Πρόσφατα, στην Κίνα έκανε αισθητή την παρουσία της μια νέα γενιά, με πολλά από τα μέλη της να συμμετέχουν πρώτη φορά σε δημόσια εκδήλωση διαμαρτυρίας, απαιτώντας τον τερματισμό της δρακόντειας zero-Covid πολιτικής έπειτα από σχεδόν μια τριετία.

Στη Σαγκάη, αναφέρει ενδεικτικά η Φράνσις Μάο, ανταποκρίτρια του BBC στην κινεζική μητρόπολη, οι διαδηλωτές αρχικά ήταν ιδιαίτερα διακριτικοί. Συγκεντρώθηκαν για να αποτίσουν φόρο τιμής στα θύματα πυρκαγιάς που ξέσπασε σε μια πολυκατοικία, με πολλούς από τους παρευρισκομένους να επιρρίπτουν την ευθύνη για την τραγωδία στην κυβέρνηση και στα μέτρα της για την εξάλειψη της πανδημίας, καθώς φέρεται ότι κατέστησαν εξαιρετικά δύσκολη, έως αδύνατη, τη διαφυγή των ενοίκων της πολυκατοικίας που τυλίχτηκε στις φλόγες.

«Ετσι, υπό ισχυρή αστυνομική παρουσία, θρηνούσαν. Κρατούσαν λευκά χαρτιά σε ένδειξη διαμαρτυρίας, άφηναν λουλούδια, παρέμεναν σιωπηλοί. Μετά, κάποιοι άρχισαν να φωνάζουν: “Ελευθερία! Θέλουμε ελευθερία! Τέλος στα lockdown!”», γράφει η Μάο. Και καθώς περνούσαν οι ώρες, το πλήθος γινόταν ολοένα πιο τολμηρό, ενώ γύρω στις τρεις τα ξημερώματα της Κυριακής (τοπική ώρα), ορισμένοι δεν δίστασαν να φωνάξουν: «Σι Τζινπίνγκ, παραιτήσου! Σι Τζινπίνγκ, παραιτήσου!».

Ενας από τους συγκεντρωμένους, γύρω στα 20, είπε στο BBC ότι κατέβηκε στον δρόμο αφού άκουσε το πλήθος να διαμαρτύρεται, ενώ ήταν στο δωμάτιό του. «Εχω δει πολλούς ανθρώπους να οργίζονται στο Διαδίκτυο, αλλά κανείς δεν είχε κατέβει ποτέ στον δρόμο για να διαμαρτυρηθεί», προσέθεσε. Κατά την πρώτη συμμετοχή του σε δημόσια συγκέντρωση διαμαρτυρίας, ο νεαρός Κινέζος δεν παρέλειψε να πάρει μαζί του την κάμερά του, ώστε να καταγράψει γεγονότα τα οποία χαρακτήρισε ιστορικά.

«Βλέπω πολλούς ανθρώπους – τον αστυνομικό, τον φοιτητή, τους ηλικιωμένους, τους ξένους. Εχουν διαφορετικές απόψεις, αλλά τουλάχιστον μπορούν να μιλήσουν. Αισθάνομαι ότι αυτή θα είναι μια πολύτιμη ανάμνηση για μένα», εξήγησε.

Μια νεαρή γυναίκα έκανε λόγο για «συναρπαστική αλλά εύθραυστη στιγμή». «Δεν έχω ξαναδεί κάτι τέτοιο στη ζωή μου στην Κίνα. Νιώθω ανακούφιση. Επιτέλους, μπορούμε να συγκεντρωθούμε για να πούμε κάτι που θέλαμε να πούμε εδώ και πολύ καιρό» είπε. Εξήγησε ότι η zero-Covid πολιτική της κυβέρνησης του Σι είχε κλέψει τα καλύτερα χρόνια της, ότι η γενιά της απώλεσε όχι μόνο εισοδήματα και μέσα βιοπορισμού, αλλά και ευκαιρίες για εκπαίδευση και ταξίδια. Λόγω των αλλεπάλληλων lockdown, υποχρεώθηκαν να αποχωριστούν αγαπημένους ανθρώπους τους και να αναβάλουν ή να ακυρώσουν σχέδια ζωής.

Παρόμοιες συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας πραγματοποιήθηκαν σε πολλές μητροπόλεις ανά την κινεζική επικράτεια. Ενθαρρυμένοι από όλα όσα είδαν στο Διαδίκτυο, τη δική τους συγκέντρωση πραγματοποίησαν και φοιτητές του περίφημου Πανεπιστημίου Τσινγκχουά, στο Πεκίνο. Σε ένα βίντεο που κατέκλυσε το Διαδίκτυο, μια κοπέλα εμφανίζεται να μιλάει βιαστικά και φοβισμένα, ανά διαστήματα η φωνή της τρέμει, ενώ τα μάτια της είναι δακρυσμένα. Αλλά το πλήθος τη στηρίζει. «Μη φοβάσαι! Συνέχισε!», την παροτρύνουν.

Το «αγκάθι» της ανεργίας

Οι νέοι και οι νέες της Κίνας δεν διαμαρτύρονται, όμως, μόνο για τα εξαντλητικά έως απάνθρωπα lockdown και τα λοιπά μέτρα της κυβέρνησης για την εξάλειψη της πανδημίας. «Υπάρχει μια πιο παλιά αιτία: η υψηλή και αυξανόμενη ανεργία μεταξύ των νέων, ειδικά μεταξύ των πτυχιούχων», γράφει σε ανάλυσή του ο Φεντερίκο Ραμπίνι της Corriere della Sera.

Το κινεζικό «success story», το οικονομικό θαύμα της Χώρας του Δράκου, σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να αμφισβητηθεί, αλλά «δεν λάμπουν όλα στην αδιαμφισβήτητη επιτυχία», γράφει ο ιταλός αρθρογράφος, σημειώνοντας πως, σύμφωνα με επίσημα κυβερνητικά στοιχεία, η ανεργία μεταξύ των νέων ηλικίας 16-24 ετών κυμαίνεται γύρω στο 18%, ενώ το ερχόμενο καλοκαίρι πρόκειται να εισέλθουν στην αγορά εργασίας ακόμη 12 εκατ. νέοι πτυχιούχοι. «Πολλοί από αυτούς δεν θα βρουν δουλειά ή θα περιμένουν χρόνια έως ότου προσληφθούν, με μισθούς χαμηλότερους των προσδοκιών (των δικών τους και των γονιών τους), καθώς και των θυσιών που κατέβαλαν», σύμφωνα, πάντα, με τον Ραμπίνι.

Το πρόβλημα της ανεργίας μεταξύ των νέων στην Κίνα επιδεινώνεται από την επιβράδυνση της κινεζικής οικονομίας, στην οποία συμβάλλουν η συνέχιση της zero-Covid πολιτικής και, φυσικά, ο πόλεμος του Πούτιν στην Ουκρανία και η συνεπακόλουθη όξυνση της αντιπαράθεσης μεταξύ Δύσης και Ανατολής.

Κάπως έτσι, πολλοί νέοι πτυχιούχοι καταλήγουν να αποδέχονται τα πάντα, «επισφαλείς εργασίες χωρίς μέλλον», και να στριμώχνονται στις λεγόμενες «“μυρμηγκοφωλιές”: χτισμένες βιαστικά κατοικίες στα άθλια προάστια μεγαλουπόλεων όπως το Πεκίνο και η Σαγκάη. Η έκφραση “φυλή των μυρμηγκιών” επινοήθηκε ειδικά για αυτή τη φτωχή και ανασφαλή ομάδα νέων. Στη “φυλή των μυρμηγκιών”, τα εισοδήματα και οι συνθήκες διαβίωσης δεν διαφέρουν σημαντικά από τα εισοδήματα και τις συνθήκες διαβίωσης του μεταναστευτικού πληθυσμού, των αγροτών που έρχονται από την ύπαιθρο για να εργαστούν στα εργοστάσια», συνοψίζει ο Ραμπίνι.

Οσον αφορά τη συνέχεια, οι πρωτοφανείς εδώ και δεκαετίες πολιτικές συγκεντρώσεις των προηγούμενων ημερών θύμισαν στους μεγαλύτερους σε ηλικία τις διαμαρτυρίες του 1989 στην πλατεία Τιενανμέν, επικεφαλής των οποίων ήταν και πάλι φοιτητές, που απαιτούσαν επίσης μια πιο ελεύθερη Κίνα. Ορισμένοι, ωστόσο, θεωρούν πως ο ζήλος που επιδεικνύει η σημερινή νεολαία οφείλεται στο ότι αρκετοί αγνοούν πως εκείνες οι διαμαρτυρίες, πριν από περισσότερα από 30 χρόνια, είχαν τερματιστεί με αιματοχυσία.

Στους δρόμους αλλά… εντός ορίων

«Ο συνδυασμός νεανικού ιδεαλισμού και αφοβίας δίχως το βάρος της οδυνηρής μνήμης, σημαίνει ότι οι νέοι βγαίνουν στους δρόμους και διεκδικούν τα δικαιώματά τους», είπε στο BBC ο Γιακού Γουάνγκ, ερευνητής του Κινεζικού Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Αλλοι, όμως, υποστηρίζουν ότι η νεανική ορμή των διαμαρτυρόμενων αποκρύπτει το πόσο ευθυγραμμισμένοι είναι, ουσιαστικά, με το κινεζικό σύστημα και τους κανόνες του, όπως εξήγησε ο Γουέν-τι-Σουνγκ, πολιτικός επιστήμονας στο Εθνικό Πανεπιστήμιο της Αυστραλίας.

Ανέφερε ότι περισσότερο τον εντυπωσιάζει η «τακτική σύνεσή» τους. Οι νέοι που διαμαρτύρονται «ανήκουν στην καλύτερα μορφωμένη γενιά που έχει υπάρξει στην Κίνα», είπε. «Γνωρίζουν τις κόκκινες γραμμές. Προσπαθούν να σκληρύνουν τη στάση τους, δίχως να ξεπεράσουν τα όρια», συμπλήρωσε. Και είναι αλήθεια ότι οι διαδηλωτές στη Σαγκάη απαίτησαν την παραίτηση του Σι Τζινπίνγκ, αλλά σε σχεδόν καμία άλλη συγκέντρωση δεν εκφράστηκαν αιτήματα που θεωρούνται ιδιαίτερα ή…  επικίνδυνα πολιτικά.

Σύμβολό τους κατέστη ένα λευκό χαρτί, δίχως ενοχοποιητικά στοιχεία, ενώ όταν διατάχθηκαν από την αστυνομία να πάψουν να απαιτούν τον τερματισμό της πολιτικής zero-Covid, αντέδρασαν σαρκαστικά αλλά σύμφωνα με τις υποδείξεις των Αρχών, απευθύνοντας έκκληση για περισσότερα τεστ και περισσότερους περιορισμούς. «Απλώς, λάβετε υπόψη πόσο προσεκτικά προσπαθούν προληπτικά να ελαχιστοποιήσουν τις κατηγορίες που θα μπορούσε να τους προσάψει η κινεζική κυβέρνηση», ανέφερε στη δημοσιογράφο του BBC o Γουέν-τι-Σουνγκ.

Πριν από την εμφάνιση του κορονοϊού και το ξέσπασμα της πανδημίας, οι περισσότεροι νέοι και νέες της Κίνας ήταν κατά βάση ικανοποιημένοι με τις μελλοντικές προοπτικές τους. Ομως, η Covid άλλαξε τα δεδομένα, με πολλούς από τους διαδηλωτές που μίλησαν στο BBC να δηλώνουν ότι θέλουν να δουν τη χώρα τους να προοδεύει.

Στις συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας οι συμμετέχοντες τραγουδούσαν ξανά και ξανά τον εθνικό ύμνο τους, ειδικά το ρεφρέν που προτρέπει τους πολίτες να ορθώσουν το ανάστημά τους και να προασπιστούν την πατρίδα τους. Σύμφωνα με τον κινέζο πολιτικό επιστήμονα από την Αυστραλία, αυτό που καθιστά διαφορετική τη σημερινή γενιά Κινέζων είναι ο «σφοδρός εθνικισμός».

Ο Γουέν-τι-Σουνγκ χαρακτηρίζει τα μέλη της «φιλελεύθερους εθνικιστές», οι οποίοι, πιστεύοντας τόσο ακλόνητα στο σύστημα, απαιτούν την απόδοση ευθυνών όποτε αυτό αποτυγχάνει. «Τα αισθήματα μπορούν να καταστούν από φιλοκυβερνητικά σε αντικαθεστωτικά πραγματικά γρήγορα» είπε.

Ωστόσο, μεταξύ των διαδηλωτών κυριαρχεί η επιθυμία να αποδείξουν ότι οι διαμαρτυρίες τους είναι και θεμιτές και νόμιμες. Στο βίντεο από το Πανεπιστήμιο Τσινγκχουά, αφού ένας ομιλητής επισήμανε τον κίνδυνο ταραχοποιοί να αποπειραθούν να εκμεταλλευτούν την κατάσταση, το πλήθος απάντησε με μια φωνή: «Οχι ταραχοποιοί εδώ! Οχι ταραχοποιοί εδώ!». Στη συνέχεια ακούγεται ένας άνδρας, ανήσυχος, να εξηγεί πως «αν χάσουμε τον έλεγχο της κατάστασης, τότε πραγματικά θα έχουμε ηττηθεί. Δεν έχουμε πείρα σε αυτό που κάνουμε… αλλά σιγά-σιγά θα μάθουμε».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News