Τούτη η ιστορία ξεκινάει στη Λέσβο, τη χρονιά της «μεγάλης καμάδας». Του παγετού, δηλαδή, που κατέστρεψε τις καλλιέργειες στο νησί. Συν τον σεισμό του 1867 με τις μεγάλες καταστροφές. Αυτά τα δύο έδιωξαν ουσιαστικά από την Μυτιλήνη την οικογένεια του – Κεφαλλονίτη στην καταγωγή – πλοιοκτήτη Σπυρίδωνα Κούππα, που αναγκάστηκε να εργάζεται ως υπάλληλος σε εμπορικές εταιρείες. Ο μεγάλος γιός Γρηγόριος βρέθηκε στο σιτεμπορικό γραφείο – υποκατάστημα – των Αδελφών Μάρκου και Αλέξανδρου Σεβαστόπουλου, στην Οδησσό, όπου εργαζόταν και ο πατέρας Κούππας. Ο Επαμεινώνδας στη Ρωσία, ο Πανάρετος στη Σμύρνη, για να ενδυθεί το ράσο, και ο μικρότερος γιός Αχιλλέας κατέληξε στην Αθήνα με την προοπτική να σπουδάσει καλές τέχνες. Βρέθηκε όμως στο Λονδίνο, όπου θήτευσε σε επιχειρήσεις μετάλλου. Επιστρέφοντας στην Ελλάδα, το 1877, με την εμπειρία από τις ξένες εταιρείες, προσελήφθη στην γαλλική εταιρεία των Μεταλλείων Λαυρίου. Και το 1882 αποφάσισε να ιδρύσει, μαζί με τα δύο από τα αδέλφια του (ο Γρηγόριος κατέθεσε 200.000 δραχμές ως μετοχικό κεφάλαιο, σύμφωνα με την «Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού»), το «Νέον Μηχανουργείον», του Αχιλ. Κούππα και Σιας, «Η Εργάνη Αθηνά», εν Πειραιεί, όπισθεν του νηματουργείου Βολονάκη», όπως καταγράφτηκε σε διαφήμιση σε εφημερίδα της εποχής. Στον αντίποδα του πειραϊκού μηχανουργείου του Σκωτσέζου Τζών Μακ Δούαλ (όπως έχει καταγραφεί). Και σύμφωνα με την έρευνα «Μια Ιστορία για τα Ελληνικά Μηχανήματα του Μηχανουργείου Κούππα (1882-1940)» της Δρ. Ιστορίας, Αρχειονόμου στα Γενικά Αρχεία του Κράτους Ευγενίας Κρεμμυδά (εκδ. Gutenberg, 2015).

Στην «Ιστορία του Πειραιώς από του 1833-1882 έτους» του Παντελέοντα Καμπούρογλου (εκδ. «Ο Ασμοδαίος», 1883) αναφέρεται, για την χρονιά της ίδρυσης του μηχανουργείου ή «μηχανοποιείου» επί της οδού Ασκληπιού 25 (και αργότερα 36), ότι «εργάζονται μόνον περί τους πεντήκοντα εργάτας ασχολούμενοι εις την τοποθέτησιν και τακτοποίησιν των μηχανών», ενώ το μηχανουργείο που είχε και χυτήριο και λεβητοποιείο, κατασκεύαζε από μαγγανοπήγαδα μέχρι αντλίες και μάλιστα για πάνω από έναν αιώνα, μέχρι το κλείσιμο της επιχείρησης το 1987. Και ενώ στο μεταξύ η οικογένεια Κούππα είχε ανοίξει μηχανουργείο υπό την επωνυμία «Αχ. Κούππας και Σία» και στο Μάντσεστερ («Piraeus: From Porto Leone to the Manchester of the Orient» ή «Πειραιάς: Από το Πόρτο Λεόνε στην Μαγχεστρία της Ανατολής», της Λίζα Μιχελή, εκδ. Dromena/Δρώμενα, 1988-9), και έφτασε το ’50 – ’60 να εξάγει εξοπλισμό για διϋλιστήρια από το Ιράν ως την Τυνησία. Περήφανο κατασκεύασμα του πειραϊκού μηχανουργείου ήταν ο πρώτος ελληνικός οδοστρωτήρας, ο επονομαζόμενος «Χοντρός», που παρουσιάστηκε και στην 37η Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, το 1972. Την ώρα που η Πάτι Πράβο, με την «Bambola» της έδινε δύο sold-out συναυλίες στο Παλαί Ντε Σπορ.

Για την ιστορία, στον Αχιλλέα Κούππα ανήκε το νεοκλασικό κτίριο στη διασταύρωση των οδών Πανεπιστημίου και Βουκουρεστίου (έως την Κριεζώτου), σε σχέδια του αρχιτέκτονα Ερνέστου Τσίλερ. Το αρχείο του ιστορικού μηχανουργείου φυλάσσεται στο Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών.

Επόμενο: «Δ.Νομικός Α.Ε.» / Η Σαντορίνη, η τομάτα και η νεροποντή

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News