Είναι τόσο πολλά τα tweets του Ντόναλντ Τραμπ που περιέχουν όχι απλά ανακρίβειες, αλλά ψευδείς ισχυρισμούς, που όσοι παρακολουθούν σχολαστικά τις αναρτήσεις του αμερικανού προέδρου δυσκολεύονται να καταμετρήσουν.

Ενδεικτικά, μόνο τις τελευταίες ημέρες, ο Τραμπ έγραψε ότι ο Μπαράκ Ομπάμα κατασκόπευε τη Γερουσία, ότι ένας αμερικανός τηλεπαρουσιαστής και πρώην φίλος του νυν προέδρου ενδέχεται να ευθύνεται για τη δολοφονία της συζύγου του, ότι ο ίδιος αντέδρασε πολύ γρήγορα στην πανδημία και έσωσε ζωές, και διάφορα άλλα.

Ομως, το Twitter επέλεξε να αντιδράσει για πρώτη φορά, την Τετάρτη, σε tweet του προέδρου κατά της επιστολικής ψήφου για τις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου, ένα θέμα μείζονος σημασίας πλέον, λόγω της πανδημίας. Στον ισχυρισμό του Τραμπ ότι η επιστολική ψήφος αποκλείεται να μην είναι νοθευμένη, το Twitter πρόσθεσε ειδοποίηση προς τους χρήστες να αναζητήσουν τα στοιχεία που υπάρχουν για το ζήτημα, παραπέμποντάς τους σε μία σειρά από σχετικά κείμενα και άρθρα.

Η κίνηση αυτή από το μέσο κοινωνικής δικτύωσης του Τζακ Ντόρσεϊ –και αγαπημένο του Ντόναλντ Τραμπ– προκάλεσε την άμεση και οργισμένη αντίδραση του προέδρου, ο οποίος υπέγραψε εκτελεστικό διάταγμα για τον περιορισμό της προστασίας των εταιριών μέσων κοινωνικής δικτύωσης και της ευελιξίας που απολαμβάνουν στην εποπτεία του περιεχομένου τους.

ΜΜΕ, όπως η βρετανική Telegraph, αναρωτιούνται αν όντως τα μέσα κοινωνικής δκτύωσης είναι «αριστερά» και προκατειλημένα εναντίον του Τραμπ, όπως ισχυρίζονται οι Ρεπουμπλικάνοι και αν, εν τέλει, έχει καμία ισχύ το διάταγμα που υπέγραψε, μια που ο ίδιος δεν διαθέτει νομοθετικές αρμοδιότητες.

Το Monocle, από την άλλη, αναρωτιέται γιατί το Twitter επέλεξε να αντιδράσει τώρα και αν η επιλεκτική αντίδραση έχει τελικά αντίθετα αποτελέσματα από τις προθέσεις του μέσου.

Μήπως δηλαδή, αν δεν υπάρχουν αντίστοιχες ειδοποιήσεις σε άλλα tweet του προέδρου, αυτά θεωρείται αυτόματα  ότι περιέχουν αληθείς ισχυρισμούς, ακόμα και αν αφήνουν υπόνοιες για παλιό του φίλο ότι σκότωσε τη γυναίκα του…

Εκτός αυτού, υπάρχει και το προηγούμενο, αναφέρει ο Κρίστοφερ Σέρμακ στο Monocle, ότι όταν προσπαθείς να αποδείξεις ψεύτικη μια θεωρία συνωμοσίας, συχνά ο κόσμος θυμάται περισσότερο τη θεωρία παρά τα στοιχεία για την αποδόμησή της.

Και στο κάτω κάτω, θέλουμε στα αλήθεια οι ιδιωτικές εταιρείες στις οποίες ανήκουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, που χρησιμοποιεί όλος ο πλανήτης, να υποδεικνύουν στους χρήστες ποιο είναι το σωστό και ποιο το λάθος; Μπορούν να θεωρηθούν ανεξάρτητοι διαιτητές ή παρακινούνται από τις προσωπικές ιδεολογίες των ιδιοκτητών τους και τα οικονομικά τους συμφέροντα;

Ισως το μόνο που κατάφερε το Twitter με την ειδοποίησή του είναι να χυθούν μερικοί τόνοι ψηφιακού μελανιού για το αν έπρεπε ή όχι να δημοσιεύσει την ανάρτηση του Τραμπ -και επί της ουσίας να μείνει μόνο ένα προεδρικό διάταγμα, αμφιβόλου ισχύος. Αλλωστε, μόνο το Κογκρέσο μπορεί να νομοθετήσει άρα, το διάταγμα απλά δίνει το δικαίωμα στην εθνική επιτροπή τηλεπικοινωνιών (FCC) να ερμηνεύσει διαφορετικά την υπάρχουσα νομοθεσία.

Το Facebook και το Twitter, σε ανακοινώσεις τους, σημείωσαν ότι το μόνο που θα καταφέρει το διάταγμα, αν εφαρμοστεί, είναι να περιορίσει την ελευθερία του λόγου στο Διαδίκτυο.

Ο αρθρογράφος του Monocle πιστεύει ότι η κίνηση του Twitter δεν έχει νόημα τώρα ξαφνικά, τρία χρόνια αφού ο Τραμπ έχει βομβαρδίσει τους ακολούθους του με χιλιάδες μηνύματα (μόνο χθες ήταν 50!). Και αυτό γιατί δεν πρόκειται να αλλάξει τη γνώμη όσων είναι υπέρ του με μία προτροπή να διαβάσουν περισσότερα για την επιστολική ψήφο.

Αντίθετα, μπορεί να αποδειχθεί και υπέρ του Τραμπ, καθώς θα συσπειρώσει ακόμα περισσότερο τους υποστηρικτές του ισχυρισμού ότι το «κακό» Twitter θέλει να βλάψει τον πρόεδρό τους.

Βέβαια, αυτό δεν λύνει ένα τεραστίων διαστάσεων πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι Δημοκρατικοί και οι σύμμαχοί τους, ενόψει των προεδρικών εκλογών: πώς αντικρούεις τόσα -εξώφθαλμα- ψέματα ενός προέδρου με τρόπο ώστε να τα αμφισβητήσουν και όσοι -μη φανατισμένοι έστω- τον υποστηρίζουν;

Αποδεδειγμένα, σημειώνει ο Σέρμακ, ο πιο αποτελεσματικός τρόπος θα ήταν να ακούσουν τη διαφορετική άποψη από κάποιον που εμπιστεύονται, κάποιον ουδέτερο ή ακόμα καλύτερα, κάποιον Ρεπουμπλικάνο, σε περίπτωση που θα μπορούσε να πειστεί ότι ο Τραμπ βλάπτει το έθνος.

Οσο για τις κατηγορίες ότι οι αρμόδιοι για τις ειδοποιήσεις που μπαίνουν στις αναρτήσεις εκ μέρους του Twitter, όπως αυτή στον Τραμπ, είναι «αριστερών πεποιθήσεων», η Telegraph σημειώνει ότι οι ειδοποιήσεις είναι θέμα αλγορίθμων και έτσι, οι αλγόριθμοι είναι αυτοί που θα έπρεπε, αρχικά, να ελεγχθούν.

Αξίζει να σημειωθεί ότι την περασμένη εβδομάδα βγήκε η απόφαση για μία δικαστική διαμάχη που κράτησε δύο χρόνια, και αφορούσε μήνυση της συντηρητικής μη κερδοσκοπικής οργάνωσης Freedom Watch εναντίον των Twitter, Google και Facebook, με την κατηγορία ότι είναι προκατειλημμένα εναντίον των Ρεπουμπλικάνων. Στο δικαστήριο, οι ισχυρισμοί αυτοί καταρρίφθηκαν.

Κατά καιρούς, συντηρητικές οργανώσεις ή πολιτικοί προχωρούν σε ανάλογες καταγγελίες ή μηνύσεις κατά μέσων κοινωνικής δικτύωσης ή συγκεκριμένα υπαλλήλων τους, που μπαίνουν στο στόχαστρό τους.

Fact check: there is someone ultimately accountable for our actions as a company, and that’s me. Please leave our employees out of this. We’ll continue to point out incorrect or disputed information about elections globally. And we will admit to and own any mistakes we make.

— jack (@jack) May 28, 2020

Για αυτό άλλωστε και ο Τζακ Ντόρσεϊ, ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος του Twitter, έκανε μία ανάρτηση την Παρασκευή, βάζοντας τα πράγματα στη θέση τους: «Γεγονός: Υπάρχει κάποιος τελικός υπεύθυνος για τις πράξεις μας ως εταιρεία, και αυτός είμαι εγώ. Σας παρακαλώ, αφήστε τους υπαλλήλους μας έξω από αυτό. Θα συνεχίσουμε να επισημαίνουμε λάθη ή αμφισβητούμενες πληροφορίες για τις εκλογές παγκοσμίως. Και θα παραδεχόμαστε όποια λάθη κάνουμε».

Η αβάσταχτη «ουδετερότητα» του Facebook

Η σύγκρουση πάντως ανάμεσα στο Twitter και τον Ντόναλντ Τραμπ αγγίζει τώρα και το Facebook, το οποίο βρίσκεται σε δυσχερή θέση από την ώρα που ο Μαρκ Ζάκερμπεργκ αρνήθηκε να αποδοκιμάσει τις εμπρηστικές θέσεις που διατύπωσε ο πρόεδρος των ΗΠΑ για τις πλατφόρμες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Ο 36χρονος Ζάκερμπεργκ, ο οποίος όταν ρωτήθηκε σχετικά προχώρησε σε μια υπεκφυγή λέγοντας ότι «τα social media δεν είναι “διαιτητές” της αλήθειας», αντιμετωπίζει τώρα την αποδοκιμασία των ίδιων του των συνεργατών.

«Ο Μαρκ έχει άδικο και θα προσπαθήσω να τον κάνω να αλλάξει γνώμη κάνοντας πολύ θόρυβο», έγραψε (στο Twitter) Ράιαν Φρέιτας, διευθυντής Σχεδιαστικού του News Feed του Facebook. Και διευκρίνισε ότι έχει συγκεντρώσει περί τα 50 άτομα στην εταιρεία που συμμερίζονται τις απόψεις του.

Σε αντίθεση με το Twitter, που μεταξύ άλλων έσπευσε να επισημάνει ότι μια από τις τελευταίες επίμαχες αναρτήσεις του Τραμπ –«when the looting starts, the shooting starts» (όταν αρχίζουν οι λεηλασίες, έρχονται σφαίρες), μία φορτισμένη φράση που είχε χρησιμοποιήσει ένας λευκός αστυνομικός διευθυντής και ένας υπέρμαχος των φυλετικών διακρίσεων πολιτικός στην περίοδο της διεκδίκησης των ατομικών δικαιωμάτων για τους μαύρους στις ΗΠΑ– υποκινούν τη βία, το Facebook αρνήθηκε να προβεί σε κάποια προειδοποιητική επισήμανση.

Αυτές οι αναρτήσεις εμφανίζονται και στο Facebook, αλλά ο Μαρκ Ζάκερμπεργκ αποφάσισε να τις διατηρήσει ορατές στην πλατφόρμα, «αφού το σκεφτόταν όλη μέρα».

Σε ανάρτηση στο δικό του προφίλ έγραψε ότι καταδικάζει σε προσωπική βάση «την διχαστική και εμπρηστική ρητορική» του προέδρου, αλλά δεν προτίθεται να καλύψει αυτά τα μηνύματα, στο όνομα «της ελευθερίας της έκφρασης και του δημόσιου συμφέροντος στην πληροφόρηση».

«Ξέρω ότι πολλοί είναι δυσαρεστημένοι… αλλά η θέση μας είναι να διευκολύνουμε όσο γίνεται περισσότερο την έκφραση, με εξαίρεση άμεσο κίνδυνο επίθεσης κατά άλλων ή κινδύνων όπως αυτοί που περιγράφονται στον κανονισμό μας».

Το Twitter και το Facebook έχουν εφαρμόσει συστήματα αντιμετώπισης επικίνδυνου περιεχομένου και κατά της παραπληροφόρησης. Ομως η Facebook εξαιρεί προσωπικότητες και πολιτικούς υποψήφιους από τα μέτρα αυτά.

«Δεν ξέρω τι θα κάνω, αλλά ξέρω ότι δεν είναι αποδεκτό να μην κάνω τίποτε . Είμαι υπάλληλος της Facebook σε απόλυτη διαφωνία με την απόφαση του Μαρκ να μην κάνουμε τίποτε για τις πρόσφατες αναρτήσεις του Τραμπ, που υποκινούν ξεκάθαρα την βία», έγραψε στο Twitter ο Τζέισον Στίρμαν, υπεύθυνος έρευνας και ανάπτυξης της Facebook.

«Δεν είμαι μόνος στην Facebook. Δεν υπάρχει ουδέτερη στάση απέναντι στον ρατσισμό».

Και άλλοι εργαζόμενοι της Facebook πήραν χθες τον λόγο.

«Πιστεύω ότι το tweet του Τραμπ (για τις λεηλασίες) ενθαρρύνει την εξωθεσμική βία και υποκινεί τον ρατσισμό. Respect στην ομάδα του Twitter», έγραψε ο Ντέιβιντ Γκίλις, σχεδιαστής στην Facebook.

«Το να μην κάνει τίποτε δεν δείχνει τόλμη. Αυτό αισθάνονται πολλοί ανάμεσά μας», έγραψε ο Νέιτ Μπάτλερ, που εργάζεται στο τμήμα Ανάπτυξης.

Και δεν έφτανε η αναταραχή, ο αμερικανικός Τύπος αποκάλυψε την Κυριακή ότι Μαρκ Ζάκερμπεργκ και Ντόναλντ Τραμπ είχαν τηλεφωνική επικοινωνία την Παρασκευή.

Η συζήτηση ήταν «εποικοδομητική», σύμφωνα με μη κατονομαζόμενες πηγές του site Axios και του δικτύου CNBC. Η πληροφορία δεν επιβεβαιώθηκε, αλλά και δεν διαψεύσθηκε, από τους ενδιαφερόμενους. Και σε κάθε περίπτωση το τηλεφώνημα με τον πρόεδρο απαξιώνει την ιδέα της υποτιθέμενης «ουδετερότητας» του Facebook.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News