Για πρώτη φορά το 2022 η παιδική θνησιμότητα «έσπασε» το φράγμα των 5 εκατομμυρίων θανάτων, καταγράφοντας μεν ιστορικό, αλλά επισφαλές χαμηλό. Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση των Ηνωμένων Εθνών, το 2022 πέθαναν 4,9 εκατομμύρια παιδιά κάτω των πέντε ετών, ενώ το παγκόσμιο ποσοστό θνησιμότητας –που αποτελεί έναν από τους κύριους δείκτες ποιότητας των Συστημάτων Υγείας– μειώθηκε στο μισό σε σύγκριση με 25 χρόνια πριν.

Η πρόοδος χαρακτηρίζεται σημαντική αλλά αργή και σε καμία περίπτωση δεν επιτρέπει εφησυχασμό: Από τα 4,9 εκατομμύρια παιδιά, περίπου τα μισά (2,3 εκατομμύρια) πέθαναν κατά τον πρώτο μήνα της ζωής τους. Μεταξύ 2000 και 2022 πέθαναν συνολικά 162 εκατομμύρια παιδιά κάτω των πέντε ετών και άλλα 53 εκατομμύρια βρέφη γεννήθηκαν νεκρά. Επιπλέον, στο ίδιο διάστημα, ο κόσμος έχασε 221 εκατομμύρια παιδιά και νέους από πέντε έως 24 χρόνων – τόσα όσος ολόκληρος, σχεδόν, ο πληθυσμός της Νιγηρίας, της έκτης μεγαλύτερης σε πληθυσμό χώρας του κόσμου.

Κάθε μέρα που περνάει χάνονται 6.300 νεογνά, 13.400 παιδιά έως πέντε ετών και 2.500 έφηβοι…

Ακόμη δεν έχουν οριστικοποιηθεί τα δεδομένα που αφορούν τον δείκτη βρεφικής και παιδικής θνησιμότητας την περίοδο της πανδημίας. Ωστόσο, οι πρώτες διεθνείς εκτιμήσεις αναφέρουν ότι δεν έχει παρατηρηθεί σημαντική απόκλιση σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια. Με άλλα λόγια, δεν καταγράφεται σημαντική υπερβάλλουσα θνητότητα (που αντιπροσωπεύει τους επιπλέον θανάτους που αποδίδονται στην πανδημία) σε βρέφη, παιδιά και εφήβους.

Παραμένουν οι μεγάλες ανισότητες 

Τα παιδιά στην Υποσαχάρια Αφρική έχουν 18 φορές περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν πριν τα πέμπτα γενέθλιά τους, σε σύγκριση με τα παιδιά στην Αυστραλία ή στη Νέα Ζηλανδία. Στη χώρα με τη μεγαλύτερη παιδική θνησιμότητα, τον Νίγηρα, η πιθανότητα θανάτου για τα μικρά παιδιά είναι 80 φορές μεγαλύτερη από εκείνη στη χώρα με τη μικρότερη θνησιμότητα.

«Δεν θα έπρεπε να ορίζει ο τόπος γέννησης κάθε παιδιού το αν θα ζήσει ή αν θα πεθάνει» τόνισε στην παρουσίαση της έκθεσης ο γενικός διευθυντής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) Τέντρος Αντανόμ Γκεμπρεέσους.

Η Υποσαχάρια Αφρική καταγράφει το 57% του συνόλου των θανάτων στα παιδιά κάτω των πέντε ετών, ενώ 26% αναφέρει η Νότια Ασία.

Οι διαφορές και ανισότητες γίνονται ξεκάθαρες μέσω των αριθμών. Στην Υποσαχάρια Αφρική αναφέρθηκαν το 2022 71 θάνατοι παιδιών ανά 1.000 ζώσες γεννήσεις. Αυτό είναι σχεδόν διπλάσιο από την παγκόσμια αναλογία, ενώ οι διαφορές από τον αναπτυγμένο κόσμο είναι χασματικές: έξι θάνατοι ανά 1.000 γεννήσεις στη Βόρεια Αμερική και τέσσερις ανά 1.000 γεννήσεις στην Ευρώπη.

Η Ελλάδα ακολουθεί τον μέσο όρο της Ευρώπης, με 3,89 θανάτους παιδιών (κάτω των πέντε) ανά 1.000 ζώσες γεννήσεις.

Οι πέντε κύριες αιτίες

Οι κυριότερες αιτίες βρεφικής και παιδικής θνησιμότητα είναι η προωρότητα, οι λοιμώξεις του αναπνευστικού, οι επιπλοκές του τοκετού, η ελονοσία και η διάρροια.

Σύμφωνα με την καταγραφή του ΟΗΕ, τα αίτια της παιδικής θνησιμότητας μπορούν σε μεγάλο βαθμό να εξαλειφθούν με απλές και χαμηλού κόστους παρεμβάσεις, όπως η πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης, η περιγεννητική και μεταγεννητική φροντίδα, τα προγράμματα εμβολιασμών και η αντιμετώπιση του υποσιτισμού.

Ο ΠΟΥ επισημαίνει την ανάγκη «να βελτιωθεί η πρόσβαση σε ποιοτικές υπηρεσίες υγείας για κάθε γυναίκα και κάθε παιδί».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News