Μπορεί να είναι η πιο διαδεδομένη ρομαντική κίνηση στον πλανήτη, αλλά του κάνει ζημιά. Τα τριαντάφυλλα έχουν την τιμητική τους στη γιορτή του Αγίου Βαλεντίνου, αλλά ο διεθνής μηχανισμός μεταφοράς φρεσκοκομμένων λουλουδιών από το θερμοκήπιο στην εξώπορτα των ερωτευμένων είναι τιμωρητικός για το περιβάλλον.

Ο καθημερινός αγώνας δρόμου που απαιτείται για τη μαζική παραγωγή ενός κομματιού της φύσης –ανά πάσα στιγμή, σε οποιοδήποτε μέρος του κόσμου, με συμφέρουσα τιμή– συμβάλλει σημαντικά στην καταστροφή της ίδιας της φύσης. Η Washington Post, λοιπόν, μας θέτει το ερώτημα: Μπορούμε να ζήσουμε χωρίς κομμένα τριαντάφυλλα;

Αεροπλάνα γεμάτα λουλούδια διασχίζουν τον ουρανό σε όλο τον κόσμο καθημερινά. Χρυσάνθεμα από την Κολομβία καταφθάνουν στην Ιαπωνία, τριαντάφυλλα από την Κένυα καταλήγουν στη Βρετανία, γαρίφαλα από το Εκουαδόρ μεταφέρονται με τζετ στη Ρωσία. Ολη η διαδικασία από την παραγωγή στην κατανάλωση επιβαρύνει το περιβάλλον.

Σχεδόν όλα τα εισαγόμενα κομμένα άνθη κάνουν το ίδιο ταξίδι γεμάτο εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα – από τα κλιματικά ελεγχόμενα θερμοκήπια στα φορτηγά ψυγεία, και από εκεί σε μια μακρά πτήση με χαμηλή, ελεγχόμενη θερμοκρασία στο εσωτερικό της. Τα φρέσκα λουλούδια είναι μια παγκόσμια βιομηχανία 32 δισεκατομμυρίων ευρώ, με τεράστιο αποτύπωμα άνθρακα.

Σε σύγκριση με άλλα ευπαθή είδη που μεταφέρουμε σε όλο τον κόσμο, τα λουλούδια είναι ίσως τα πιο επιβλαβή για το κλίμα. Ο λόγος; Σχεδόν όλα τα υπόλοιπα είδη μετακινούνται με πλοία, τα οποία απελευθερώνουν μόλις το 1% του αποτυπώματος άνθρακα των αεροπορικών εμπορευματικών μεταφορών.

Μια ανάλυση του 2020 στα προϊόντα που πωλούνται σε βρετανικά παντοπωλεία, από τον εμπειρογνώμονα για το κλίμα, Μάικ Μπέρνερς-Λι, διαπίστωσε ότι ένα μπουκέτο εισαγόμενων λουλουδιών έχει πιο σημαντικό περιβαλλοντικό αντίκτυπο από μια μπριζόλα 230 γραμμαρίων, που προέρχεται από βοοειδές το οποίο εκτρέφεται σε αποψιλωμένη γη στη Βραζιλία, και καταναλώνεται στο Λονδίνο.

Για όσους λατρεύουν τα λουλούδια –δηλαδή για σχεδόν όλες τις μητέρες, μνηστές, συζύγους και ερωμένες στον πλανήτη– αυτή η αποκάλυψη μπορεί να προκαλέσει σοκ. Τα τριαντάφυλλα έχουν πραγματικούς, αλλά και συμβολικούς ρόλους στη ζωή μας. Εκφράζουν συναισθήματα –ενσυναίσθηση, αγάπη, λύπη, ευλάβεια– και χειρονομίες, καλύτερα και αμεσότερα από οτιδήποτε άλλο. Και δεν χρειάζεται να τα εγκαταλείψουμε.

Υπάρχουν πολλά που μπορεί να κάνει η κηπουρική βιομηχανία για να μειώσει τον αντίκτυπό της στο κλίμα. Τα θερμοκήπια μπορούν να θερμαίνονται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, κάτι που θα γίνεται ευκολότερο όσο οι χώρες διαφοροποιούν τις πηγές ενέργειάς τους. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό στην Ολλανδία, τον μεγαλύτερο εξαγωγέα κομμένων άνθεων στον κόσμο.

Στις Κάτω Χώρες, όπου επικρατεί ένα συννεφιασμένο, βόρειο κλίμα, τα θερμοκήπια υψηλής αυτοματοποίησης και ενεργειακής έντασης παραμένουν ο κανόνας – και η πλειονότητα τους τροφοδοτείται από ορυκτά καύσιμα. Πρόσφατα, η ολλανδική κυβέρνηση και ο τομέας της κηπουρικής συμφώνησαν να μειώσουν τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα από αυτά τα θερμοκήπια. Η απόφαση δεν πρέπει να μετατραπεί σε άλλη μια άσκοπη δέσμευση.

Το πιο σημαντικό, όμως, είναι ο τομέας να απομακρυνθεί από τις αεροπορικές μεταφορές εμπορευμάτων. Ορισμένες εταιρείες πειραματίζονται ήδη με τη μεταφορά λουλουδιών δια θαλάσσης, μια επιλογή με σημαντικά λιγότερες εκπομπές. Με τον προσεκτικό έλεγχο της ατμόσφαιρας των κοντέινερ, είναι δυνατό τα κομμένα στελέχη να μην μαραίνονται για εβδομάδες.

Οι περισσότερες δυτικές κυβερνήσεις δεν έχουν ακόμη απαιτήσει από μεμονωμένες βιομηχανίες να μειώσουν την εξάρτησή τους από τις αεροπορικές μεταφορές. Αν, όμως, οι νομοθέτες αναλάβουν αντίστοιχες πρωτοβουλίες, η βιομηχανία κομμένων άνθεων πρέπει να είναι μεταξύ των πρώτων που θα μπουν σε ρυθμιστικό πλαίσιο.

Οι καταναλωτές μπορούν κι αυτοί να βοηθήσουν, αποφεύγοντας τα τριαντάφυλλα, τα γαρίφαλα και τα χρυσάνθεμα – τα τρία είδη που αποτελούν τη συντριπτική πλειοψηφία των παγκοσμίως εισαγόμενων λουλουδιών. Οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις ενός μπουκέτου πέφτουν κατακόρυφα όταν τα λουλούδια του καλλιεργούνται τοπικά, και είναι εποχιακά.

Ανθεκτικά και με μεγάλη διάρκεια ζωής σε βάζο, τα τρία αυτά δημοφιλή είδη άνθεων είναι ιδανικά για φθηνή μαζική παραγωγή και γρήγορη παράδοση σε όλο τον κόσμο. Η επιτυχία τους ως είδος εξαγωγής που παράγεται παγκοσμίως, σημαίνει ότι οι τοπικοί καλλιεργητές χωρών της Δύσης δεν αντέχουν τον ανταγωνισμό με τις χώρες του Τρίτου Κόσμου.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, για παράδειγμα, οι αγρότες καλλιεργούν πλέον κυρίως εξειδικευμένα λουλούδια, όπως ηλίανθους, ντάλιες, τζιννιές και σκυλάκια. Αυτά τα είδη άνθεων είναι πιο ευαίσθητα και δεν μεταφέρονται ιδανικά σε μεγάλες αποστάσεις.

Κάτι άλλο που μπορούν να κάνουν οι καταναλωτές είναι να αναζητούν πιστοποιήσεις τοπικής καλλιέργειας των λουλουδιών που αγοράζουν, ή, ακόμα καλύτερα, να προτιμούν τις αγορές τους σε τοπικά ανθοπωλεία. Ο ιδανικότερος τρόπος διασφάλισης ότι τα άνθη είναι εγχωρίως καλλιεργημένα, είναι η προμήθειά τους από τοπικές αγροτικές αγορές.

Σε τελική ανάλυση, οι περιβαλλοντικές βλάβες από τη βιομηχανία παραγωγής άνθεων πηγάζουν από την επιθυμία μας για φθηνή και άμεση ικανοποίηση – και τη βάναυσα αποτελεσματική προθυμία της ιδιωτικής βιομηχανίας να τα παράγει. Η ευημερία των ανθρώπων και του πλανήτη έρχεται πάντα σε δεύτερη μοίρα.

Η αντιμετώπιση αυτού του φαινομένου απαιτεί επανεξέταση των προτεραιοτήτων μας. Ναι, ένα φρέσκο μπουκέτο σημαίνει στιγμιαία ομορφιά. Αλλά είναι πιο βιώσιμο να φυτέψουμε στον κήπο μας μερικές τουλίπες ή κρίνους, ή λίγο φλοξ ή ναρκίσσους – λουλούδια που θα ανθίζουν κάθε χρόνο. Και καλό είναι να εγκαταλείψουμε τις παραδοσιακές πολιτιστικές μας προσδοκίες.

Ο ρομαντισμός δεν είναι απαραίτητο να περιορίζεται στα τριαντάφυλλα. Γιατί όταν η προσπάθειά μας να μεταφέρουμε την ομορφιά της φύσης σε εσωτερικούς χώρους είναι επιβλαβής για την ίδια την ομορφιά, οφείλουμε να αμφισβητήσουμε τον παραλογισμό του τρόπου ζωής μας.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News