ότι η αδυσώπητα εμμονική της εκστρατεία μπορεί να είναι και κατάρα.
Προς το τέλος της ταινίας, βλέπουμε τη Γκρέτα σκυμμένη μέσα στην καμπίνα του ιστιοφόρου που τη μεταφέρει στη Νέα Υόρκη. Τεράστια κύματα χτυπούν τα παράθυρα πίσω της. Η μαχητική έφηβη ακτιβίστρια κλαίει καθώς ηχογραφεί το ημερολόγιό της σε ένα τηλέφωνο. Της λείπουν τα σκυλιά της, το σπίτι της και οι «ρουτίνες» της.
«Πώς τολμάτε;»
Το αποκορύφωμα έρχεται με την γεμάτη πάθος ομιλία της Τούνμπεργκ από το βήμα της Συνόδου για το Κλίμα των Ηνωμένων Εθνών, όπου επιπλήττει τους ηγέτες όλων των κρατών για την έλλειψη δράσης εκ μέρους τους, η οποία θα κάνει τον γύρο του κόσμου.
Η Γκρέτα συνεχίζει να διαμαρτύρεται για το κλίμα έξω από τη Σουηδική Βουλή
Αργότερα συμμετέχει μαζί με δεκάδες χιλιάδες διαδηλωτές σε μια πορεία στους δρόμους της Νέας Υόρκης, ενώ εκατομμύρια άνθρωποι συμμετέχουν επίσης σε διαδηλώσεις για το κλίμα σε όλο τον κόσμο. Είναι ένας θρίαμβος για την Τούνμπεργκ και την εκστρατεία της, και ένα ορόσημο των δράσεων για την κλιματική αλλαγή.
Αλλά δεν μπορείς παρά να νιώσεις άγχος για το μέλλον της. Έχουμε δει το νόημα και το σκοπό που βρήκε στην εκστρατεία και αναρωτιόμαστε πώς θα τα καταφέρει τώρα που επιστρέφει στο σχολείο.
Οι τελευταίες σκηνές του ντοκιμαντέρ δείχνουν την Γκρέτα με το αγαπημένο της πόνι. «Μερικές φορές νομίζω ότι θα ήταν καλό αν όλοι είχαν λίγο Ασπεργκερ», λέει καθώς το χτενίζει, και συμπληρώνει: «…τουλάχιστον όταν πρόκειται για το κλίμα».
Ακολουθήστε το Protagon στο Google News
-
Ούτως ή άλλως σε αυτή τη χώρα συνεχώς σταυροκοπιόμαστε, δεν κινδυνεύει η πίστη
26 Απριλίου 2024, 22:53
