Πόσο επίκαιρη είναι η λαϊκή ρύση για το θέμα της ευρωζώνης, των προϋποθέσεων εισόδου σε αυτή αλλά και τη χάραξη των πολιτικών από πλευράς των κρατών! Με βάση το σύμφωνο ανάπτυξης και σταθερότητας κάθε υπό ένταξη χώρα δεν θα πρέπει να διαθέτει ελλείμματα πάνω από 3% και δημόσιο χρέος που να ξεπερνά το 60% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος.

Τι έχει γίνει όμως με τις χώρες που εντάχθηκαν σε αυτή; Πληρούσαν και πληρούν όλες τις προϋποθέσεις;

Αν εξαιρέσουμε τη Φιλανδία και το Λουξεμβούργο οι υπόλοιπες ακόμη και η Γαλλία αλλά και η Γερμανία είχαν σημαντικές αποκλίσεις.

Η απάντηση είναι πως στις διατάξεις για την προσχώρηση κρατών στη ζώνη του ευρώ υπάρχουν οι λέξεις τείνει, πλησιάζει, προσιδιάζει στο ρυθμό της αναφοράς , κυμαίνεται θετικά ο ρυθμός κλπ έτσι ώστε οι οίκοι αξιολόγησης να εκτιμήσουν θετικά και να επιβεβαιώσουν τα κριτήρια του Μάαστριχ.

Υπάρχει βέβαια και η άποψη πως με την ένταξη  στο ευρώ χώρες που αντιμετώπιζαν συναλλαγματικές, νομισματικές αλλά και οικονομικές ανισορροπίες θωρακίστηκαν από κερδοσκοπικές απειλές και συνεχείς υποτιμήσεις. Η Ελλάδα, ως 12^η χώρα της ευρωζώνης εντάχθηκε ακριβώς με τα ίδια κριτήρια επειδή έτεινε προς θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης όχι ότι είχε φτάσει ή ξεπεράσει το επιτρεπτό όριο.

Γι’ αυτό δεν κοροϊδέψαμε κανέναν. Σαφώς και τα πρώτα χρόνια ένταξής μας η οικονομία είχε θετικούς ρυθμούς αλλά το πρόβλημα δημιουργήθηκε σταδιακά καθώς εισέρεαν χρήματα στην ελληνική αγορά τα οποία αντί να επενδύονταν σε παραγωγικούς τομείς της οικονομίας μας όπου θα δημιουργούσαν σταθερές θέσεις εργασίας, καινοτομία και τεχνολογία, διοχετεύονταν σε ρουσφετολογικές δράσεις, εφήμερες επενδύσεις χωρίς μακροχρόνιο ορίζοντα.

Όταν ξέσπασε η διεθνής κρίση μας βρήκε απροετοίμαστους, τόσο την Ευρώπη  όσο και την Ελλάδα. Η χώρα μας πέραν από τα κονδύλια για την αγροτική πολιτική & οικονομία όπου απορρόφησε σε ικανοποιητικό βαθμό, τα υπόλοιπα δυστυχώς παρέμεναν αδιάθετα ή χρησιμοποιήθηκαν για πελατειακές δράσεις. Εδώ, σημαίνουσα θέση έχει το πώς μια κοινοτική οδηγία ενσωματώνεται στο κράτος- μέλος αφού η Ένωση οφείλει να ελέγξει το αποτέλεσμα και όχι τη διαδικασία ενσωμάτωσης.

Επομένως, όλη αυτή η κατάσταση δημιουργεί ασφυξία και δυσπιστία τόσο στην Ένωση όσο και στη ζώνη του ευρώ. Για να διασωθεί η νομισματική πολιτική, η δημοσιονομική πολιτική κάθε κράτους ανεξάρτητη δε μπορεί να προσφέρει κάτι θετικό.

Μάταια οι αναλυτές μιλούν να εναρμόνιση των δύο πολιτικών αφού η συμφωνία για την ευρωζώνη δεν προβλέπει διάσωση των κρατών αλλά και ούτε πληρωμή των χρεών και των ελλειμμάτων. Και αυτό είναι που έχει κατακριθεί από άλλους αναλυτές υποστηρίζοντας πως η αρχιτεκτονική του ευρώ έγινε για διάσωση του τραπεζικού συστήματος της Γαλλίας και της Γερμανίας.

Ο δανεισμός των κρατών με χαμηλά επιτόκια και δίκαιους όρους είναι το ζητούμενο. Προς στιγμήν το Διεθνές νομισματικό ταμείο έχει κατακριθεί και πιθανώς όχι άδικα όπως και ο ευρωπαϊκός μηχανισμός στήριξης. Υπό αυτούς τους όρους έγιναν προτάσεις του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου για τη δημιουργία ευρωπαϊκού νομισματικού ταμείου όπου θα αναλάβει τη χρηματοδότηση, ευρωπαίο υπουργό οικονομικών και γενικότερα προσπάθεια σύγκλισης των κρατών μελών της ευρωζώνης.

Μέσα σε όλα αυτά έχουμε και την αποχώρηση της Αγγλίας από την Ένωση το 2019. Οι επιπτώσεις πέρα από τις προφανείς για τους πολίτες της, είναι σημαντικές εξίσου και για την οικονομία της Ένωσης. Αφαιρούνται δηλαδή σημαντικά χρηματικά ποσά από τη συμβολή της στο ευρωπαϊκό ταμείο τόσο σε ρευστό όσο και σε συνάλλαγμα. Βέβαια, να τονιστεί πως η Μεγάλη Βρετανία ποτέ δεν ήταν θερμή υποστηρικτής του ευρωπαϊκού αλλά και του ενοποιητικού οικονομικού εγχειρήματος.

Φόβος υπάρχει μην ακολουθήσουν και άλλες χώρες από τη μια αλλά και από την άλλη βλέπουμε την Ευρώπη να διευρύνεται προς τα δυτικά Βαλκάνια. Άραγε αυτό θα υποκαταστήσει το κενό της Αγγλίας και πιθανόν άλλων χωρών;

Η συνθήκη της Λισσαβόνας προβλέπει αποχώρηση κράτους μέλους αλλά δε προβλέπεται αποχώρηση από την ζώνη του ευρώ. Για να προκύψει κάτι τέτοιο θα πρέπει να προηγηθεί η φυγή από την Ένωση όπου συνεπάγεται και την φυγή από το ευρώ και την παύση όλων των συνθηκών.

Συμπερασματικά, η Ευρώπη προσπάθησε να δημιουργήσει οικονομικό αντίβαρο στις ΗΠΑ. Της διέφυγε όμως ότι εκεί υπάρχει ομοσπονδία και πολιτική ενοποίηση!

* Η Μένια Τζιοβάρα είναι πολιτική επιστήμονας Νομικής Αθήνας

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News