Η σύγχρονη πραγματικότητα χαρακτηρίζεται από το τεράστιο θέμα της κλιματικής αλλαγής και τα ζοφερά προβλήματα που αυτή επιφέρει και που, δυστυχώς, βιώνουμε πολύ έντονα τα τελευταία χρόνια. Η  ένταση των φαινομένων αυτών οξύνεται με ταχείς ρυθμούς. Είναι χαρακτηριστικό ότι μελέτες καταδεικνύουν ότι μέχρι το 2030 οι ανάγκες για νερό θα είναι κατά 30% υψηλότερες, για ενέργεια 45% και 50% για τρόφιμα .

Δεδομένων των παραπάνω και της αλλοίωσης των παγκόσμιων οικοσυστημάτων, το παρόν βιβλίο («Σώζοντας τον Πλανήτη» των καθηγητών Θεόδωρου Λιανού και Αναστασίας Ψειρίδου), αποτυπώνει με τρόπο χαρακτηριστικό τα περιβαλλοντικά προβλήματα και τις διάφορες απόψεις για την προστασία του πλανήτη, από την πράσινη ανάπτυξη μέχρι την απο-ανάπτυξη, από τον οικοσοσιαλισμό μέχρι τον οικομοντερνισμό, κτλ.

Οι συγγραφείς επικεντρώνονται σε δύο άξονες οι οποίοι, κατά τη γνώμη τους, αποτελούν τους πιο σημαντικούς παράγοντες που επιδρούν στην κατάσταση του πλανήτη: το μέγεθος της κατανάλωσης κατά άτομο, δηλαδή το καταναλωτικό πρότυπο και το μέγεθος του παγκόσμιου πληθυσμού.

Το ύφος των συγγραφέων και η παράθεση των δεδομένων, μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι, δυστυχώς, το μέλλον δεν είναι καθόλου ευοίωνο. Θα απαιτηθούν μεγάλες και παγκόσμιας κλίμακας συμπεριφορικές αλλαγές που προϋποθέτουν ευαισθητοποίηση και εκπαίδευση των πολιτών και περιορισμοί ώστε να μην ξεπεράσουμε το όριο των 2 βαθμών πάνω από την θερμοκρασία αλλά και το όριο που θέτουν οι πόροι του πλανήτη μας.

Είναι ενδιαφέρον ότι η σημερινή παγκόσμια παραγωγή θα απαιτούσε ενάμιση πλανήτη για να μπορούν να απορροφηθούν από την φύση οι παρενέργειες (π.χ. ρύπανση) που δημιουργεί η παγκόσμια παραγωγή. Το γεγονός ότι έχουμε μόνο έναν πλανήτη, δείχνει ότι κάνουμε υπερβολική χρήση των πόρων του. Όλες οι σχετικές μελέτες, όπως η Έκθεση του Ζώντος Πλανήτη, καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι οι απαιτήσεις της ανθρωπότητας υπερβαίνουν τη δυνατότητα του πλανήτη να μας διατηρήσει.

Ο αναγνώστης θα εκπλαγεί από ορισμένα στατιστικά στοιχεία που παρουσιάζονται στο βιβλίο αυτό, όπως επί παραδείγματι από την αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού που πλησιάζει τα εννέα δισεκατομμύρια ενώ πριν από μόλις πενήντα χρόνια ήταν τρία δισεκατομμύρια. Εντύπωση επίσης προκαλούν οι διαφορές στο επίπεδο διαβίωσης μεταξύ χωρών. Χαρακτηριστικά, το 2018 η κατά κεφαλή κατανάλωση ήταν 39 χιλιάδες δολάρια σε χώρες όπως οι ΗΠΑ και η Δανία, ενώ μόλις 3,5 χιλιάδες σε φτωχότερες χώρες όπως η Kίνα. Κατά μέσο όρο στον κόσμο, η κατανάλωση είναι στα 6,5 χιλιάδες δολάρια, ενώ στην Ελλάδα  η κατά κεφαλή κατανάλωση ανέρχεται στα 16,8 χιλιάδες δολάρια (σελ. 140).

Οι συγγραφείς υποστηρίζουν ότι η μείωση του παγκόσμιου πληθυσμού είναι αναγκαία προκειμένου να αποφευχθούν επερχόμενες καταστροφές και ότι γι αυτό απαιτείται μια οικουμενική συμφωνία πολιτικών, θρησκευτικών και στρατιωτικών ηγετών. Εν τούτοις τα παγκόσμια οικονομικά και στρατιωτικά συμφέροντα καθιστούν μια τέτοια συμφωνία εξαιρετικά δύσκολη.

Το βιβλίο είναι κατάλληλο για τον γενικό αναγνώστη αλλά και για διάβασμα καλοκαιρού. Μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί ως πανεπιστημιακό εγχειρίδιο σε μαθήματα σχετικού περιεχομένου. Αποτελεί ένα πόνημα εξαιρετικού ενδιαφέροντος που αποτυπώνει την υφιστάμενη κατάσταση του πλανήτη και τις θεωρίες και τις πολιτικές αντιμετώπισης μαζί με τις ίδιες απόψεις και θέσεις των συγγραφέων.

* H Κωνσταντίνα Κοτταρίδη είναι Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Τμήματος Οικονομικής Επιστήμης Πανεπιστημίου Πειραιώς,  Διευθύντρια ΠΜΣ Βιοοικονομία, Κυκλική Οικονομία και Βιώσιμη Ανάπτυξη, Διευθύντρια Εργαστηρίου Βιοικονομίας, Κυκλικής Οικονομίας και Βιώσιμης Ανάπτυξης

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News