Στην επιστολή που απέστειλε στους ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ο Σαρλ Μισέλ για τη σημερινή Σύνοδο Κορυφής δεν υπήρχε πουθενά η λέξη «Τουρκία». Τύποις σωστό, υπό την έννοια ότι το θέμα συζητήθηκε μόλις προ δύο εβδομάδων και, θεωρητικά, υπάρχει ένα πλαίσιο για τα επόμενα βήματα. Από την τελευταία φορά που μαζεύτηκαν οι ευρωπαίοι ηγέτες, όμως, τα πράγματα άλλαξαν.

Υπό αυτό το πρίσμα, στο δωμάτιο της Συνόδου Κορυφής υπάρχει ο ελέφαντας της Τουρκίας. Βεβαίως το Brexit είναι εξαιρετικά σοβαρό ζήτημα, αλλά η στάση της Τουρκίας δείχνει ότι ο Ταγίπ Ερντογάν αγνοεί πλήρως τις ευρωπαϊκές παραινέσεις, όταν ξέρει ότι δεν πρόκειται να μεταφραστούν σε κάτι περισσότερο από μια «κατσάδα». Κάπως έτσι, έστω και αν δεν μιλάνε δυνατά, οι πάντες μιλούν για την Τουρκία. Στο briefing της Κομισιόν την Τετάρτη, η πλειοψηφία των ερωτήσεων αφορούσαν την Τουρκία. Και, βεβαίως, ο Κυριάκος Μητσοτάκης, σε συνεννόηση με τον Νίκο Αναστασιάδη, αλλά και άλλους ηγέτες, όπως τον Εμμανουέλ Μακρόν θα θέσουν το ζήτημα.

Οι όροι της συζήτησης και η έκβαση αυτής δεν είναι ακόμα σαφείς. Οι Γερμανοί, άλλωστε, δεν θέλουν να γκρεμίσουν τις γέφυρες με τον Ερντογάν ακόμα. Όπως είναι σε θέση να γνωρίζει Protagon, ο Χάικο Μαας, στην πρόσφατη συνάντησή του με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, εξέφραζε προβληματισμούς για το τι θα γίνει, αν η ΕΕ ακολουθήσει τη σκληρή γραμμή απέναντι στον Ερντογάν, με το ρίσκο η Τουρκία να αποθρασυνθεί πλήρως. Στο ίδιο πνεύμα, γερμανικές πηγές έσπευδαν χθες να «κάψουν» τη συζήτηση περί κυρώσεων στη σημερινή Σύνοδο Κορυφής, λέγοντας ότι «η Γερμανία είναι ξεκάθαρα ενάντια στις πρόσφατες τουρκικές ενέργειες, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει αυτομάτως να επιβάλουμε κυρώσεις για κάθε πρόκληση».

Η Ελλάδα, βεβαίως, δεν διεκδικεί κυρώσεις στη σημερινή Σύνοδο, αλλά μια ισχυρή καταδίκη των νέων τουρκικών, μονομερών ενεργειών και τη δρομολόγηση ενός «οδικού χάρτη» για τα επόμενα βήματα έως τη Σύνοδο του Δεκεμβρίου που θα επανεξεταστεί, με τα παρόντα δεδομένα, το θέμα. Πρακτικά, το αίτημα είναι να συγκεκριμενοποιηθούν οι κυρώσεις σε επίπεδο υπουργών Εξωτερικών, σε περίπτωση που η Τουρκία επιμείνει στις μονομερείς ενέργειες, όπως φαίνεται ότι είναι πρόθεσή της να κάνει. Κατά τα φαινόμενα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν θα είναι μόνος του σε αυτό το αίτημα.

Από την άλλη, οι Ευρωπαίοι ισορροπούν σε… λεπτό πάγο, όπως λένε οι Αγγλοσάξονες. Και αυτό γιατί προσπαθούν από τη μία να μην αποξενώσουν εντελώς τον Ταγίπ Ερντογάν, αλλά από την άλλη αντιλαμβάνονται ότι και αυτός κωφεύει στα κελεύσματά τους. Η τελευταία ενέργεια της Τουρκίας με το «Oruc Reis» δεν έχει τύχει κατανόησης σε καμία ευρωπαϊκή πρωτεύουσα, πολλώ δε μάλλον από τη στιγμή που οι περισσότεροι είχαν την εντύπωση ότι βαίνουμε προς αποκλιμάκωση και διερευνητικές επαφές. Οπως το θέτει αρμόδια διπλωματική πηγή, θα πρέπει η Ευρώπη να αλλάξει, όχι μόνο τον τρόπο με τον οποίο μιλά για την Τουρκία, αλλά και τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνεται την Τουρκία ως προς τον στρατηγικό ρόλο της.

Αυτό είναι και το πιο δύσκολο. Γιατί, όπως το έθετε ένας παλιός πρέσβης, η διπλωματία, πολλώ δε μάλλον η ευρωπαϊκή, είναι σαν ένα υπερωκεάνιο: στρίβει δύσκολα και αργεί. Το πρόβλημα είναι ότι στην Ανατολική Μεσόγειο, με τους σχεδιασμούς του Ερντογάν και το πολύμηνο κενό μέχρι να αναλάβει το νέο administration στις ΗΠΑ στις αρχές Ιανουαρίου, ο χρόνος δεν είναι άπειρος.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News