Η Ιταλία είναι αναμφίβολα ένας από τους πιο γοητευτικούς ταξιδιωτικούς προορισμούς. Το φαγητό της είναι επίσης λαχταριστό. Αναρίθμητα είναι τα βιβλία με ιταλικές συνταγές στα ράφια των βιβλιοπωλείων (και στις βιβλιοθήκες μας). Φέτος, πάλι, η Κέιτι Πάρλα με το βιβλίο της «Food of the Italian Islands», με συνταγές από τις ηλιόλουστες παραλίες, τα παραθαλάσσια χωριά και τις πλαγιές της Σαρδηνίας και της Σικελίας, θέλει να μας δελεάσει να κλείσουμε ένα ταξίδι στον ιταλικό Νότο· η Μαρία Πασκουάλε στο «The Eternal City» ασχολείται με τις γαστρονομικές παραδόσεις της Ρώμης, ενώ και ο Ρικ Στιβς, αυθεντία στα ταξίδια στην Ευρώπη, δημοσίευσε το «Italy for Food Lovers», ένα βιβλίο για την ιταλική κουλτούρα του φαγητού και του ποτού ανά περιοχή.

Η Νάταλι Μπ. Κόμπτον γράφει στην Washington Post ότι το καινούργιο βιβλίο του Ρικ Στιβς, και το πρώτο του για φαγητό, είναι εν μέρει ταξιδιωτικός οδηγός και εν μέρει εγκυκλοπαίδεια γαστρονομίας. Ο Στιβς το έγραψε σε συνεργασία με τον παλιό του φίλο Φρεντ Πλότκιν, δημοσιογράφο και συγγραφέα επίσης, τον οποίο ο πρόεδρος της Δημοκρατίας της Ιταλίας έχρισε Ιππότη του Τάγματος του Αστρου της Ιταλίας (Cavaliere dell’Ordine della Stella d’Italia) γιατί έχει αφιερώσει την καριέρα του στη διάδοση της ιταλική κουλτούρας, της όπερας και της γαστρονομίας.

Να σημειωθεί ότι από το 1973, ο Ρικ Στιβς –συγγραφέας ταξιδιωτικών οδηγών και άρθρων σε εφημερίδες, και παραγωγός τηλεοπτικών σειρών και ραδιοφωνικών εκπομπών– περνά περίπου τέσσερις μήνες τον χρόνο εξερευνώντας την Ευρώπη με αποστολή να ενθαρρύνει τους Αμερικανούς να ταξιδέψουν στην Ευρώπη. Και έχει συμπυκνώσει την ευρωπαϊκή εμπειρία του σε μια συλλογή 100 ιστοριών με τίτλο «For the Love of Europe: My Favorite Places, People, and Stories» (2020).

Τώρα, το «Italy for Food Lovers» καλύπτει τα πάντα, από την ιστορία του ιταλικού κρασιού μέχρι την πολυπλοκότητα των antipasti (ορεκτικά) στη Φλωρεντία και τις μονάδες μέτρησης που θα χρειαστείτε σε μια αγορά. Εχει επίσης ένα εκτενές γλωσσάρι στο τέλος, ώστε να μην μπερδεύετε το nocino (νοτσίνο, λικέρ καρύδι) με το nodino (νοντίνο, κότσι μοσχαρίσιο ή χοιρινό).

Με αφορμή την έκδοση του νέου βιβλίου, η Νάταλι Μπ. Κόμπτον μίλησε με τον Ρικ Στιβς για την ιταλική γαστρονομική κουλτούρα και για όσα έμαθε κατά τη διάρκεια της ζωής του τρώγοντας και πίνοντας στην Ιταλία. Και συγκέντρωσε στο άρθρο της στην Washington Post μερικές βασικές συμβουλές χρήσιμες για το επόμενο ταξίδι σας. Ιδου τι προτείνει ο ειδικός:

Αποφύγετε τα gelati με τα λαμπερά χρώματα σε χωνάκια-πύραυλους

Αν γκουγκλάρετε «gelato in Italy», θα δείτε εικόνες με χωνάκια γεμισμένα με πολύχρωμες μπάλες εντυπωσιακών παγωτών. Ωστόσο, ο Στιβς λέει ότι «οι υπερβολικές εμφανίσεις σημαίνουν… χρώματα που δεν υπάρχουν στη φύση –κυριολεκτικά με το κερασάκι στην τούρτα– όλα αυτό είναι εντελώς λάθος». Ο λόγος; «Μια καλή gelateria δεν θέλει να έχει το παγωτό της εκτεθειμένο στον αέρα φτιάχνοντας ένα βουνό όπως αυτό», απαντάει.

Αντ’ αυτού, αναζητήστε μέρη μακριά από τουριστικά hot spots με λιτό παγωτό σε μπολ με καπάκια. «Κοιτάς πού πάνε οι ντόπιοι», προσθέτει ο Ρικ Στιβς, «Οι περισσότερες πόλεις έχουν μια gelateria για τους ντόπιους».

Ο Στιβς προτείνει επίσης να βελτιώσετε την εμπειρία σας στην gelateria μαθαίνοντας μερικές λέξεις και φράσεις όπως η «γεύση» για να ξεχωρίζετε τις διάφορες γεύσεις των παγωτών, το πώς θα παραγγείλετε ένα μπολ ή ένα χωνάκι, πόσες διαφορετικές γεύσεις θέλετε και ποιες γεύσεις είναι εποχιακές ή ποιες προτιμάει το προσωπικό.

Μην τρώτε ποτέ σε ακριβούς δρόμους

Οταν σας πιάσει πείνα ή δίψα, σταματήστε και αξιολογήστε το περιβάλλον σας. Βρίσκεστε σε κάποια μεγάλη λεωφόρο; Στη γωνία μιας δημοφιλούς πλατείας; Συνεχίστε να περπατάτε. Ο εμπειρικός κανόνας του Στιβς είναι να αποφεύγετε «δρόμους με μεγάλο ενοίκιο» όταν επιλέγετε ένα μέρος για φαγητό, είτε πρόκειται για παγωτό είτε για δείπνο. Οσο πιο μεγάλο είναι το λειτουργικό κόστος μιας επιχείρησης, τόσο πιο πιθανό είναι ότι η εμπειρία θα σας απογοητεύσει.

Κυνηγήστε δρόμους παράμερους, μακριά από τα σημεία μεγάλου ενδιαφέροντος. Αποφύγετε μέρη με μεγάλες πινακίδες στα αγγλικά που διαφημίζουν «we speak English» («μιλάμε αγγλικά») και «no frozen food» («όχι κατεψυγμένα τρόφιμα») ή μέρη με προεκτυπωμένα μενού σε πέντε γλώσσες.

«Θέλεις ένα μικρό χειρόγραφο μενού σε μια γλώσσα», λέει ο Στιβς. «Μετά να δεις αν έχει ένα πλήθος από θορυβώδεις ντόπιους … Αν σου φανεί καλό, μπες μέσα και κάτσε».

Ζητήστε πιάτα με τοπικά και εποχιακά προϊόντα

Για κάποιον που δεν μιλάει ιταλικά, μπορεί να φαντάζει τρομακτικό να πρέπει διαλέξει από ένα μενού γραμμένο  σε πίνακα ή να ανοίξει μια λίστα κρασιών σε ένα εστιατόριο. Μπορεί να υπάρχουν λέξεις που γνωρίζετε (όπως ragu και chianti) και εκθετικά περισσότερες που δεν γνωρίζετε. Το κόλπο είναι να μην κολλήσετε στο γλωσσικό εμπόδιο. Αντίθετα, ο Στιβς προτείνει να ζητήσετε από τον σερβιτόρο να σας φέρει ό,τι είναι καλό από εκεί κοντά.

«Στην Ιταλία έχουν πάθος με τα τοπικά προϊόντα και τα προϊόντα εποχής» λέει ο Στιβς. Αυτό ισχύει τόσο για την παραγγελία του φαγητού όσο και για την παραγγελία των ποτών. Συχνά, οι καλύτεροι συνδυασμοί είναι με πιάτα και ποτά που παράγονται στην ίδια περιοχή. Εάν ένα μέρος είναι γνωστό για το χοιρινό κρέας του, για παράδειγμα, σίγουρα υπάρχει ένας οινοποιός στην περιοχή που έχει βρει την καλύτερη ισορροπία γεύσεων για να το συνδυάσει.

Το φαγητό «είναι γιορτή στην Ιταλία» τονίζει ο Στιβς. «Είναι κάτι περισσότερο από απλώς φαγητό· είναι θέμα υπερηφάνειας». Θα μπορούσατε επίσης να πάτε προετοιμασμένοι. «Θα πρέπει να φτιάξετε μια λίστα με πράγματα που θέλετε να δοκιμάσετε ενώ βρίσκεστε σε [μια συγκεκριμένη] περιοχή» λέει. Για παράδειγμα «στο Βένετο διαλέγεις πολέντα,  στη Νάπολη πίτσα και στην Ούμπρια αγριογούρουνο… Αν πρόκειται να δοκιμάσετε αγριογούρουνο, κάντε το σε τόπους όπου το κάνουν καλά» επισημαίνει.

Παραγγείλετε με μια αίσθηση περιπέτειας

Εδώ και δεκαετίες ο Ρικ Στιβς διοργανώνει και ξεναγεί γκρουπ εκδρομέων στην Ευρώπη. Γνωρίζει, λοιπόν, ότι είναι εύκολο για τους Αμερικανούς (και όχι μόνο) να παραγγέλνουν συνεχώς το ίδιο φαγητό στην Ιταλία: «Ξέρω από την εμπειρία μου ως ξεναγός ότι πολλοί άνθρωποι πηγαίνουν στην Ιταλία και το μόνο που παίρνουν είναι πάντα πίτσα, πίτσα, πίτσα, σπαγγέτι μπολονέζ, τιραμισού και χύμα κρασί».

Αν παραγγέλνετε κι εσείς όπως οι αμερικανοί τουρίστες στην Ιταλία, αλλάξτε αυτή την ανιαρή συνήθεια. Μπορεί να έχετε αγαπημένα πιάτα που θα θέλατε να ξαναδοκιμάσετε, αλλά αξίζει «να έχετε και λίγο πνεύμα περιπέτειας» λέει ο Στιβς, υποστηρίζοντας ότι είναι σημαντικό για τους ταξιδιώτες να αξιοποιούν στο έπακρο το ταξίδι τους. Δεν χρειάζεται να παραγγείλετε κάτι που σας ακούγεται δυσάρεστο. Αντίθετα, ο Στιβς σας ενθαρρύνει να ζητάτε συστάσεις και να «δοκιμάζετε κάτι που δεν έχετε σκεφτεί ποτέ πριν».

«Εφαγα πίτσα με κολοκυθοανθούς την τελευταία φορά που ήμουν στη Βενετία και ήταν πραγματικά η καλύτερη πίτσα που δοκίμασα σε όλο μου το ταξίδι» λέει. «Εμοιαζε με μεγάλο μπουκέτο με λουλούδια κολοκυθιού πάνω στην πίτσα και ήταν υπέροχο. Και δεν θα το είχα δοκιμάσει αν δεν ρωτούσα τον σερβιτόρο τι θα μπορούσα να παραγγείλω σήμερα που θα ήταν αξέχαστο και ξεχωριστό».

Φάτε με αγνώστους

Μία από τις καλύτερες συμβουλές του Ρικ Στιβς για φαγητό στην Ιταλία δεν έχει να κάνει με το φαγητό αυτό καθαυτό, αλλά με την παρέα (και ισχύει όπου κι αν πάτε). «Οταν ταξιδεύω είναι ωραίο να φρεσκάρω τη συζήτηση βρίσκοντας μια δικαιολογία για να φάμε με νέους ανθρώπους» λέει. Δεν σνομπάρετε ούτε προσβάλλετε την παρέα σας. Ακόμα κι αν σας αρέσει να τρώτε μαζί του/της, «είναι το ίδιο  άτομο ξανά και ξανά και ξανά… Θα έχετε, όμως, και οι δύο μια πιο διασκεδαστική συζήτηση αν ενωθείτε με μερικούς άλλους ταξιδιώτες ή κάποιους ντόπιους που έχετε γνωρίσει ή απλώς πιάσετε κουβέντα με τους ανθρώπους που τρώνε στο διπλανό τραπέζι»

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News