Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα εισέρχεται επισήμως σε διετή περίοδο αλλαγών, οι οποίες φαινομενικά μόνο αφορούν τα πρόσωπα που στελεχώνουν τα κορυφαία της όργανα. Πρόκειται όμως για μία ιδιότυπη παρτίδα σκάκι με ποικίλες πτυχές και διακύβευμα την ισορροπία δυνάμεων μεταξύ των ευρωπαίων εταίρων.

Χαρακτηριστικό είναι ότι μέχρι το τέλος του 2019, λήγει η θητεία πέντε εκ των επτά ανώτερων αξιωματούχων της Τράπεζας (ανάμεσά τους ο αντιπρόεδρος Βίτορ Κονστάνσιο, η θητεία του οποίου λήγει τον Μάιο, η επικεφαλής εποπτείας των τραπεζών Ντανιέλ Νουί το 2019, ο επικεφαλής οικονομολόγος Πέτερ Πράετ και το μέλος του εκτελεστικού συμβουλίου Μπενουά Κερέ).

Η όλη διαδικασία αναμένεται να κορυφωθεί με την επιλογή του διαδόχου του προέδρου Μάριο Ντράγκι. Το πρόσωπο που θα αναλάβει τα ηνία της ΕΚΤ μετά τη λήξη της θητείας του Σούπερ Μάριο το 2019 θα έχει το δύσκολο έργο να βάλει τέλος στην πολιτική ποσοτικής χαλάρωσης και να προχωρήσει έπειτα από πολλά χρόνια στην αύξηση των επιτοκίων του ευρώ.

Το φαβορί

Ο εκλεκτός του Βερολίνου δεν είναι άλλος από τον πρόεδρο της Μπούντεσμπανκ, Γενς Βάιντμαν, μία επιλογή όμως που με δεδομένο τον χαρακτηρισμό του ως «γεράκι» της αυστηρής νομισματικής πολιτικής, είναι βέβαιο ότι θα βρει απέναντί της τις αντιρρήσεις πολλών χωρών (ειδικά του Νότου). Μόλις πρόσφατα ο Βάιντμαν ζήτησε για μία ακόμη φορά  να μπει τέλος στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, το οποίο με τα σημερινά δεδομένα αναμένεται να διαρκέσει έως τον Σεπτέμβριο. Μιλώντας μάλιστα στην «Frankfurter Allgemaine Zeitung», ο «σκληρός» Γερμανός άφησε να εννοηθεί ότι οι προσδοκίες των αγορών για αύξηση των επιτοκίων από την ΕΚΤ στα μέσα του 2019 είναι ρεαλιστικές.

Και ναι μεν ο υποψήφιος της Γερμανίας προβάλλει ως το απόλυτο φαβορί, δεν αποκλείονται ωστόσο και οι εκπλήξεις.

Ακόμα και ίδια η θέση του αντιπροέδρου -φαβορί για την οποία φέρεται ο υπουργός Οικονομικών της Ισπανίας Λουίς ντε Γκίντος- μπορεί να οδηγήσει σε ένα περίεργο ντόμινο που θα καταλήξει στον διάδοχο του Σούπερ Μάριο. Και αυτό γιατί -όπως εκτιμούν πηγές που μίλησαν στο Reuters- σε περίπτωση που η θέση του αντιπροέδρου της ΕΚΤ πάει σε Nοοτιοευρωπαίο, τότε αυτόματα ανοίγει o δρόμος για την ανάληψη της θέση του προέδρου από Βορειοευρωπαίο (βλ. Βάιντμαν).

Επιπρόσθετα, λόγω των σύνθετων κανόνων που διέπουν τη λειτουργία της ΕΚΤ, η επιλογή του αντιπροέδρου θα επηρεάσει όχι μόνο τη μελλοντική πολιτική ισορροπία στον διοικητικό μηχανισμό της τράπεζας, αλλά και την πολιτική που θα πρέπει να αναμένεται μετά το 2020.

Οπως σημείωναν οι Fiancial Times, o  ντε Γκίντος εδώ και καιρό αναφέρεται από τους παρατηρητές της ΕΚΤ ως επικρατέστερος υποψήφιος της Ισπανίας, ιδιαίτερα αφού απέκλεισε το ενδεχόμενο να θέσει υποψηφιότητα ως πρόεδρος του Eurogroup το 2017 – μία κίνηση που ερμηνεύθηκε από τις Βρυξέλλες και τη Φρανκφούρτη ως σημάδι ότι σχεδιάζει να μετοικήσει στη Φρανκφούρτη.

Σε ιδιωτικές συζητήσεις, ωστόσο, υψηλόβαθμα στελέχη της κεντρικής τράπεζας δεν είναι πολύ θετικά στην ιδέα να αναλάβει την αντιπροεδρία της ΕΚΤ ένας πολιτικός που δεν έχει εμπειρία στη λήψη αποφάσεων νομισματικής πολιτικής.

H Iσπανία όμως, δεν είναι η μοναδική χώρα που θα παρουσιάσει επισήμως τον υποψήφιό της, σημειώνεται στο δημοσίευμα των FT.  Η Ιρλανδία είναι γνωστό ότι επιθυμεί ο κεντρικός της τραπεζίτης Φίλιπ Λέιν να ενταχθεί στο εκτελεστικό συμβούλιο. Η ιρλανδική κυβέρνηση δεν έχει ακόμα κάνει γνωστό εάν θα προτείνει τον Λέιν για την αντιπροεδρία. Αλλά ακόμα κι αν δεν το κάνει, ο ιρλανδός κεντρικός τραπεζίτης θεωρείται ισχυρός υποψήφιος για να διαδεχθεί τον Πέτερ Πράετ, επικεφαλής οικονομολόγο της ΕΚΤ, ο οποίος -όπως προαναφέρθηκε- αποχωρεί από τη θέση του τον Μάιο του 2019.

«Η επιλογή του αντιπροέδρου κατά την άποψή μας θα έχει σαφείς επιπτώσεις στην επιλογή του προέδρου της ΕΚΤ το 2019», σημειώνει και ο Κάρστεν Μπρζέσκι (Carsten Brzeski), επικεφαλής οικονομολόγος για τη Γερμανία στην ING. «Με έναν ισπανό αντιπρόεδρο της ΕΚΤ», εκτίμησε, «θα αυξηθούν οι πιθανότητες για τον Βάιντμαν να διαδεχθεί τον Ντράγκι».

Παράλληλα, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εξέφρασε την ανησυχία του για τον χαμηλό αριθμό των γυναικών στις κορυφαίες θέσεις εργασίας της ΕΚΤ. Όπως επισημαίνεται, θέση στο εκτελεστικό συμβούλιο της ΕΚΤ θα μπορούσε να διεκδικήσει η Σάρον Ντόνερι, αντιπρόεδρος της Τράπεζας της Ιρλανδίας, καθώς η χώρα δεν είχε ποτέ κανέναν στο κορυφαίο συμβούλιο.

Την ίδια ώρα η ανησυχία του ευρωπαϊκού νότου για τον «σκληρό» Βάιντμαν μπορεί να οδηγήσει τη Γερμανία ακόμα και να εγκαταλείψει την υποψηφιότητά του για κάποιον, όπως ο επικεφαλής της Κεντρικής Τράπεζας της Ολλανδίας Κλάας Νοτ, οποίος έχει παρόμοιες απόψεις, αλλά «έχει υιοθετήσει μια πιο ρεαλιστική προσέγγιση από τον Βάιντμαν και, ως εκ τούτου, θα είναι περισσότερο αποδεκτός από τις χώρες του νότου», έγραψε ο οικονομολόγος της Commerzbank,  Μίκαελ Σούμπερτ.

Ένας άλλος υποψήφιος για τη θέση του Ντράγκι θα μπορούσε επίσης να είναι ο Διοικητής της Τράπεζας της Γαλλίας Φρανσουά Βιλερουά ντε Γκαλό,  αν και η Γαλλία κατείχε το αξίωμα με τον Ζαν Κλοντ Τρισέ την περίοδο 2003-2011.

Το μεγάλο αουτσάιντερ ακούει στο όνομα Γερούν Ντάισελμπλουμ. Το μεγαλύτερο εμπόδιο; Είναι πολιτικός και αυτό δεν συνηθίζεται στα ανώτατα κλιμάκια της ΕΚΤ.

Η ουσία της υπόθεσης συμπυκνώνεται στα λόγια γάλλου κυβερνητικού αξιωματούχου τον οποίο επικαλείται ο Πιερ Μπριανσόν χωρίς ωστόσο να τον κατονομάζει:  «Ο ανασχηματισμός στην ΕΚΤ είναι το μόνο που μετράει αυτή τη στιγμή στην Ευρώπη. Αυτός είναι ο μόνος λόγος που για πρώτη φορά δεν διεκδικήθηκε καθόλου η θέση του προέδρου του Eurogroup. Γιατί όλες οι κυβερνήσεις κάνουν οικονομία δυνάμεων ενόψει του μεγάλου ντέρμπι της ΕΚΤ.»

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News